မတ်ပဲပင်တွေ ဝါညှိုးသေ...ဘာတွေလုပ်သင့်လဲ

ဆောင်းသီးနှံဖြစ်တဲ့ မတ်ပဲခင်းတွေ ခူးဆွတ်ရမယ့် အချိန်မတိုင်ခင် အရွက်ဝါပြီး၊ အပွင့်အသီးတန်းလန်းနဲ့ ညှိုးသေတာမျိုးတွေဖြစ်နေတာ တွေ့နေရပါတယ်။

ဘာကြောင့်ဖြစ်ရသလဲဆိုတဲ့ အကြောင်းရင်း များစွာရှိပါတယ်။

မြေဆောင်မှိုရောဂါ(Soil borne diseases)ဖြစ်ခြင်း
အောက်ခံမြေ ထယ်ရေး/ထွန်ရေးကြောင့်ဖြစ်ခြင်း
ရာသီဥတုအခြေအနေနှင့် စိုက်စနစ်မကိုက်ညီခြင်းစတဲ့ အဓိကအချက်တွေကို ကောက်ချက်ချလိုပါတယ်။

ဒီနေရာမှာ မြေဆောင်မှိုရောဂါတွေဖြစ်တဲ့

ဖျုဆေရိယန် ညှိုးသေရောဂါ(fusarium wilt)
အမြစ်ဆွေးခြောက်ရောဂါ(Rhizoptonia sp)
စကလယ်ရိုရှန်ပင်ညှိုးရောဂါ (Sclerotium disease)စတဲ့ရောဂါတွေ အကြောင်းထက် ထယ်ရေး/ထွန်ရေးနဲ့ စိုက်စနစ်အကြောင်း ဆွေးနွေးချင်ပါတယ်။

၁။ အောက်ခံမြေ (ထယ်ရေး/ထွန်ရေးကြောင့်ဖြစ်ရခြင်း)

ယခုနှစ် မိုးရွာသွန်းမှုများပြားခြင်းကြောင့် ပဲစိုက်ရာသီတွင် အစိုဓာတ်မြင့်မားချိန် စက်ထွန်များဝင်ကြရပါတယ်။ မြေစေးမြေမှာ အစိုထွန်ပြီး ပဲကြဲရင် မြေခြောက်သွေ့ချိန်မှာ အပင်ငယ် ၁ လသားရွယ် ခါးကြပ်လာပါတယ်။

(မြေအောက်ရေ(underground water levelမှရေစိုဓာတ်ကို ဆံချည်ပြွန်လေးများ(capilary tube)မှ တဆင့်အမြစ်ဆီမပို့နိုင်ပဲ မြေသားဖွဲ့စည်းပုံ(soil texture) ပျက်သွားတာကြောင့်ပါ)

တချိန်တည်းမှာ ပဲပင်ရဲ့ရေသောက်မြစ်ဟာ မြေဆီလွှာအမာကြော(hard pan)ကိုမထိုးဖောက်နိုင်ဘဲ ရေကြောစည်း အလုပ်မလုပ်နိုင်ဖြစ်လာပါတယ်။

မြေဆောင်မှိုတွေဖြစ်တဲ့ ဖျူဆေရိယန်၊ အမြစ်ဆွေးခြောက်မှိုရောဂါတွေဟာ hard pan နေရာတွင်ရှိနေတတ်ရာ ရေသောက်မြစ်ကတဆင့် ရောဂါဝင်ရောက်ရန် အခွင့်သာစေပါတယ်။

ပဲပင် ၄၅ ရက်သား အပွင့်သီးဝင်ချိန် ရေနဲ့ အာဟာရဓာတ် အလိုအပ်ဆုံးအချိန်ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီအချိန်မှာမှ ရေကြောစည်း(Xylem)မှာ ရောဂါရခြင်း၊ ရေ/အာဟာရဓာတ်ခမ်းခြောက်ခြင်းဖြစ်ကာ အရွက်ဝါခြင်း၊ အပင်ညှိုးခြင်း လက္ခဏာများ ဖြစ်လာပါတော့တယ်။

အလွယ်ဆုံးနဲ့ အရှင်းဆုံးပြောရရင် မြေကြပ်/ရေငတ် ပြီး အပင်ညှိုးသေရတာပါ။

လတ်တလော ဖြေရှင်းရန်နည်းလမ်းများ

ရနိုင်တဲ့ ရေအရင်းအမြစ်ကနေ ဖျန်းရေစနစ်နဲ့ ရေဖျန်းပါ။ (အပေါ်ယံမြေကြပ်နေတာကို အပင်ခါးချောင်စေရန်နဲ့ အောက်ခံမြေအစိုဓာတ်နဲ့ အပေါ်ယံအစိုဓာတ် ဆက်စပ်မိရန်သာ ရည်ရွယ်ပါတယ်။)
စပါးပင် ရေသွင်းသလို ရေများများမသွင်းရပါ။ (ပဲပင်သေတတ်ပါတယ်။)
ရေဖျန်းပြီး ၂ ရက်ခန့်မှာ fosetyl aluminium မှိုသတ်ဆေးကို ဆေး ၁ ပုံး ၈၀ ဂရမ်နှုန်းဖျန်းပါ။ ဒါမှမဟုတ် ထရိုင်ကိုဒါးမား ၂၀၀ စီစီ+အီးအမ် ၅၀ စီစီနှုန်းဖျန်းပါ။
ရေမဖျန်းနိုင်ပါက ဆေးဖျန်းပုံးဖြင့် ရေရွှဲရွှဲဖျန်းပါ။ (ပြီးမှမှိုသတ်ဆေးဖျန်းပါ။)

အကြံပြုတင်ပြခြင်း

စပါးရိတ်သိမ်းချိန်နောက်ကျပြီး မြေအစိုများနေပါက ခုတ်ဖုံးစနစ်ဖြင့် ပဲကြဲပါ။

'ရိတ်ချွေစက် ဘီးရာနေရာများကို ရေကြာကြာလှောင်ထားခြင်းက မြေမာခြင်းကို သက်သာစေပါတယ်။

တတ်နိုင်သမျှ မြေထန့်အောင်စောင့်ပြီး ထယ်ရေးနက်နက်/မှုန့်ညက်သောထယ်ရေးရမှ ပဲကြဲပါ။

မတ်ပဲ စိုက်ချိန်ကို နိုဝင်ဘာလအတွင်း အပြီးစိုက်ပါ။

မြေကြပ်/ရေငတ် မဖြစ်စေရန်၊ မြေခံအဖြစ် သဘာဝမြေဆွေး(Organic Matter)၊ဂျစ်ဆန်(Gypsum)မဖြစ်မနေထည့်ပေးပါ။

ပဲစိုက်သက်တမ်း ၁၀နှစ်ကျော်သောမြေဖြစ်ပါက အခြားသီးနှံ ပြောင်းလဲစိုက်ပျိုးပါ။

(အမြစ်ခြောက်ဆွေးရောဂါ Dry root rotဟာ မြေကြီးအတွင်း နှစ်ပေါင်းဆယ်ချီပြီး အသက်ရှင်သန်နိုင်ကြတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဒါအပြင့် ရောဂါကျရောက်ချိန် အဆိုပါရောဂါကို အပြီးသတ်နှိမ်နင်းနိုင်ရန် ခက်ခဲနိုင်ပါတယ်။)

စေတနာများစွာဖြင့်..

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ကို ထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...