မျိုးရင်း။ ။ Compositae (နေကြာမျိုးရင်း)
ရုက္ခဗေဒအမည်။ ။ Enhydra fluctuans Lour
အခေါ်အဝေါ်-
မြန်မာအမည် - ကနဖော့
ပုံသဏ္ဌာန် -
အပင်
ရေစပ်ရွှံ့နွံများ၌ ပေါက်သည့် ပင်ပျော့ပင်ငယ်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ အမြင့် ၁ -၂ ပေထိရှိ၏။ တစ်ပင်လုံးပြောင်ချောနေသည်။ သို့မဟုတ် တစ်ခါတစ်ရံ အမွှေးနုများ ဖုံးလွှမ်းနေသည်။ ကိုင်းဖြာသည်။ အဆစ်များမှ ဖော့ကဲ့သို့ပေါ့ပါးသော အဖြူရောင်အမြစ်များထွက်သည်။
အရွက်
ရွက်ဆိုင်အလှည့်ကျထွက်သည်။ အရွက်များသေးသွယ်ပြီး ငှက်တောင်ပုံရှိသည်။ ၁ လက်မမှ ၃ လက်မထိ ရှည်သည်။ ရွက်ရင်း ကျဉ်းသွယ်သည်။ ရွက်ညှာမဲ့၍ ရွက်နားညီသည်။ သို့မဟုတ် သေးငယ်သော ခွေးသွားစိပ်များရှိသည်။
အပွင့်
စိမ်းနုရောင်ရှိသည်။ ပွင့်ညှာမဲ့သည်။ ထိပ်ထွက် ပန်းပွင့်ဖြစ်သည်။ ပွင့်ချိန်မှာ သီတင်းကျွတ်လမှ တပေါင်းလအထိဖြစ်သည်။
အသီး
တစ်စေ့သီးဖြစ်သည်။
ပေါက်ရောက်သည့်ဒေသ
အလွန်အေးသော အရပ်ဒေသများမှအပ မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့အပြား ရေချိုပိုင်း ရေစပ်များတွင် ပေါက်ရောက်သည်။
ပေါက်ရောက်ပုံ
သဘာဝအလျောက် အလေ့ကျပေါက်သည်။
အသုံးပြုသည့်အစိတ်အပိုင်း
ပဉ္စငါးပါး၊ အများအားဖြင့် အရွက်ကိုသုံးသည်။
အာနိသင်
မြန်မာ့ဆေးကျမ်းအလိုရ ကနဖော့သည် ငန်ခါးအရသာရှိသည်။ အေးသောသတ္တိရှိသည်။ အနည်းငယ်ဝမ်းသက်စေသည်။ သည်းခြေ၊ သလိပ်ကိုနိုင်သည်။ ဖောရောင်ခြင်း၊ နူနာ၊ အရေပြားရောဂါ၊ ချောင်းဆိုးရောဂါစသည်တို့မှ ကင်းဝေးစေ၏။
အသုံးဝင်ပုံ
အရွက်
(၁) အရွက်ကိုကြိတ်၍ ဦးခေါင်းတွင် အုံပေးခြင်းဖြင့် ဦးနှောက်ပူခြင်းကိုအေးစေသည်။ အရေပြားနှင့် အကြောရောဂါများအတွက်လည်း သုံးသည်။
(၂) အရွက်ရည်ကို နွားနို့နှင့်ဖြစ်စေ၊ ဆိတ်နို့နှင့်ဖြစ်စေ သောက်သုံးခြင်းဖြင့် ဆီးပူညောင်းကျနာကို ပျောက်စေသည်။
ပဉ္စငါးပါး
(၁) ကနဖော့ကိုပြုတ်၍ တို့စားခဲ့သော်လည်းကောင်း၊ ပြုတ်ရည်ဖြင့် ချွေးအောင်းခဲ့သော်လည်းကောင်း ဖောရောင်ခြင်းပျောက်၏။
(၂) ကနဖော့ပဉ္စငါးပါးရည် အနည်းငယ်မျှသောက်သော် ကျောက်ဖြူပေါက်သော ရောဂါ၊ အရေပြားရောဂါ၊ ခြင်ဆီတိုးသော ရောဂါများပျောက်ကင်း၏။
(၃) ကနဖော့ရည်ကို ပျားရည်နှင့်ရောသောက်သော် ကျောက်ရောဂါကို ပျောက်ကင်း၏။
(၄) ကနဖော့တစ်ပင်လုံးအား ဆန်ဆေးရည်၊ မုန်ညင်းဆီထည့်၍ ပြုတ်ပြီး ဆားအနည်းငယ် ထည့်သောက်ခြင်း ဖြင့် အသည်းအားနည်းသော ရောဂါများပျောက်ကင်းစေ၏။