နာနတ်သီးတွင် ကျရောက်လေ့ရှိသော ရောဂါများ

Black Rot or Soft Rot (အသီးပျော့ပုတ်၊ မဲပုတ်)

ရိတ်သိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းကာလမှ စတင်ကာ မစားသုံးမှီအချိန်အတွင်းကျရောက်တတ်သော ရောဂါမျိုးဖြစ်ပါသည်။ မှိုကြောင့်ဖြစ်သော ရောဂါဖြစ်ပြီး အသီးတွင်းအောက်ခြေမှစကာ ပျော့ရိမဲကာ ပုတ်လာသော လက္ခဏာပြပါသည်။ ရောဂါဖြစ်စေသော မှိုများသည် ခူးဆွတ်ချိန်တွင် ရလာသော ဒဏ်ရာမှ တစ်ဆင့်ဝင်ခြင်းဖြစ်ပြီး လက္ခဏာသည် အူတိုင်အဆုံးဖက် အသီးအောက်ခြေမှစ၍ပြပါသည်။ ရေစိုနာကွက်မှ စတင်ကာ အသီးပျော့၍ပုတ်လာပြီး အသီးတစ်ခုလုံးလိုက်ကာ ပုတ်သော အနံ့ထွက်လာပါသည်။

Control:ရောဂါမဖြစ်စေရန်အတွက် အသီးခူးဆွတ်ချိန်မှ သယ်ယူပို့ဆောင်သော ကာလ တစ်လျောက်တွင် အသီးကို ထိခိုက်မှုနည်းစေရန် သတိထားရမည်ဖြစ်ပါသည်။
ဓာတုဆေးအားဖြင့် Thiabendazole (၁၀၀ ppm) သို့မဟုတ်Benomyl ( ၃၀၀၀ ppm) တွင်လည်းကောင်း ၅ မိနစ်ခန့် အသီးကို စိမ်ပြီးနောက်ပိုင်းတွင် ပျော့ပုတ်ရောဂါကို ကာကွယ်နိုင်ပါသည်။

Heart-rot (Phytophthora parpsitica) (အူတိုင်ပျော့ပုတ်ရောဂါ)

Phytophthora မှိုကြောင့်ဖြစ်သော ရောဂါဖြစ်ပြီး အလယ်အူတိုင်ပုတ်သော လက္ခဏာကိုတွေ့ရပါသည်။ ထိပ်ဆုံးအရွက်သည် အညိုရောင်ပြောင်းလာပြီးနောက် အရွက်အောက်ခြေများသည် ပုတ်သော လက္ခဏာများ ပြပြီးနောက် အနံ့ထွက်လာတတ်ပါသည်။ မြေသားဖွဲ့စည်းမှုမကောင်းခြင်းနှင့် ရေသွင်းရေထုတ်မှု မကောင်း ခြင်းကြောင့် ရောဂါပျံ့နှံ့မှုပိုမိုဆိုးနိုင်ပါသည်။

Control: ရောဂါပျံ့ပွားမူ အနည်းဆုံးဖြစ်စေရန်အတွက် ရေသွင်းရေထုတ်တွင် ဂရုစိုက်ခြင်းဖြင့်သော် လည်းကောင်း သန့်ရှင်းသော (အသီးများစွန်းထင်းမှုကင်းသော) သီးနှံသုံး ကိရိယာများကို သုံးခြင်းဖြင့် လည်းကောင်း ကာကွယ်နိုင်ပါသည်။ ဓာတုဆေးအားဖြင့် Chlorthalonil 20g Zineb 20g ကို ရေသန့်ဘူး ၁၀ ဘူးနှင့်ရောကာ ဖြန်းပေးနိုင်ပါသည်။ ဆေးဒြပ်ပေါင်းများကို ဆေးဆိုင်တွင် ပြသကာ ရှာဖွေနိုင်ပါသည်။

Leaf and Fruit-rot (Cyratostomella paradoxa) Cyratostomella paradoxa ကြောင့့်ဖြစ်သော အရွက်နှင့် အသီးပျော့ပုတ်ရောဂါ
လုံလောက်သော လေမရနိုင်သော အခြေအနေတွင် အစိုဓာတ်များလွန်းသောသီးနှံများကို ထားမိသောကြောင့် အသီးအောက်ခြေများပုတ်လိုက်လာကာ မှိုများဝင်လာကာ ပျော့ပုတ်များဖြစ်တတ်ပါသည်။ ပေါင်းလိုက်ခြင်းကဲ့သို့သော စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများကြောင့် ရနိုင်သော ထိခိုက်ဒဏ်ရာများမှ ကွင်းဆက်အကွက်လေးများဖြစ်ကာ ရောဂါဝင်ရောက်နိုင်ပါသည်။ ဆိုးရွားသော အခြေအနေသို့ရောက်လာပါက အပင်တစ်ပင်လုံးသည် အမဲရောင်သို့ပြောင်းကာ ၂ ရက်မှ ၃ ရက်အတွင်း ပုတ်ရိကျ နိုင်သည်အထိဖြစ်နိုင်ပါသည်။

Control: ရောဂါဖြစ်နေသော အပင်များကို ဖျက်ဆီးခြင်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း၊ Sucker(အပင်ပွား)များကို ထပ်မပွားစေခြင်းအားဖြင့်သော်လည်းကောင်း ကာကွယ်နိုင်ပါသည်။ ဓာတုဆေးအားဖြင့် ကော့ပါးပါဝင်သော ဆေးများကို အပင်မှ အရွက်များ လောင်နေသော လက္ခဏာများတွေ့ရချိန်တွင် စတင်ဖြန်းပေးနိုင်ပါသည်။ နောက်တစ်နည်းအားဖြင့် 0.3% Dithane Z-78 ကို အပင်များတွင် ဖြန်းပေးခြင်း သို့မဟုတ် အပင်စိုက်ရာတွင် သုံးသော ကိရိယာများကို စိမ်ပေးခြင်းကို ပြုလုပ်ပေးခြင်းအားဖြင့် ကာကွယ်နိမ်နှင်းနိုင်ပါသည်။

Leaf Spot (Phytophthotra sp.) ရွက်ပြောက်ရောဂါ

အိန္ဒိယအရှေ့ဖက်ပိုင်းတွင် ဖြစ်လေ့ရှိသော ပူနွေးစိုစွတ်သော ရာသီမျိုးတွင် စတင်ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိပြီး အရွက်များတွင် ရေစိုနာကဲ့သို့သော အကွက်များကို တွေ့နိုင်ပါသည်။ အကွက်များသည် တဖြည်းဖြည်းကြီးလာပြီး အကွက်နေရာများတွင် ခြောက်သွေ့သွားပါသည်။

Control : ရောဂါပြန့်ပွားမှုနည်းစေရန်အတွင် ရေသွင်း ရေထုတ်ကို ဂရုစိုက်ပေးရန်လိုအပ်ပြီး ကောင်းမွန်သန့့်ရှင်းသော အပင်သုံးကိရိယာများကို သုံးခြင်းအားဖြင့် ကာကွယ်နိုင်ပါသည်။ Chlorthalonil 20g Zineb 20g ကို ရေ (၁၀) ဘူးဖြင့်ရောကာ ပက်ဖျန်းခြင်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း နှိမ်နင်းနိုင်ပါသည်။

Thielaviopsis rot (Thielaviopsis paradoxa)

Thielaviopsis paradoxa ကြောင့်ဖြစ်သော ပုတ်ရိရောဂါဖြစ်ပါသည်။ ပင်စည်တွင် လက္ခဏာစပြပြီး အပြင်ဖက်တွင် ရေစိုနာကြောင့်ဖြစ်သော အကွက်မဲများဖြစ်ပေါ်လာပြီးနောက် အကွက်အောက်ဖက်ရှိ အသားများ စတင်ပုတ်ရိလာပါသည်။ ဆိုးသောအခြေအနေတွင် ပင်စည်ကို တွန်းရုံမျှဖြင့် အပင်ကျိုးသော အခြေအနေအထိ ဖြစ်နိုင်ပါသည်။

Control: လူကြောင့်ဖြစ်သော အနာတရများ တတ်နိုင်သလောက် နည်းစေရန် သတိထားရမည် ဖြစ်ပါသည်။ မှိုသတ်ဆေးဖြစ်သော Thiabendazole(TBZ) ကို သုံးနိုင်ပါသည်။ ရိတ်သိမ်းပြီးနောက်တွင် သင့်တော်သော အစိုဓာတ်နှင့် အပူချိန်ရောက်အောင် ထားရှိပေးရပါမည်။

ထွန်းဝင်းကျော်

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...