နှမ်းမှိုအရွက်အစက်ပြောက်ရောဂါ

နှမ်းမှိုအရွက်အစက်ပြောက်ရောဂါသည် နှမ်းပင်များတွက် ဆိုးရွားစွာ ကျရောက်ဖျက်ဆီးတတ်သော ရောဂါတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းရောဂါကျရောက်ပါက အထွက်နှုန်း ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျော့ကျနိုင်ပါသည်။ နှမ်းမှိုအရွက်အစက်ပြောက်ရောဂါသည် မှိုတစ်မျိုးဖြစ်သော Cercospora sesami ကြောင့် ဖြစ်စေသည်။ အပင်၏ မြေအပေါ်ပိုင်းတွင် ကျရောက်တတ်ပြီး ရောဂါကျရောက်မှု ပြင်းထန်ပါက အရွက်များကြွေကျပြီး စီးပွားရေးအရ အထွက်နှုန်းထိခိုက်စေနိုင်သည်။

ရောဂါကျရောက်မှု့လက္ခဏာများ

မှိုရောဂါသည် အပင်ပေါက်ပြီး အစောပိုင်း ၂၈ ရက်တွင် ကျရောက်တတ်ပါသည်။ ရောဂါ စတင်ကျရောက်ပါက အရွက်၏ အပေါ်အောက်မျက်နှာပြင်တွင် သေးငယ်ပြီး အရောင်ဖျော့သော အညိုအစက်အပြောက်များကို စတင်တွေ့ရမည်။ အစက်အပြောက်လေးများသည် အနက်ရောင်အနားသတ်ရှိသည်။ အနည်းငယ် သေးငယ်သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် အစက်အပြောက်များထိဆက်သွားပြီး အချင်း ၅-၁၅ မီလီမီတာ (၀.၅- ၁.၅စင်တီမီတာ) အထိ ကြီးလာမည်။ မှိုအရွက်ပြောက်ရောဂါကို ဘက်တီးရီးယားအရွက်ပြောက်ရောဂါနှင့် ခွဲခြားနိုင်သည်။ မှိုအစက်ပြောက်အလယ်တွင် မီးခိုးဖျော့ရောင်ပါရှိပြီး တဖြည်းဖြည်းကြီးလာပါက တဖြည်းဖြည်း လုံးဝန်းလာသည်။ မှိုအစက်ပြောက်ရင့်လာပါက မှိုချောင်းများနှင့် မှိုသီးများ ဖြစ်ပေါ်လာပြီး မှိုအစက်ပြောက်သည် မီးခိုးရောင်မှ အနက်ရောင်ပြောင်းလာသည်။ မှိုအစက်အပြောက်ပါဝင်မှု့သည် စိုစွတ်သောအခြေအနေတွင် အရွက်တစ်ရွက်တွင် အစက် ၁၀၀ မှ ၄၀၀ အတွင်းရှိနိုင်ပြီး အရွက်များ မရင့်မီ ကြွေကျမည်။ ပင်စည်၊ အရွက်ရိုးတံနှင့် အသီးတောင့်များတွင်လည်း ကျရောက်နိုင်သည်။ မှိုသီးများသည် အခြားအပင်များသို့ မိုး၊ သွင်းရေနှင့် လေတို့နှင့်အတူ သယ်ဆောင်ကာ ရောဂါများကို ပျံ့နှံစေသည်။

ကာကွယ်နှိမ်နှင်းခြင်း

၁။ ရောဂါဒဏ်ခံနိုင်ရည်ရှိသော မျိုးများကို ရွေးချယ်စိုက်ပျိုးခြင်း။

၂။ မှိုရောဂါသည် ယခင်နှစ် သီးနှံကြွင်းကျန်များမှ ကူးဆက်နိုင်သဖြင့် မပြုပြင်မီ ယခင်နှစ် ရိုးပြတ်များကို မြေမပြုပြင်မီ မီးရှို့ဖျက်ဆီးရမည်။

၃။ အစေ့ဆောင်ရောဂါဖြစ်သဖြင့် ရေနွေး ၅၃·C တွင် ၃၀ ခန့်စိမ်ထားပေးရမည်။ ထို့ပြင် ကာဗန်ဒါဇင်(carbendazim ) 2g ကို အစေ့ ၁ ကီလိုဂရမ်တွင် အသုံးပြုနိုင်သည်။

၄။ စိုက်ပျိုးချိန် စောစောစိုက်ရမည်။ သီးလှည့်စိုက်ပျိုးပါက ရောဂါကျရောက်မှု့ နည်းသည်။

၅။ အပင်ပိုင်းကြီးထွားချိန် ရောဂါကျရောက်မှု့ပြင်းထန်ပါက မန်ကိုဇက် (Mancozeb) ၀.၂၅ % ကို ၁၅ ရက်တစ်ခါ သုံးကြိမ်ဖျန်းပေးရမည်။

ဇော်ရဲသူ

Reference: Plantwise Knowledge Bank

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...