သွားတာပေါ့။ နည်းလမ်း (၄) မျိုးနဲ့ သွားပါတယ်တဲ့။ ဘာလို့ခရီးသွားကြတာလဲ။
တစ်ရွာမပြောင်း သူကောင်းမဖြစ်တဲ့လေ။ သူတို့မှာလည်း သူတို့အတွက် ကောင်းမွန်တဲ့ ရေမြေရာသီဥတုကို ရှာဖွေနိုင်ပါတယ်။ တစ်နေရာကနေ တစ်နေရာကို ပြောင်းရွှေ့မျိုးပွား ပေါက်ရောက်ခြင်းအားဖြင့် မျိုးတုန်းမှုကို ကာကွယ်နိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒါကတော့ သဘာဝကဖြစ်တဲ့ ဂေဟစနစ် ထိန်းသိမ်းမှုပါပဲ။
(၁) လေ
လေက မျိုးစေ့တွေကို သူတို့မိခင်အပင်ကနေ သယ်ဆောင်ပေးနိုင်ပါတယ်။ လေနဲ့ ခရီးသွားတဲ့မျိုးစေ့တွေကလည်း သူတို့မှာ လေထီးလိုမျိုး တည်ဆောက်ပုံလေးတွေ ရှိတတ်ပါတယ်။ အဲ့လိုတည်ဆောက်ပုံလေးတွေကြောင့်လည်း လေနဲ့တင် ခရီးတော်တော်များများကို ရောက်ပါတယ်။ ဘယ်လိုအပင်တွေပါသလဲဆိုတော့ သစ်ခွလည်းပါမယ်။
(၂) ရေ
ရေနဲ့လည်း ခရီးသွားတဲ့ မျိုးစေ့တွေ။ ကမ်းစပ်နားကျတဲ့ အပင်တွေကနေ မျိုးစေ့တွေက ရေထဲကိုကျတယ် နောက်ထပ်ကမ်းတစ်ခုမှာ သွားတင်တယ်။ သရက်စေ့လိုမျိုး၊ သဖန်းပင်တွေလိုမျိုး အပင်တွေဖြစ်ပါတယ်။ အုန်းသီးတွေလည်း ပါတာပေါ့။ သူတို့တွေက ရေကိုသုံးပြီး သူတို့အပင်တွေကို တစ်နေရာကနေ တစ်နေရာကို ရောက်ရှိပြီးတော့ မျိုးပွားနိုင်ကြပါတယ်။
(၃) သတ္တဝါတွေအားဖြင့်
ညောင်စေ့တွေကို ငှက်ကလေးတွေကစားတယ်။ နောက်တော့ ညောင်ပင်လေးတွေက ပေါက်လာတယ်။ လူတွေသွားတဲ့လမ်းဘေးက ခြုံပုတ်ကနေ ငြိလာလိုက်တာ မနည်းပြန်ခွာထုတ်ပြီး ပစ်ရတယ်ဆိုတာတွေက သတ္တဝါတွေအားဖြင့် မျိုးစေ့တွေ ပျံ့နှံ့တာဖြစ်ပါတယ်။
ဒီထဲမှာမှ ပြန်ခွဲရင်တော့ အများကြီးရှိတာပေါ့လေ။ လူတွေသယ်လို့ စက်ပစ္စည်းကိရိယာတွေကြောင့်မို့ စတဲ့အချက်တွေကိုလည်း ထည့်သွင်းရမှာဖြစ်ပါတယ်။
(၄) ပေါက်ကွဲထွက်တယ်။
Squirting cucumber (Ecballium elaterium) ဆိုတဲ့ သခွားမျိုးဟာ သူ့ဘာသာ ပေါက်ကွဲထွက်နိုင်ပါတယ်။ ပေါက်ကွဲလိုက်ရင် အကွာအဝေးတစ်ခုကိုရောက်ရှိနိုင်ပြီးတော့ မျိုးပွားနိုင်ပါတယ်။ အဲ့သခွားမျိုးကတော့ ပေါက်ကွဲထွက်လိုက်ရင် နေရာတော်တော်လှမ်းလှမ်းကိုရောက်ပါတယ်တဲ့။
(၅) မြေသားပေါ်မှာ လမ်းလျှောက်တယ်။
အခွံမာသီးတွေကိုပြောတာပါ။ သူတို့ကတော့ လျှောက်တာတော့မဟုတ်ပါဘူး။ ကုန်းပေါ်က အုန်းပင်ကြောင့် ကုန်းအောက်မှာ အုန်းပင်ပေါက်နိုင်တယ်လေ။ အုန်းသီးကြွေကျပြီး လိမ့်လာတာပေါ့။ ဗာဒန်ပင်ဆိုလည်း မျိုးစေ့တွေက လိမ့်လိမ့်ပြီး တစ်နေရာမှာ ရောက်သွားပြီး အပင်တွေပေါက်လာ အရိပ်ကြီးရ.... အဲ့လိုနဲ့ မျိုးစေ့တွေက ပျံ့နှံ့ကြပါတယ်။ ထင်းရှုးတောကြီး အဲ့လိုဖြစ်လာကြတာပဲလေ။
(၇) နောက်ဆုံးတစ်ခုကတော့ ပေါင်းစပ်ပေါ့
လေတိုက်လိုက် မိုးရွာလိုက် အောက်ကိုစီးလိုက် လူကကောက်သွားလိုက် ငှက်ထိုးလို့ ရွေ့လိုက်နဲ့ နေရာအနှံ့ကိုပျံ့နှံလာတာမျိုးတွေ ဖြစ်လာပါတယ်။
ဒီပေါင်းတွေ အရင်က မမြင်ဖူးပါဘူး ခုမှပေါက်လာတာဆိုတာတွေက အဲ့လိုပျံ့နှံမှုတွေကြောင့် ပွားများလာတာပါလို့။
ထွန်းဝင်းကျော်
http://ensconet.maich.gr/People_Dispersal.htm