ဒူးရင်းသီး သီးထိုးပိုး (Durain Fruit Borer )

ဒူးရင်း သီးထိုးပိုး ( Durian Fruit Borer )ကို အင်္ဂလိပ်အမည် Durian fruit borer , Yellow peach moth ရုက္ခဗေဒ အမည်မှာ Conogethes punctiferalis ၊ မျိုးရင်းအမည် Lepidoptera တွင် ပါဝင်ပါသည်။

ဘဝဖြစ်စဉ်

အရွယ်ရောက်ဖလံအမက ဒူးရင်းသီးပေါ်တွင် ဥများ ဥချပါသည်။ ဥ များ ဥပြီး (၄) ရက် အကြာတွင် ဥမှ အကောင်များ ပေါက်လာသည်။ ဥ မှ ပေါက်ခါစ အကောင်ငယ် သည် ကိုယ်ထည်အဖြူရောင်ဖြစ်ပြီး ဦးခေါင်းမှာ အညိုရောင်ရှိသည်။ အကောင်ငယ်များမှာ ဒူးရင်းသီး အသီးငယ်နှင့် ရင့်မှည့်သောအသီးများ၏ အပြင်အခွံကို စားသောက်ကြသည်။ တဖြည်းဖြည်း ကြီးထွားလာသည်အခါ သူတို့ စားသောက်သည့်နေရာမှ အသီးအတွင်းသို့ ထိုးဖောက် ဝင်ရောက်ကြသည်။ တဖြည်းဖြည်းကြီးလာသော အကောင်ငယ်သည် ကိုယ်ခန္ဓာအရောင် အညို နုရောင်သို့ ပြောင်းလာပြီး ဆက်လက်ကြီးလာတဲ့အခါ ကိုယ်ခန္ဓာတစ်လျှောက် အညိုရင့်ရောင်သို့ အနက်ရောင် အစက် အပြောက်များ ရှိလာသည်။ ၁.၅-၁.၈ စင်တီမီတာ ရှည်သော အရွယ်ရောက်လောက်ကောင်သည် ၁၂- ၁၃ ရက်ခန့် ရုပ်ဖုံး ဘဝ ကို အသီးရဲ့ဆူးများကြား ကုန်ဆုံး ပြီးချိန် ၇-၉ ရက်အကြာ ပိုးဖလံဘဝသို့ရောက်ရှိလာ သည်။ အရွယ်ရောက်ဖလံအမသည် အဝါရောင်ပေါ်တွင် အနက်ရောင်အစက်ကလေးများ ရှိသည်။

လက်ခံပင်များ

သံပုရာပင်၊ သဘောင်္ပင်၊ ခရမ်းပင် များတွင်လည်း ကျရောက်မှုရှိသည်။

က်ေရာက္မႈ လကၡဏာ

အသီးရှိ ဆူးများကြားတွင် ပိုးကောင်၏ အညစ်အကြေးများကို တွေ့ရမည်။ အသီးအတွင်း ပိုးကျရောက် မှုကြောင့် နောက်ဆက်တွဲမှိုရောဂါကို ဖြစ်စေသည်။ မှိုရောဂါကြောင့် အသီးများတွင် အနာဖြစ်စေပြီး ပုပ်၍ကြွေစေသည်။ ပိုးကျရောက် ဖျက်ဆီးသော အသီးများတွင် ဒဏ်ရာများရှိနေသဖြင့် အသီးတန်ဖိုးကို ကျဆင်းစေသည်။ အသီးထိုးပိုး ကျရောက်မှု အများဆုံးတွေ့ရသည်မှာ အသီးနှစ်လုံး ပူးကပ်သီးနေတဲ့အခါ တွင်ဖြစ်သည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း

အပြာရောင် အလင်းထောင်ချောက်များဖြင့် အရွယ်ရောက်ဖလံအမများကို ဖမ်းယူနှိမ် နင်းနိုင်ပါသည်။ အပင်ပေါ်မှ ပိုးကျနေသောအသီးများကို ခြွေစေပြီး မီးရှို့ဖျက်ဆီးပါ။ အသီးပေါ်တွင်တွေ့ရသော ဥမှပေါက်ခါစ ပိုးကောင်များအား တုတ်ချောင်းများဖြင့် ဖယ်ရှားနိုင် ပါသည်။

တမာပိုးသတ်ဆေးကို အသုံးပြုလျှင် ပိုကောင်းပါသည်။ ပုပ်ပြီးကြွေကျသောအသီးများအား မီးရှို့ (သို့) မြေမြုပ်ဖျက်ဆီးပါ။ ပိုးကျရောက်မှုများခြင်း၊ (စီးပွားရေးထိခိုက်နိုင်သောအဆင့် = ETL ( economic threshold level) အပင်ပေါ်ရှိ အသီး ၁၀ရာခိုင်နှုန်း ပိုးကျရောက်မှုရှိပါက တမာပိုးသတ် ဆေးကို အသီးများပေါ်သို့ ဖြန်းပါ။ - ထိသေစားသေပိုးသတ်ဆေး ( ai – cypermethrin , chlorpyrifos , lambda-cyhalothrin) တို့မှ တစ်မျိုးမျိုးပါဝင်သော ပိုးသတ်ဆေးများကို သုံးစွဲနိုင်ပါသည်။ ထိုဆေး များသည် ဖျက်ပိုးဥများကို စားသောက်သော သဘာဝ သားရဲကောင်များကို သေစေနိုင်သလို အကျိုးပြု မိတ်ဆွေပိုး ပျားများကိုပါသေစေနိုင်သဖြင့် စီးပွားရေးအရ ထိခိုက်နိုင်သော အဆင့်ရောက်မှ ဆေးဖြန်းသင့်ပါသည်။

အသီးကင်းများခြွေသောအခါ ပူးကပ်နေသောအသီးများ ချန်ရစ်ထားခြင်း မပြုလုပ်ဘဲ ခြွေရပါမည်။ ပူးကပ်နေသော အသီးများဖြစ်ပါက အိတ်စွပ်ခြင်း နှင့် အသီးများပူးကပ်လွန်း၍ ပိုးမကျစေရန် အသီးတစ်လုံးနှင့်တစ်လုံး ထိကပ်မနေစေရန် ကြိုးများဖြင့် ထိန်းညှိထားခြင်း ဖြင့် ကာကွယ်နိုင်ပါသည်။

Aye Thanda Soe
15.7.2017

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...