စွန့်ပစ်ပစ္စည်းနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိခိုက်မှု

ဦးစည်သူလွင် (Training consultant, Myanmar Environmental Education Team)

မြန်မာပြည်မှာ လေထုညစ်ညမ်းမှု (Air pollution, Air Quality Standard) က မြန်မာ ပြည်မှာ မရှိဘူး။ ရေတို့၊ မြေကြီးတို့နဲ့ ပတ်သတ်တာတွေလည်း  မရှိသေးဘူး။ အခုဆိုရင် အရက်ချက် စက်ရုံတွေဆိုလည်း ချောင်း၊ မြောင်းတွေထဲ အလွယ်တကူ စွန့်ပစ်ကြတယ်။ အခု ရန်ကုန်မြို့အနေနဲ့ ဆိုရင်လည်း လေထုညစ်ညမ်းမှု (pollution) ပြဿနာက ကြီးတယ်။ လူတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကို တကယ် ထိခိုက်နိုင်တယ်။ ဥပမာပေးရရင် သာကေတ ဆီအုန်းစက်ရုံက မီးခိုးခေါင်းတိုင်က ထွက်လာတဲ့ ဖုန်တွေက တစ်ရပ်ကွက်လုံးကို ဖုံးနေတယ်။ ဖုန်တွေက လက်နဲ့တောင် ကိုင်ကြည့်လို့ ရတယ်။ ကိုယ်တိုင်သွားကြည့်ရင် ပိုကောင်းမယ်။ အနံ့ကလည်း ဆိုးတယ်။ အဲဒီ စက်ရုံကို ရပ်ကွက်ကလည်း အကြိမ်ပေါင်းများစွာ ပြောင်းပေးပါ၊ ပိတ်ပေးပါ ပြောတယ်။ အဲဒီ စက်ရုံက (မန်နေဂျာ အဆင့်) တာဝန်ရှိတဲ့ လူကြီးပိုင်းက လာပြီး ဟိုလဒီလ အပြီးပေးမယ်လို့ ကတိတွေ အကြိမ်ကြိမ်ပေးပြီး ယနေ့အထိ ဘာမှ ဖြစ်မလာဘူး။

မြန်မာ နိုင်ငံရဲ့ ပြဿနာက ဥပဒေ ပြုနေတဲ့ လူတွေကိုယ်တိုင် သာမန်ပြည်သူတွေရဲ့ ဘဝနဲ့ အသက်ကို ဂရုမစိုက်ဘဲ သူတို့ အကျိုးစီးပွား အတွက်ပဲ ထင်သလိုလုပ်နေရင် Rule of Law မရှိဘူး။ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး လုပ်ရင် Rule of Law ရှိမှ ရမှာ။ ရှိဖို့ကလည်း ဥပဒေပြုနေတဲ့ အမတ်တွေကိုယ်တိုင် အဲဒီဥပဒေတွေကို လေးစားလိုက်နာဖို့ လိုတာ။ သူတို့ကိုယ်တိုင် အဲဒီနေရာမှာ ဝင်ထိုင်နေပြီး သူတို့ အကျိုးစီးပွားအတွက်ပဲ ကာကွယ်နေလို့ ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးက ဘာမှ လုပ်လို့ရမှာ မဟုတ်ဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်း အောင်မြင် ချင်ရင် တရားဥပဒေ စိုးမိုးမှ ဖြစ်မယ်။ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ နည်းဥပဒေတွေလည်း အမြန်ဆုံး ထွက်လာမှ ဖြစ်မယ်။ ဥပဒေကို ကိုင်တွယ် အသုံးပြုမယ့် လူတွေကိုယ်တိုင်နဲ့ ဥပဒေ ပြုတဲ့ လူတွေကိုယ်တိုင် လေးစားလိုက်နာဖို့လိုတယ်။ အခု ဒီအခြေအနေ တွေက ရန်ကုန်မျာတင် ဖြစ်နေတာ။ လောလောဆယ် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဥပဒေတွေ ထွက်ထားပြီးပေမယ့် လိုက်နာရမယ့် နည်းဥပဒေက ထွက်မလာသေးဘူး။ နည်းဥပဒေကို ပြဌာန်းဖို့ လုပ်နေတဲ့ အထဲမှာလည်း ခရိုနီတွေ ကိုယ်တိုင်ပါတယ်။ အဲဒီတော့ ကြာဦးမှာ။ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ ပတ်သက်တဲံ ခေါင်းစဉ်က ကျယ်ပြန့်တယ်။ တို့နိုင်ငံရဲ့ အနာဂတ်ကို ဆက်ပြီး သယ်ဆောင်သွားမှာက ကလေးတွေဖြစ်တဲ့အတွက် ကလေးအရွယ်ကတည်းက သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး အသိတွေ ထည့်ပေးသင့်တယ်။ ဒီအထဲမှာ ရေ၊ အချိုရည်၊ အမြန်စာ၊ သရေစာ (fast food, Junk food) တွေကိုလည်း ဂရုစိုက်ဖို့လိုတယ်။ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး လူတွေ နားလည်အောင်၊ သူတို့ စိတ်ထဲရောက်သွားအောင် မီဒီယာတွေကလည်း ဝိုင်ဝန်းပြီး လုပ်ပေးသင့်ပါတယ်။

ဆွေဆွေဇော်

Ref: The Earth Journal

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ပြောင်ခင်းမှာ ပေါင်းရှင်းဖို့ ဘူဒိုဇာ လာပြီ ဒိုး... ပြောင်းခင်း စိုက်နေရင်း ပေါင်းခင်းမဖြစ်သွားရအောင် မအပ်စပ်တဲ့ ပေါင်းတွေအကုန်ဒိုးဖို့ "ဘူဒိုဇာ" လာပြီဗျို့။ ပြောင်းခင်းထဲက ပေါင်းတွေကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ပေးမယ့် အစွမ်းထက်ထက် ဆေးတစ်လက် ဆိုရင် ပေါင်းမနိုင်ခင် "ပြောင်း" နိုင်ဖို့ ပြောင်းအထူး ရွေးချယ်ပေါင်းသတ်ဆေး "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ဆိုရင် ဘယ်ပေါင်းတွေ ခံနိုင်ပါ့မလဲ? အဓိကပေါက်တတ်တဲ့ "မြေဇာ၊ မြက်ယား၊ ဆင်ငို၊ လက်သဲခွ၊ ဝမ်းဘဲစာ၊ လေးခွမြက်၊ ဝက်ကျွတ်၊ တောဟင်းနုနွယ်၊ မှိုချဥ်၊ ဟင်းဂလာ၊ ခွေးသေးပန်း၊ ဗောက်ပင်၊ ဗောက်လောက်ညို၊ ဆေးပုလဲ၊ ပရန္နဝါ၊ မြက်မုန်ညင်း" တို့ကို အမြစ်ပြတ် အထူးနှိမ်နင်းဖို့ "ဘူဒိုဇာ" ရှိရင် စိတ်သာချလိုက် ဦးကြီးတို့ရေ။ ပြောင်းဖူးပင် တစ်လသားမပြည့်မီ ပေါင်းအရွက် (၂-၄) ရွက် ထွက်ချိန်မှာ အချိန်မှန်မှန်နဲ့ မြန်မြန် သုံးထားဖို့ပဲ တိုက်တွန်းလိုက်ချင်တယ်ဗျ။ လက်မနှေးဘဲ အခုပဲ ပြောင်းခင်းထဲကပေါင်းတွေ "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ ရှင်းလိုက်ရအောင်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်