ငါးသံချိတ်ငါးလေးများမှာ ငါးဘတ်မျိုးနွယ်ဝင် ငါးငယ်တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး အင်္ဂလိပ်အမည်မှာ “dwarf catfish” ဟုခေါ်ဆိုကြပြီး သိပ္ပံမှာ “Pseudotropius acutirotris”ဟု သိရပါသည်။အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများတွင်လည်း ငါးသံချိတ်ငါးလေးများကို တွေ့ရလေ့ရှိသည်။ ငါးသံချိတ်ငါးလေးများမှာ ဆူးတောင်ရိုးပျော့ငါး( ray-finned fishes) များဖြစ်ကြပြီး catfish မျိုးနွယ်ဝင် ငါးတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ရေချိုပိုင်းတွင် အများဆုံးတွေ့ရပြီး ရေအောက်ကြမ်းပြင်နေ (demersal fish)များဖြစ်ကြသည်။ အမြင့်ဆုံး ခန္တာကိုယ်အလျှား (body length)မှာ(၇.၈)စင်တီမီတာထိရှိကြသည်။ ဥမှအကောင်ပေါက်သော (oviparous) များဖြစ်ကြပြီး ငါးအမမှာ ၄င်း၏ဥများကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ခြင်း မရှိကြပေ။
စျေးကွက်တွင် ငါးသံချိတ်ငါးကို ငါးအစိုသာမက အသင့်စား ငါးသံချိတ်အကြွပ်ကြော်၊ အစပ်ကြော်ဟူ၍လည်းရောင်းချကြပါသည်။ ငါးသံချိတ်ငါးလေးများမှာ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ချောင်းထဲကရသောငါးများဟု လူသိများကြသည်။ ရေချိုငါး ငါးသံချိတ်လေးများကို အိုးကပ်ချက်စားစား၊ အကြွပ်ကြော်စားစား အဆင်ပြေလှပါသည်။ ထို့ကြောင့် မြန်မာလူမျိုးတို့ နှစ်ခြိုက်လှသည့် ငါးသံချိတ်အိုးကပ်ချက်နည်းကို တင်ပြပေးပါမည်။
ငါးသံချိတ်အိုးကပ်ချက်နည်း
ချက်ပြုတ်ရာတွင် ငါးသံချိတ်ငါး၊ ရှာလကာရည်(သို့မဟုတ်)ဗီနီကာ၊ ကြက်သွန်ဖြူ/နီ၊ ခရမ်းချဥ်သီး၊ ငရုတ်စိမ်းတောင့်၊ ဆီ၊ ဆား၊ နနွင်း၊ အစိမ်းမှုန့်၊ ရသာမှုန့်တို့ လိုအပ်ပါသည် ။
ချက်ပြုတ်ပုံမှာ -
၁။ ပထမဦးစွာ ငါးသံချိတ်ငါးလေးများကို ခေါင်းနှင့်အမြီးဖြုတ်ပြီး ချေးဖောက်ရပါမည်။
၂။ ပြီးနောက် ငါးလေးများကို ရှာလကာရည် (သို့မဟုတ်) ဗီနီကာဖြင့် စိမ်ထားရပါမည်။
၃။ ထို့နောက် ခရမ်းချဥ်သီး ၂ လုံးခန့်၊ ကြက်သွန်နီ ၂ လုံးခန့်ကို ပါးပါးလှီးကာ ငရုတ်စိမ်းတောင့် ၄-၅ တောင့်ကိုလည်း ထက်ခြမ်းခွဲထားရပြီး ကြက်သွန်ဖြူ ၅ မွှာကို ဓားပြားရိုက်ထားရပါမည်။
၄။ အားလုံးအဆင်သင့်ဖြစ်ပါက စောနက ရှာလကာရည်စိမ်ထားသော ငါးလေးများကို ရေများများဖြင့် စင်ကြယ်အောင် ၄-၅ ကြိမ်လောက် ဆေးကြောရပါမည်။
၅။ ရေဆေးပြီးပါက ရေစစ်ပြီး ဆား၊ နနွင်း၊ ရသာမှုန့်ထည့်နယ်ပြီး နှပ်ထားရပါမည်။
၆။ ပြီးနောက် မီးဖိုပေါ်ဒယ်အိုးတင် ဆီထည့်ပြီးနောက် ပါးပါးလှီးထားသော ကြက်သွန်နီနှင့် ဆီသတ်၊ ငရုတ်သီးအစိမ်းမှုန့်၊ ဆားအနည်းငယ်နှင့် ခရမ်းချဥ်သီးပါးပါးလှီးထားတာကို ထည့်ပြီးပါက ခရမ်းချဥ်သီးလိပ်အောင် တည်ရပါမည်။
၇။ ခရမ်းချဥ်သီးလိပ်သွားပါက နယ်နှပ်ထားသော ငါးလေးများကို ထည့်ရပါမည်။
၈။ ပြီးနောက် ထက်ခြမ်းခွဲထားသော ငရုတ်စိမ်းတောင့်ရှည်နှင့် ကြက်သွန်ဖြူဓားပြားရိုက်ထားတာကို ထည့်ပြီးပါက ရေခမ်းခြောက်အောင်တည်ရပါမည်။
၉။ အောက်ခြေမကပ်အောင် အိုးကို လှုပ်လှုပ်ပေးရမှာဖြစ်ပြီး ရေ(လုံးဝ) ခမ်းပြီး ဆီပြန်လာပြီဆိုပါက အနံ့အရသာနှင့်ပြည့်စုံသော ငါးလေးအိုးကပ်ဟင်း ကျက်ပါပြီ။
ငါးသံချိတ်ငါးလေးများမှာ အဖိုးလည်းနည်း အာဟာရလည်းဖြစ်၊ ကျန်းမာရေးနှင့်လည်း ညီညွှတ်ပြီး အရိုးပါမကျန် စားသုံးလို့ရသော ငါးငယ်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်လည်းရှေးလူကြီးများက “ ခေါင်းတစ်ရာသားစားပါ“ ဟူ၍ ဆုံးမစကားအဆိုရှိခဲ့ကြပါသည်။
ပင်လယ်ပြာ (ငါးဦးစီး)