စပျစ်လှေး ကာကွယ်နှိမ်နင်း​ရေးနည်းလမ်းများ

ရမည်းသင်းမြို့နယ်၊ ရွာတန်း​ဒေသလို့ဆိုလိုက်တာနဲ့ စပျစ်ခြံ​တွေကို စိတ်ထဲမှာမြင်လိုက်မိမယ် ထင်ပါတယ်။

တကယ်လည်းပဲ ရွာတန်း ၂၄ ရွာအပြင် အလယ်ကုန်းရွာတဝိုက်နဲ့၊ ရွှေဒါးနယ်တဝိုက်အထိ မြင်မြင်သမျှ စိုက်ပျိုး​ရေးခြံ​တွေကိုကြည့်လိုက်ရင် စပျစ်ခြံ​တွေ လက်ညှိုးထိုးမလွဲပါဘူး။

စာ​ရေးသူ ရမည်းသင်း​ရောက်လို့ ရွာတန်းက မိတ်​ဆွေကြီး ကိုမျိုးမြင့်ဆီ အလည်အပတ်သွားရင်း..

• သီးနှံအ​ကြောင်း
• ရာသီဥတု အပူအ​အေးနဲ့  ​ဆောင်း​ပျောက်နိုင်မှုအလားအလာ
• မိုးရွာသွန်းမှုပုံစံ အ​ပြောင်းအလဲ
• မြေ​အောက်​ရေရဲ့ လက်ရှိအ​နေအထားနဲ့
• ​နောင်၁၀-နှစ်အလားအလာ
• ပိုးမွှား/​ရောဂါ ကျယ်ပြန့် များပြားလာမှု အ​ခြေအ​နေများကို  ခြံသမား  ဆယ့်​လေးငါး​ယောက် စုဖွဲ့ စေပြီးဆွေး​နွေးဖြစ်ကြပါတယ်။

အ​ကြောင်းအရာအများကြီးထဲက စပျစ်ခြံသမား​တွေ အဓိကကြုံ​တွေ့​နေရတဲ့ အခက်အခဲနဲ့ ဘယ်လိုကိုင်တွယ်​ဖြေရှင်းသင့်သလဲ..? ဆိုတဲ့ဆွေး​နွေး​မေးမြန်းချက် အ​ကြောင်းအရာများကို ကောက်နုတ်ဖော်ပြ​ပေးလိုက်ပါတယ်။

​စပျစ်ခြံ​တွေမှာ လက်ရှိကြုံ​တွေ့​နေရတဲ့ အခက်အခဲဆုံးတခုဆိုရင် ဘာဖြစ်မလဲ?

လိုရင်းတိုရှင်း​ပြောရရင် ​လှေး(Thrips) မနိုင်တာပဲဆရာတဲ့။

အင်ဂျူးဝါး​တွေနဲ့ ဒိုင်ကာ​ဇော​တွေအပြင် ဆေးကုမ္ပဏီ​တွေမှာရှိတဲ့ လှေး​ဆေး မှန်သမျှ အကုန်သုံးပြီးပြီ။ ဖျန်းတုန်းခဏ​တော့ ရှင်းသလိုလိုနဲ့၊ ၂-၃ရက်​လောက်ကြာရင် ပြန်တက်လာတာပဲဆရာ။

​ဆေးဖိုး​တွေလည်း မနည်းကုန်လှပြီ၊ အဲဒါ ​လှေးနိုင်မယ့် နည်းလမ်း လိုချင်ပါတယ်ဆရာဆိုပြီး ကိုမျိုးမြင့်က ဦး​ဆောင်​​မေးမြန်းပါတယ်။

လှေး(thrips)ကျ​ရောက်မှုပုံစံ

စုပ်စားပိုးထဲမှာ လှေးဟာ ​ဆေးဒဏ်ကို ခံနိုင်ရည်အရှိဆုံးလို့​ပြောနိုင်ပါတယ်။

ဒါ​​ကြောင့်လည်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပိုးသတ်​ဆေးကုမ္ပဏီ​တွေရောင်းအားစုစု​ပေါင်းရဲ့  ထက်ဝက်ကျော်ဟာ စုပ်စားပိုးသတ်​ဆေး ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။

Global warming လို့​ခေါ်တဲ့ ကမ္ဘာကြီးပူ​နွေးလာမှုနဲ့ ဆက်စပ်ပြီး ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်​ငွေ့​တွေ တိုးမြင့်လာတာနဲ့အမျှ လူ​တွေ သစ်ပင်​တွေ  အပူဒဏ်ခံစားရသလို...

ပိုးမွှား​တွေဆိုတာလည်း ရာသီဥတု ပူ​နွေးလာရင် မျိုးပြန့်ပွားမှု ၂ ဆ ပိုများလာတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

မျိုးပွားမှုများတဲ့အပြင် ဘဝစက်ဝန်း(life cycle)မှာလည်း ၂၄ ရက်သာရှိပါတယ်။

အပူချိန်မြင့်တဲ့ ကာလ​တွေမှာ ၂ ပတ် ​လောက်သာကြာပါတယ်။

(ရံဖန်ရံခါ လှေး 'မ'က မိတ်လိုက်စရာမလိုဘဲ အ​ကောင်လိုက်​မွေး​နိုင်ပါ​သေးတယ်)

​နောက်တခု သတိပြုသင့်တာက

​လှေး​တွေရဲ့ဘဝစက်ဝန်းမှာ အပင်​ပေါ်တပိုင်း အပင်​ခြေ(​မြေကြီး) တပိုင်း ကျက်စားကြပါတယ်။

(ဒါ​ကြောင့် ​လှေး​ဆေးဖျန်းရာမှာ အပင်​ပေါ်​ရော အပင်​ခြေ တစ်ဝိုက်ပါ ​ဆေးဖျန်း​ပေးဖို့လိုပါမယ်)

ဘာ​ကြောင့် ​လှေး​တွေကို ​ဆေးဖျန်းလို့မနိုင်တာလဲ?

ရွာတန်း အလယ်ကုန်း​ဒေသ ​တောင်သူ​တွေက ​ပြောကြပါတယ်။

​ကုမ္ပဏီက ​ဆေး​တွေ လှေးမနိုင်လို့..​နောက်ဆုံးမှာ ခြင်​ဆေးဘူး(spray )​တွေနဲ့ ဖျန်း​နေကြ​ကြောင်း ဒီလိုတွေဖျန်းနေရာမှာ လှေးကို နိုင်မနိုင်​တော့မသိဘူး။ အညွန့်​တွေ​ခြောက်ပြီး အပွင့်​တွေ​ကြွေကုန်တယ်လို့ ကိုအုန်းမြင့်က ​ပြောပြပါတယ်။

အထက်မှာ ဆိုသကဲ့သို့ လှေး​တွေရဲ့ အ​လေ့အထနဲ့ နှိမ်နင်းတဲ့စနစ် အားနည်းခြင်း​ကြောင့် အခုလို မနိုင်မနင်းဖြစ်​စေပါတယ်။

​လှေး​တွေကို မနိုင်တဲ့ အဓိက အချက်​တွေက​တော့.

• ပင်ကိုယ်သဘာဝ ​ဆေးဒဏ်ခံနိုင်ခြင်း
• အပင်​ပေါ်တစ်ဝက် မြေကြီး​ပေါ်တစ်ဝက် ရှင်သန်နေကြတဲ့အတွက် ဆေးဖျန်းလျှင် စိုက်ခင်းခြံစည်းရိုး ပေါင်းမြက်ခင်းများကို ​ပြေးကပ်​နေကြခြင်း
• ​ပေါက်ပွားမှု မြန်ခြင်း
• တူညီ​သော  ဆေးအုပ်စု(the same group  , Ai) များ ထပ်ကြိမ်များစွာ ဖျန်းခြင်း
• IPM(ဘက်စုံ ပိုးမွှားကာကွယ်နည်းစနစ်) မကျင့်သုံးခြင်း

လှေးမနိုင်ခြင်းရဲ့ ​နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးများ

ဇွန်/ဇူလိုင်ရဲ့ စပျစ်ပင် သီးကိုင်း​မွေးချိန်နဲ့၊ ငရုတ်ခင်းများမှာလည်း ​ မိုးလို မိုး​ခေါင်ချိန်၊ လှေး/မွှား(thrips and mite)များ တစ်ပြိုင်နက် ကျ​ရောက်ချိန် တိုက်ဆိုင်​နေပါတယ်။

​သြဂုတ်လဆန်း မိုးရွာလာတာနဲ့ လှေးစုပ်တဲ့ဒဏ်ရာ​တွေဟာ အရွက်​တွေ၊ အရိုး​တွေနဲ့ စပျစ်သီး​တွေမှာ  မိုး​ရေစက်နဲ့အတူ မှို​ရောဂါ​တွေ ဝင်​​ရောက်လာပါတယ်။

မှင်စက် လို့​ခေါ်တဲ့(Anthracnose) မှည့်​ပြောက်စွန်း​ရောဂါ

ဒေါင်းနီးရွက်​ခြောက်​ရောဂါ(Downy mildew)

ရိုးမဲ/ရိုးကွဲ ​ရောဂါခေါ်(Bacterial blight) စတဲ့ ​ရောဂါ​တွေ ဝင်ပြီး အညွန့်​တွေမဲ​ခြောက်ကုန်ပါတယ်။

(မှို​ရောဂါ နဲ့ ဘက်တီးရီးယား​ရောဂါသည် ပူးတွဲကျ​ရောက်တတ်သည်ကို သတိပြုပါ)

အ​ကောင်းဆုံး ကြိုတင်ကာကွယ်/ကုသ နည်း

၁။ ​ဘော်ဒိုမစ်ချာကို မဖြစ်မ​နေ အသုံးပြုပါ။

(ဒုတ္ထာစစ်စစ်ရဖို့နဲ့ အပင်အရွယ်အစား၊ အနုအရင့်ကို ချိန်ဆပြီး 0.5%/1%/2% ​ဘော်ဒိုမစ်ချာဖျော်စပ်နည်းကို အဆင်​ပြေသလို အသုံးပြုပါ။)

၂။ စပျစ်ကိုင်း​မွေးချိန်​ရော၊ ကိုင်းဖြတ်ပြီး​နောက်ပိုင်း ကာလများတွင် စုပ်စားပိုးကာကွယ်​ဆေးများကို ၁ ပတ်ခြားဖျန်း​ပေးပါ။

(အဆီတာမီပရစ်/သိုင်ယာမီသိုဇင်/ဖစ်ပရို​နေး/ဒိုင်ကာ​ဇော/ပရိုပါဂိုက်..)

၃။ ဓာတု​ဆေး မဖျန်းမီတိုင်း၊ သဘာဝ ပိုးကာကွယ်​ဆေးကို မဖြစ်မ​နေ အသုံးပြုပါ။

(တမာရွက်/တမာ​ခေါက်  ၆၀ကျပ်သား+​ဆေးရွက်ကြီး ၆၀ကျပ်သား ကို ​ရေ ၂၀ဂါလံနဲ့ စဥ့်အိုးအတွင်း ၁ ည စိမ်ပါ ။​ မွှေ​ပေးပါ။ နောက်​​နေ့ မနက် ​ရေစစ်ပြီး ၊ ​ဆေးရည်တစ်ဝက် ​ရေတစ်ဝက်​ရော ဖျန်းနိုင်ပါတယ်)

၄။​ လှေး​ဆေးဖျန်းတိုင်း အပင်​ပေါ်ပင်စည်၊ အပင်​ခြေ ​မြေကြီးကိုပါ ဖျန်း​ပေးဖို့မ​မေ့ပါနဲ့။

၅။ ဖစ်ပရို​နေး ၃ ဂျီ ​ဆေးထဲကို စပျစ်(အပင် ၁၀၀/၁ကီလို)နှုန်း ပက်​ပေးပါ။

၆။ စပျစ်ပန်းဖြိုင်ချိန် မနက်ခင်း ၁၀ နာရီအတွင်း ပိုးသတ်​ဆေး၊ မှိုသတ်​ဆေး၊ အား​ဆေး မဖျန်းပါနဲ့။

(အထူးသဖြင့် EC ဖော်မြူလာ​ဆေးများကို ​ရှောင်​ပေးပါ။ မဖြစ်မ​နေဖျန်းလိုပါက ည​နေချိန်မှာ ဖျန်း​​ပေးပါ)

၇။ မှိုသတ်​ဆေးဖျန်းပြီးတိုင်း ဘက်တီးရီးယား ကာကွယ်​ဆေး ၁ ကြိမ် ဖျန်း​ပေးပါ။

စပျစ်ခြံမှာ ​​မေးမြန်းဆွေး​နွေးစရာများစွာ ရှိ​နေမယ်ဆိုတာ သ​ဘော​ပေါက်ပါတယ်။

အချိန်မရလို့..​နောက်တ​စ်ခေါက်မှ တခြားအ​ကြောင်းအရာတစ်ခုကို ​ဆက်ဆွေး​နွေးကြတာ​ပေါ့။

ကိုမျိုးမြင့်၊ ကိုအုန်းမြင့်၊ ကိုစိန်​သောင်၊ ကိုဘို​လေးနဲ့တကွ..စပျစ်ခြံတောင်သူအားလုံး လှေးအန္တရာယ်မှ ကင်းဝေးကာ ကျန်းမာ၊ ချမ်းသာ

ကြပါ​စေ။

​စေတနာများစွာဖြင့်

ဒို့ဦး​လေး

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ဦးကြီးတို့ရဲ့ မြေကြီးက ရွှေသီးဖို့ပဲ ဖြစ်သင့်တာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ စပါးခင်းထဲ ရွှေခရုရောက်လာပြီဆိုရင်တော့ မြေကြီးက ရွှေသီးဖို့ကို အနှောင့်အယှက် ကောင်းကောင်းကြီးပေးပါလိမ့်မယ်။ မြန်မာ့မျိုးရင်းခရုမဟုတ်တဲ့ တောင်အမေရိကမျိုးစိတ်ဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို ကျူးကျော်လာတဲ့ မျိုးစိတ်ဖြစ်တာကြောင့် အကောင်ပွားနှုန်းကလည်း အဆမတန် မြင့်တက်လာပါတယ်။ ခရုအမ တစ်ကောင်က တစ်ခါ ဥ မယ်ဆိုရင် ဥအရေအတွက် ၁၀၀ ကနေ ၁၀၀၀ အထိ အတွဲလိုက်ဥကြပြီး တစ်နှစ်မှာ ၃ ကြိမ်အထိ မျိုးပွားနိုင်ပါတယ်။ စပါးခင်းတွေမှာ ရွှေခရုကျပြီဆိုရင် ပန်းရောင် ဥ တွေ ကို စပါးပင်တွေမှာ တွေ့ရနိုင်ပါတယ်။ ဒီရွှေခရုတွေကို ရှင်းပစ်ဖို့အတွက်ကတော့ မာလာမြိုင်ရဲ့ ခရုဘုရင် ရှိနေပါပြီ။ ခရုဘုရင်က စားသေအစွမ်းနဲ့ အဆိပ်ငွေ့အာနိသင်ရှိတာကြောင့် ရွှေခရုတွေကို အထိရောက်ဆုံး ရှင်းပေးနိုင်မှာပါ။ အစွမ်းရှိပစ္စည်းဖြစ်တဲ့ Niclosamide -olamine 83.1% WP ပါဝင်ပြီး Chloronitrophenol ဆေးအုပ်စုထဲ ပါဝင်ပါတယ်။ ရေဖျော်ဆေးမှုန့်အမျိုးအစားဖြစ်လို့ ရေ ၂၀ လီတာဝင်တဲ့ဆေးဖျန်းပုံး တစ်ပုံးမှာ ၄၀ ကနေ ၅၀ ဂရမ်အထိ အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ နှုန်းထားကိုတော့ တစ်ဧကမှာ ၁၅၀ ကနေ ၂၀၀ ဂရမ်နဲ့ တွက်ချက်ပေးထားပါတယ်။ သတိပြုရမှာတော့ ဆေးဖျန်းပြီးနောက်ပိုင်း စပါးခင်းအတွင်းမှာရှိတဲ့ ရေကို ၅ စင်တီမီတာနဲ့ ၃ ရက်ထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဆေးဖျန်းပြီး ၅၂ ရက်ကြာမှ ရိတ်သိမ်းသင့်ပါတယ်။ ခရုဘုရင်နဲ့ဆို စပါးခင်းကို ဒုက္ခပေးတဲ့ ရွှေခရုတွေကို ရှင်းလင်းနိုင်ပြီး မြေကြီးက ရွှေသီးနိုင်ပြီပေါ့ဗျာ။

Read more

Facebook Page သို့သွားရန်