ပဲစောင်းလျားသီး (သို့) ပဲမြစ်စိုက်ပျိုးနည်း

၁။ မူရင်းဒေသ

ပါပူဝါနယူးဂီနီနှင့် အရှေ့တောင် အာရှနိုင်ငံများတွင် စိုက်ပျိုးပါသည်။ ပဲစောင်းလျားသီး သို့မဟုတ် ပဲမြစ်ကို အင်္ဂလိပ်အမည် Winged Bean၊ ရုက္ခဗေဒအမည်မှာ Psophocarpus tetragonolobus, မျိုးရင်းအမည်မှာ Papilionaceae တွင် ပါဝင်ပါသည်။

၂။ စိုက်ပျိုးသည့်ဒေသ

မြန်မာနိုင်ငံ အနှံ့အပြားတွင် စိုက်ပျိုးကြသည်။

၃။ အမျိုးအစား

ဟင်းသီးဟင်းရွက်အဖြစ် အသုံးပြုပါက အတောင့်ကို ပဲစောင်းလျားဟုခေါ်ပြီး အမြစ်အတွက် စိုက်ပျိုးက ပဲမြစ်ဟုခေါ်ဆိုကြသည်။

၄။ မြေနှင့်ရာသီဉတု

သဲမြေ၊ နုန်းမြေတွင် ကောင်းမွန်စွာစိုက်ပျိုးနိုင်သည်။ သို့သော်နွားချေး၊ မြေဆွေး လုံလောက်စွာထည့်ပေးရသည်။ အကောင်းဆုံးမှာ မြေစေးဆန်မြေနက်တွင် စိုက်ပျိုးခြင်းဖြစ်သည်။ ပူအိုက်စိုစွတ် သောရာသီဥတုကို ကြိုက်နှစ်သက်သောကြောင့် မိုးဦးတွင်စိုက်ပျိုးကြသည်။

၅။ မျိုးစေ့နှုန်းထား

တစ်ဧက မျိုးစေ့ (၂၂-၃၀) ကီလိုဂရမ် (၁ တင်းခန့်)။

၆။ မြေသာဇာနှုန်းထား

တစ်ဧကလျှင် နွားချေးဆွေး (၁) တန်။

ရ။ မြေပြုပြင်ခြင်း

စိုက်ပျိုးသည့်မြေကို မပြုပြင်မီ နွားချေး၊ မြေဆွေး ကြိုတင်ချထားပေးရမည်။ မေ၊ ဇွန်လတွင် မိုးစတင်ရွာသွန်း၍ ထယ်ထိုးရန်မြေအစိုဓာတ် သင့်လျောသောအချိန်၌ မြေကိုစတင်ပြုပြင်ရပါသည်။ ထယ် (၂-၄) စပ်အထိထိုး၍ (၇) သွားထွန်ဖြင့် ညက်သည်အထိ ထွန်မွေပေးရသည်။ ထို့နောက် တစ်တန်းနှင့်တစ်တန်း(၂)ပေ၊ တစ်ပင်နှင့်တစ်ပင် တစ်ပေအကွာအဝေး ရရှိစေရန်ထွန်ဖြင့် ကြောင်းဆွဲပေး၍ ထွန်ကြောင်းဆုံသည့်နေရာတွင် စိုက်သည်။

၈။ စိုက်ပျိုးခြင်း

အများအားဖြင့် ဇွန်၊ ဇူလိုင်လလောက်တွင် မြေပြုပြင်ပြီးဖြစ်၍ စတင်စိုက်ပျိုးလာကြသည်။ စိုက်ကြောင်းများဆုံရာ၌ တစ်ကျင်းလျှင်မျိုးစေ့ (၃-၅) စေ့အထိ တစ်လက်မအနက်တွင် ချ၍စိုက်ပြီး မြေပြန်အုပ် ပေးရသည်။ မျိုးစေ့ချချိန်တွင် မြေ၌ အစိုဓာတ်အလုံအလောက်ရှိရန် သတိပြုပါ။

၉။ အပင်ပြုစုခြင်း

အရွက် (၃-၄) ရွက်ခန့် ထွက်လာသောအချိန်တွင် ကြားထွန်လိုက်ပေးသည်။ စိုက်ပြီး (၄၅)ရက် အတွင်း ရွက်စွယ်နှာမောင်းမထွက်မီ ပေါင်းနှစ်ကြိမ်လိုက်ပြီးဖြစ်ရမည်။ အပင်များ ကြီးလာ၍ မြေတွင် အုပ်သွားသောအခါ ပေါင်းလိုက်ရန်ခက်ခဲသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ အိမ်ခြံဝန်းအတွင်း (သို့မဟုတ်) စိုက်ပျိုးသည့်မြေ သိပ်မကျယ်ဝန်းလျှင် စိုက်တန်းတစ်ပင်နှင့်တစ်ပင် ခြောက်လက်မခြား စိုက်ပြီး အပင်များမှီ တွယ်တက်စေရန် တိုင်ထောင်ပေးခြင်း၊ စင်ထိုးပေးခြင်း ပြုလုပ်ရသည်။ စိုက်ခင်းပေါင်းလိုက်ချိန်တွင် အပင်ခြေရင်း၌ တစ်ပါတည်း မြေတင်ပေးပါ။

၁၀။ ရေသွင်းခြင်း

ပဲစောင်းလျားကို မိုးရေမှအစိုဓာတ်ယူစိုက်ပျိုးခြင်းကြောင့် ရေသွင်းရန်မလိုချေ။ သို့ရာတွင် မြေဧရိယာ အကျယ်အဝန်းနည်းသော အကွက်များတွင် မိုးခေါင်၍ အစိုဓာတ် လိုအပ်နေပါက ရေလောင်းပေးရန်လို သည်။

၁၁။ ရိတ်သိမ်းခြင်းနှင့်အထွက်

စိုက်ပြီး ရက်(၁၀ဝ) ခန့်ကြာလျှင် အသီးများကိုစတင်ဆွတ်ခူးနိုင်သည်။ အသီးများကို မရင့်မီ လက်ဖြင့်ဆွတ်ခူးရသည်။ အပင်ပေါ်တွင်အသီးများနေ၍ မဆွတ်ခူးပဲထားလျှင် အမြစ်ကြီးထွားမှုကို ထိခိုက်စေ သည်။ ထိုကြောင့် အသီးများနုနယ်စဉ်တွင် ဆွတ်ခူးရောင်းချရမည်။ စားသုံးရန်အတွက်လည်း သင့်လျော်သည်။

စိုက်ပြီး (၄.၅ - ၅) လအကြာတွင် အမြစ်ကိုတူးဖော်နိုင်သည်။ အမြစ်ကို ပေါက်ပြားနှင့် ပေါက်၍ ဖော်သည်။ အစေ့ရယူလိုက နောက်ထပ် (၃၀-၄၅) ရက် အကြာတွင် ဆွတ်ခူးနိုင်သည်။ အသီးကောင်းစွာရင့်မှည့်မှ ဆွတ်ခူးရသည်။

တစ်ဧကလျှင် - အသီးနု ၁၅၀ဝ - ၂၀ဝဝ ပိဿာ၊ အမြစ် ၁၂၀ဝ -၁၇၀ဝ ပိဿာ၊ အစေ့ ၂၀ဝ - ၂၇၀ ပိဿာ နှုန်းရရှိနိုင်မည် ဖြစ်သည်။

လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနှင့် ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာန၊ မြန်မာ့စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်း ဟင်းသီးဟင်းရွက် စိုက်ပျိုးနည်းစာအုပ်မှ ကူးယူဖော်ပြသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...