ဒို့ဦးလေးဆောင်းသီးနှံဖြစ်တဲ့ မတ်ပဲခင်းတွေ ခူးဆွတ်ရမယ့် အချိန်မတိုင်ခင် အရွက်ဝါပြီး၊ အပွင့်အသီးတန်းလန်းနဲ့ ညှိုးသေတာမျိုးတွေဖြစ်နေတာ တွေ့နေရပါတယ်။
ဘာကြောင့်ဖြစ်ရသလဲဆိုတဲ့ အကြောင်းရင်း များစွာရှိပါတယ်။
- မြေဆောင်မှိုရောဂါ(Soil borne diseases)ဖြစ်ခြင်း
- အောက်ခံမြေ ထယ်ရေး/ထွန်ရေးကြောင့်ဖြစ်ခြင်း
- ရာသီဥတုအခြေအနေနှင့် စိုက်စနစ်မကိုက်ညီခြင်းစတဲ့ အဓိကအချက်တွေကို ကောက်ချက်ချလိုပါတယ်။
ဒီနေရာမှာ မြေဆောင်မှိုရောဂါတွေဖြစ်တဲ့
- ဖျုဆေရိယန် ညှိုးသေရောဂါ(fusarium wilt)
- အမြစ်ဆွေးခြောက်ရောဂါ(Rhizoptonia sp)
- စကလယ်ရိုရှန်ပင်ညှိုးရောဂါ (Sclerotium disease)စတဲ့ရောဂါတွေ အကြောင်းထက် ထယ်ရေး/ထွန်ရေးနဲ့ စိုက်စနစ်အကြောင်း ဆွေးနွေးချင်ပါတယ်။
၁။ အောက်ခံမြေ (ထယ်ရေး/ထွန်ရေးကြောင့်ဖြစ်ရခြင်း)
ယခုနှစ် မိုးရွာသွန်းမှုများပြားခြင်းကြောင့် ပဲစိုက်ရာသီတွင် အစိုဓာတ်မြင့်မားချိန် စက်ထွန်များဝင်ကြရပါတယ်။ မြေစေးမြေမှာ အစိုထွန်ပြီး ပဲကြဲရင် မြေခြောက်သွေ့ချိန်မှာ အပင်ငယ် ၁ လသားရွယ် ခါးကြပ်လာပါတယ်။
(မြေအောက်ရေ(underground water levelမှရေစိုဓာတ်ကို ဆံချည်ပြွန်လေးများ(capilary tube)မှ တဆင့်အမြစ်ဆီမပို့နိုင်ပဲ မြေသားဖွဲ့စည်းပုံ(soil texture) ပျက်သွားတာကြောင့်ပါ)
တချိန်တည်းမှာ ပဲပင်ရဲ့ရေသောက်မြစ်ဟာ မြေဆီလွှာအမာကြော(hard pan)ကိုမထိုးဖောက်နိုင်ဘဲ ရေကြောစည်း အလုပ်မလုပ်နိုင်ဖြစ်လာပါတယ်။
မြေဆောင်မှိုတွေဖြစ်တဲ့ ဖျူဆေရိယန်၊ အမြစ်ဆွေးခြောက်မှိုရောဂါတွေဟာ hard pan နေရာတွင်ရှိနေတတ်ရာ ရေသောက်မြစ်ကတဆင့် ရောဂါဝင်ရောက်ရန် အခွင့်သာစေပါတယ်။
ပဲပင် ၄၅ ရက်သား အပွင့်သီးဝင်ချိန် ရေနဲ့ အာဟာရဓာတ် အလိုအပ်ဆုံးအချိန်ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီအချိန်မှာမှ ရေကြောစည်း(Xylem)မှာ ရောဂါရခြင်း၊ ရေ/အာဟာရဓာတ်ခမ်းခြောက်ခြင်းဖြစ်ကာ အရွက်ဝါခြင်း၊ အပင်ညှိုးခြင်း လက္ခဏာများ ဖြစ်လာပါတော့တယ်။
အလွယ်ဆုံးနဲ့ အရှင်းဆုံးပြောရရင် မြေကြပ်/ရေငတ် ပြီး အပင်ညှိုးသေရတာပါ။
လတ်တလော ဖြေရှင်းရန်နည်းလမ်းများ
- ရနိုင်တဲ့ ရေအရင်းအမြစ်ကနေ ဖျန်းရေစနစ်နဲ့ ရေဖျန်းပါ။ (အပေါ်ယံမြေကြပ်နေတာကို အပင်ခါးချောင်စေရန်နဲ့ အောက်ခံမြေအစိုဓာတ်နဲ့ အပေါ်ယံအစိုဓာတ် ဆက်စပ်မိရန်သာ ရည်ရွယ်ပါတယ်။)
- စပါးပင် ရေသွင်းသလို ရေများများမသွင်းရပါ။ (ပဲပင်သေတတ်ပါတယ်။)
- ရေဖျန်းပြီး ၂ ရက်ခန့်မှာ fosetyl aluminium မှိုသတ်ဆေးကို ဆေး ၁ ပုံး ၈၀ ဂရမ်နှုန်းဖျန်းပါ။ ဒါမှမဟုတ် ထရိုင်ကိုဒါးမား ၂၀၀ စီစီ+အီးအမ် ၅၀ စီစီနှုန်းဖျန်းပါ။
- ရေမဖျန်းနိုင်ပါက ဆေးဖျန်းပုံးဖြင့် ရေရွှဲရွှဲဖျန်းပါ။ (ပြီးမှမှိုသတ်ဆေးဖျန်းပါ။)
အကြံပြုတင်ပြခြင်း
စပါးရိတ်သိမ်းချိန်နောက်ကျပြီး မြေအစိုများနေပါက ခုတ်ဖုံးစနစ်ဖြင့် ပဲကြဲပါ။
'ရိတ်ချွေစက် ဘီးရာနေရာများကို ရေကြာကြာလှောင်ထားခြင်းက မြေမာခြင်းကို သက်သာစေပါတယ်။
တတ်နိုင်သမျှ မြေထန့်အောင်စောင့်ပြီး ထယ်ရေးနက်နက်/မှုန့်ညက်သောထယ်ရေးရမှ ပဲကြဲပါ။
မတ်ပဲ စိုက်ချိန်ကို နိုဝင်ဘာလအတွင်း အပြီးစိုက်ပါ။
မြေကြပ်/ရေငတ် မဖြစ်စေရန်၊ မြေခံအဖြစ် သဘာဝမြေဆွေး(Organic Matter)၊ဂျစ်ဆန်(Gypsum)မဖြစ်မနေထည့်ပေးပါ။
ပဲစိုက်သက်တမ်း ၁၀နှစ်ကျော်သောမြေဖြစ်ပါက အခြားသီးနှံ ပြောင်းလဲစိုက်ပျိုးပါ။
(အမြစ်ခြောက်ဆွေးရောဂါ Dry root rotဟာ မြေကြီးအတွင်း နှစ်ပေါင်းဆယ်ချီပြီး အသက်ရှင်သန်နိုင်ကြတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဒါအပြင့် ရောဂါကျရောက်ချိန် အဆိုပါရောဂါကို အပြီးသတ်နှိမ်နင်းနိုင်ရန် ခက်ခဲနိုင်ပါတယ်။)
စေတနာများစွာဖြင့်..
ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ကို ထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။
မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ
ဆွေးနွေးချက်များ
-
{{ comment.user.name }} - {{ formatDate(comment.created_at) }}
{{ question.title }}