မြေကြီးရဲ့ ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံနဲ့ ဘာတွေ အပိုပါနေသေးလဲ

မြေကြီးကို ပုံဆွဲကြည့်ရင် အပေါ်က ပုံလေးအတိုင်းတွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့လို သဲမှုန်နည်းနည်း ဟိုဟာနည်းနည်း ဒီဟာနည်းနည်းနဲ့ စုပြီးတော့ အလုံးလေးဖြစ်နေတာကို မြေအစိုင်အခဲလေးတွေလို့ သတ်မှတ်ပါတယ်။

မြေကြီးဆိုတာဖြစ်လာရင် သူတို့က အပေါ်ကပုံလေးအတိုင်း ချိတ်ဆက်ပြီးတော့ နေကြပါတယ်။ နေရာလွတ်လေးတွေဖြစ်နေတဲ့ နေရာကတော့ လေဝင်လေထွက် ရေဝင်ရေထွက်အတွက် နေရာဖြစ်ပါတယ်။

မြေလုံးလေးတွဖြစ်ဖို့အတွက် ပေါင်းစပ်ပေးရတဲ့တာဝန်ကို ယူတဲ့သူကတော့ အော်ဂဲနစ်ပစ္စည်းတွေဖြစ်ပါတယ်။ အပေါ်ဆုံးကလို မြေလုံးလေးတွေပေါင်းစပ်ထားတဲ့ မြေကြီးကမှသာ ပွပြီးတော့ စိုက်ပျိူးရေးအတွက်ကောင်းတာဖြစ်ပါတယ်။ များသောအားဖြင့် သဲကတော့ ပေါင်းစည်းဖို့ဆန္ဒမရှိတာ ဖြစ်ပါတယ်။ သဲတွေကို ဒီအတိုင်းတွေ့ရတယ်ဆိုရင် ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံ မကောင်းဘူးလို့ ယူဆနိုင်ပါတယ်။

အဲ့ဒါဆို မြေစေးပါနေလို့ ရွှံ့ပါနေလို့ အလုံးလိုက်လေးတွေဖြစ်တယ်လေ။ ကောင်းတာပေါ့ ဆိုတာကလည်း တစ်ချက် ပြန်ကြည့်ရပါမယ်။ အော်ဂဲနစ်ပစ္စည်းတွေ မပါဘူးဆိုရင် မြေကြပ်ခဲကြီးဖြစ်ပြီး လေဝင်လေထွက် ရေဝင်ရေထွက်လည်း မကောင်းနိုင်ပါဘူး။

မြေသားတည်ဆောက်မှု ကောင်းတယ် မကောင်းဘူးဆိုတာက မြေကြီးထဲက ရေလှုပ်ရှားမှုနဲ့ လေလှုပ်ရှားမှုတွေအပေါ်မှာ သက်ရောက်မှုရှိပါတယ်။ ပြီးတော့ မြေတွင်းမှာရှိတဲ့ အမြစ်တွေကိုလည်း သက်ရောက်မှုတွေ ရှိပြီးတော့ မြေကြီးထဲကအရာတွေ ဆွေးမြေ့တာမျိုး၊ မြေတိုက်စားခံရတာမျိုးတွေကိုလည်း ဆုံးဖြတ်ပေးနိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။

ဝင်ပေါက် ထွက်ပေါက်

ဆက်တွယ်နေတဲ့ မြေလုံးလေးတွေ တစ်ခုနဲ့တစ်ခုကြားမှာ နေရာလွတ်လေးတွေရှိပါတယ်။ အဲ့လိုနေရာလွတ်လေးတွေက လေ သို့ ရေတွေ ဖြည့်ပြီးတော့ နေလို့ရပါတယ်။ အဲ့လိုနေရာလွတ်လေးတွေ ဘယ်လောက်ပါပြီးတော့ ဘယ်အရွယ်အစားရှိတာက မြေက ရေနဲ့ လေအဝင်အထွက်တွေ ဘယ်လောက်ထိ လုပ်နိုင်တယ်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ အဲ့လို နေရာလွတ် အပေါက်လေးတွေကို (၂)မျိုး ခွဲနိုင်ပါတယ်။

Macropores - မြေလုံးလေးတွေအချင်းချင်း ဆက်တွယ်နေတဲ့နေရာက လွတ်နေတဲ့ အပေါက်လေးတွေကိုပြောတာပါ။ (၂)ခုထဲမှာဆိုရင်တော့ သူက ပိုကြီးပါလိမ့်မယ်။ လေနဲ့ ရေတွေက ဒီအပေါက်လေးတွေကနေတစ်ဆင့် လှုပ်ရှားသွားလာပြီးတော့ မြေတစ်ခုရဲ့ ရှိသင့်ရှိထိုက်တဲ့အစိုဓာတ်ကို ဖြည့်တင်းပေးပါတယ်။ ပုံမှန်အတိုင်းဆိုရင်တော့ အဲ့အပေါက်လေးတွေရဲ့ အချင်းက ၀.၁ မီလီမီတာ ရှိပါတယ်။

Micropores - သူကကျတော့ မြေလုံးလေးဖြစ်တဲ့အထဲမှာကိုပဲ လွတ်နေတဲ့နေရာလေးမှာရှိနေတဲ့ နေရာလွတ် အပေါက်လေးတွေကို ဆိုလိုတာဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ရှိတာကြောင့် မြေကြီးရဲ့ ရေထိန်းနိုင်အားကို ပြောင်းလဲစေတယ်။ ပြီးတော့ အမြစ်တွေကနေပြန်ထုတ်တဲ့ ရေကို သူတို့စုပ်ယူထိန်းထားပေးတယ်။ အဲ့လို အပေါက်လေးတွေရဲ့အချင်းကတော့ (၀.၁)မီလီမီတာအောက် ငယ်တာဖြစ်ပါတယ်။

အပေါက်ကြီးကြီး သေးသေး (၂) ခုလုံးမြေကြီးထဲမှာ ရှိနေမှ ကောင်းမွန်တာဖြစ်ပါတယ်။ macropore တွေချည်းပဲရှိပြန်ရင်လည်း ရေဝင်တာနဲ့ ရေကိုထိန်းထားနိုင်အားမရှိပါဘူး။ အဲ့လိုဖြစ်တာကြောင့် အပင်တွေအတွက် ရနိုင်တဲ့ရေပမာဏက နည်းပါးမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဉပမာပြောရရင်တော့ သဲမြေဖြစ်ပါတယ်။ သဲတစ်မှုန်ချင်းစီပေါင်းထားတဲ့ မြေကြီးကို ရေလောင်းလိုက်ရင် ရေက ချက်ချင်းပြန်ထွက်သွားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒါဟာ Macropore တွေ အရမ်းများနေလို့ဖြစ်ရတာပါ။

Micropore တွေပေါများလို့လည်း မကောင်းပါဘူး။ အပေါက်သေးသေးလေးထဲက ရေတွေက လွတ်လွတ်လပ်လပ်လှုပ်ရှားဖို့ မလွယ်ပါဘူး အဲ့လိုဆိုပြန်တော့လည်း အပင်တွေက ရေကိုမရနိုင်ပြန်ပါဘူး။ အဲ့လိုဆိုတော့ မြေသားဖွဲ့စည်းမှုကောင်းတယ်ဆိုတာက Micropore Macropore တွေ နဲ့ ကောင်းကောင်းလည်ပတ်နိုင်တယ် ဆိုတဲ့ အချက်ကိုလည်း ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမှာဖြစ်ပါတယ်။

မြေမာ မမာ

ရေဖျော်လိုက်ရင် သိမှာပေါ့လေ။ ခြောက်နေတဲ့ မြေကြီးကို ရေထဲထည့်လိုက်ရင် သိရပါပြီ။ မြေကြီးခဲလေးထည့်ထားတဲ့ ပန်းကန်ထဲကို ရေလောင်းထည့်လိုက်ရင် အဲ့မြေကြီးမှာ ရှိနေတဲ့ လေဝင်ပေါက် ရေဝင်ပေါက်တွေကနေ ရေတွေကဝင်သွားပြီးတော့ မြေကြီးခဲကနေ တစ်ဖြည်းဖြည်းပြိုကျပြီး မြေလုံးသေးသေးလေးတွေ ဖြစ်သွားခဲ့ရင် မြေကောင်းတယ်လို့ အကြမ်းဖျင်းယူဆနိုင်ပါတယ်။ တကယ်လို့ ရေစိုတာကလည်း ကြာတယ်။ ပြိုကျတာလည်းမရှိဆိုရင်တော့ အော်ဂဲနစ်ပစ္စည်းတွေ လိုအပ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။

ပျံ့နှံ့ခြင်း (Dispersion)

ပြိုကွဲတာပါပဲ။ ရေနဲ့ထိတယ်။ သဲဆို သဲသက်သက် မြေစေးကသက်သက် ကွဲထွက်သွားတာကို ပြောတာပါ။ မြေကြီးရဲ့ ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်မှုကို လေ့လာတဲ့အခါမှာ အဲ့အချက်ကလည်း အရေးကြီးပါတယ်။ မြေပြင်နိုင်ဖို့ စစ်ဆေးတဲ့အထဲမှာ တစ်ခုအပါအဝင်ပါပဲ။

စိုက်ပျိုးမြေတွေမှာ ကုန်ထုတ်စွမ်းအား တိုးတက်ခြင်း မတိုးခြင်းဆိုတဲ့အချက်မှာ အပင်တွေစိုက်ရတဲ့ မြေသားဆိုတာလည်း သတိပြု အလေးထားစရာ အချက်တစ်ချက်ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့တော့ မြေကြီးအကြောင်း ဘယ်လောက်သိလဲဆိုရင် ငါ ဒီလောက်တော့သိတယ်ဆိုပြီး ပြန်ပြောနိုင်အောင် လေ့လာပြီး လိုက်နာကျင့်သုံးမှပဲ တိုးတက်တဲ့ခေတ်ကို လိုက်မီမှာပါ။ တောင်သူကြီးများ အကျိုးပွားများကြပါစေ။

ထွန်းဝင်းကျော်

References

Centre of Land Protection Research, “Know Your Soil – Introduction to Soils”
www.nre.vic.gov.au/agvic/ins-clpr/

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...