မြေညံ့ကိုပြောင်းပေးပြီး သီးနှံဖြစ်ထွန်းစေမယ့် ဇီဝမြေသြဇာ (သို့) အာဘာစကူလာ မိုက်ကိုရိုက်ဇာမှို အပိုင်း(၁၃)

ရေရှည်တည်တံ့သော စိုက်ပျိုးရေးအတွက် အာဘာစကူလာမိုက်ကိုရိုက်ဇာ(အေအမ်အက်ဖ်) မှို၏ ဂေဟစနစ်ဆိုင်ရာ အခန်းကဏ္ဍများ (အပိုင်း ၃)

အပေါ်မြေလွှာတွင် အေအမ်မှိုမျိုးကွဲများစွာ ပွားများသည်သာမက မြေနက်ဆင်း အမြစ်မွှေးရှည်အပင်များကိုပါ မှီခိုအကျိုးပြုသည့် အောက်မြေလွှာအေအမ်မှိုမျိုးများကိုလည်း ၂၁ ရာစုတွင် လေ့လာနေကြပြီ ဖြစ်သည် ။

လေ့လာမှုများအရ ‌အေအမ်မှိုများသည် မြေစိုင်ခဲဖွဲ့စည်းမှု၊ တည်မြဲမှု၊ ရေရှည်တည်တံ့သောကာကွယ်မှုကို ဖြစ်စေကြောင်း ဆက်လက်တွေ့ရှိနေကြပြီ ဖြစ်သည်၊

မြေနက်ဆင်း အမြစ်မွှေးရှည်အပင်များကို အလှည့်ကျနှင့် သီးညှပ်စိုက်ပျိုးရေးတွင် ထည့်သွင်းစိုက်ခြင်းဖြင့် အောက်မြေလွှာ မှိုမျိုးကွဲများ တိုးလာပါမည်။ ထပ်ဆင့်အကျိုးအဖြစ် မြေစိုင်ခဲဖွဲ့စည်းမှု ကောင်းလာစေသည်။

ဒါကလည်း အာဘာစကူလာ မိုက်ကိုရိုက်ဇာမှို၏ သဟဇီဝန ပြောင်းလဲမှုဖြစ်စဉ်ထဲက တခုဖြစ်သည်။ ဆက်လက်၍ အေအမ်မှိုမျိုးကွဲများ၏ ဂေဟစနစ်အတွက် ဆက်နွှယ်မှုလုပ်ငန်းများ ကျယ်ပြန့်လာခြင်းဖြစ်သည်။

ဤပြောင်းလဲမှုများသည် အေအမ်အက်ဖ်မှို ပညာပေးလုပ်ငန်းတွင် အသုံးဝင်သလို တပိုင်တနိုင် စိုက်ပျိုးရေးတောင်သူများလည်း ကိုယ်တိုင်နားလည်စေရန် ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။

၃ - အောက်မြေလွှာ အာဘာစကူလာမိုက်ကိုရိုက်ဇာ မှိုကွန်မြူနတီ၏ ဆောင်ရွက်ချက်များ

(က) အောက်မြေလွှာတွင် အာဘာစကူလာမိုက်ကိုရိုက်ဇာမှိုများ၏ မှိုမျှင်များကြောင့် မြေစိုင်ခဲဖွဲ့စည်းမှု တည်မြဲမှုက မြေထဲရှိ အော်ဂဲနစ်များကို အကာအကွယ် ဖြစ်စေခြင်း

အပေါ်မြေလွှာနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါကမူ အောက်မြေလွှာသည် မှိုမျှင်ကွန်ရက်ကိုဟန့်တားပြီး အော်ဂဲနစ်မက်တာ အစိုင်အခဲစုစည်းမှုဖြစ်ချိန် ရှည်လျားပါသည်။
အောက်မြေလွှာတွင် အေအမ်အက်ဖ်မှိုများ၏မှိုမျှင်များကြောင့် မြေစိုင်ခဲဖွဲ့စည်းမှု တည်မြဲမှုသည် မြေကြီးအော်ဂဲနစ်ပစ္စည်းများ၏ တသီးတခြားဖြစ်မှုနှင့် ရေရှည်တည်တံ့သော ကာကွယ်မှုကို ဖြစ်စေသည်။

(ခ)အောက်မြေလွှာ အာဘာစကူလာမိုက်ကိုရိုက်ဇာမှိုများသည် သက်မဲ့စားဘက်တီးရီးယားများနှင့်မှိုများနှင့်ယှဉ်ပြိုင်ပြီး ဒီကွန်ပိုစေးရှင်း ဖြစ်စဉ်ကို လျော့နည်းစေသည့် ဆောင်ရွက်မှု

အောက်မြေလွှာကာဖွန်ဖမ်းယူရေးလုပ်ငန်းတွင် အေအမ်အက်ဖ်မှိုများသည် မိမိတို့အတွက် ရေနှင့်အာဟာရဓာတ်ဖြည့်ဆည်းမှုရရန် အခြားသက်ရှိတို့အတွက် ရေနှင့်အာဟာရဓာတ်ဖြည့်ဆည်းမှုကို လျော့နည်းစေသည်။ အေအမ်အက်ဖ်မှိုများအတွက် နေရာယှဉ်ပြိုင်မှု အားကောင်းလာသည်။

(ဂ)အောက်မြေလွှာတွင် အေအမ်အက်ဖ် မှိုမျှင်များက ချွဲရေများထုတ်၍ ကာဖွန်တိုးလာသည့် အကျိုးပြုမှု

အောက်မြေလွှာ ကာဖွန်ဖမ်းယူရေးလုပ်ငန်းတွင်အာဟာရဓာတ် ဖြည့်ဆည်းမှုအတွက် အေအမ်အက်ဖ်မှိုများသည် အမြစ်အဖွဲ့အစည်းမှ ကွာဝေးသောမြေထိ မှိုမျှင်မှ မြေအော်ဂဲနစ်ကွန်ပေါင်းများကို ထုတ်ပေးသည်။
သို့ဖြစ်၍ အေအမ်အက်ဖ်မှိုများ၏ ပြင်ပမှိုမျှင်များသည် ပူးတွဲမြေအော်ဂဲနစ်ပစ္စည်းရှိ ကာဖွန်လမ်းကြောင်းအတွက် အရေးကြီးသော လမ်းကြောင်းပတ်ဝေး (pathway) ဖြစ်သည်။

(ဃ) အောက်မြေလွှာကာဖွန်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွင် မြေသားဖွဲ့စည်းမှုအတွက် အေအမ်အက်ဖ် မှိုများသည် တည်ငြိမ်မှုမြင့်မားသော မင်နရယ်များဖြင့် စုစည်းထားသော အော်ဂဲနစ်မက်တာ အစိတ်အပိုင်းများကို ဖွဲ့စည်းမှု

အောက်မြေလွှာတွင်အမြစ်ထုသည် မြေနက်အထိ ထိုးဖောက်နေပါလျှင် ၇၀% သော ကာဖွန်ကို အမြစ်များမှ ထုတ်သည်။ အပင်၏ ကွဲပြားသော အမြစ်အဖွဲ့အစည်းနှင့် မိုက်ကိုရိုက်ဇာမျိုးကွဲများသည် အောက်မြေလွှာအော်ဂဲနစ်ပစ္စည်း၏ အဓိကအရင်းအမြစ်ဖြစ်သည်။

အောက်မြေလွှာရှိ အေအမ်အက်ဖ်မှိုများနှင့် ပြောင်းမြစ်များ၏ သဟဇီဝနဖြစ်စဉ် လေ့လာစမ်းသပ်တွေ့ရှိချက်များ

၁။ ဖြည်းဖြည်းပျော်လွယ်သောကျောက်မှုန့်ဖော့စဖိတ်မြေသြဇာနှင့် နွားချေးဆွေးကို သဘာဝမြေတွင်စိုက်ပျိုးထားသော ပြောင်းပင်များတွင် ထည့်ခြင်းဖြင့် သဘာဝအောက်မြေလွှာရှိ အေအမ်အက်ဖ်မှိုများ၏ ဖော့စပရပ်စုပ်ယူဖလှယ်မှု အားကောင်းစေသော အကျိုးပြုမှု

ဖြည်းဖြည်းပျော်လွယ်သော ကျောက်မှုန့်ဖော့စဖိတ်မြေသြဇာနှင့် နွားချေးဆွေးကို ရောသုံးသော ပြောင်းပင်များ၏ ဖော့စပရပ်ရရှိမှုနှင့် ဒြပ်ခြောက်အလေးချိန်သည် စူပါဖော့စဖိတ်မြေသြဇာသာ ထည့်သော ပြောင်းပင်များထက် ပိုမိုခိုင်မာစွာ မြင့်မားသလို အောက်မြေလွှာရှိ အေအမ်အက်ဖ်မှို များနှင့် ပြောင်းမြစ်များ၏ သဟဇီဝနဖြစ်စဉ်ကိုလည်း ပိုကောင်းစေပါသည်။

၂။ မြေနက်ဆင်း အမြစ်မွှေးရှည်အပင်များကို အလှည့်ကျနှင့် သီးညှပ်စိုက်ပျိုးရေးတွင် ထည့်သွင်းစိုက်ခြင်းဖြင့် အောက်မြေလွှာမှိုမျိုးကွဲများ တိုးလာပြီး ထပ်ဆင့်အကျိုးအဖြစ် မြေစိုင်ခဲဖွဲ့စည်းမှု ကောင်းလာသည့် အကျိုးပြုမှု

ပြောင်းနှင့် ပဲပုတ်သီးညှပ်စနစ်တွင် ပြောင်းပင်၌ အမျိုးမျိုးကွဲပြားသော အေအမ်အက်ဖ်မှို မှိုမျိုးကွဲ ကျဆင်းသော်လည်း ၎င်းမျိုးကွဲများ၏ စုဖွဲ့အကျိုးပြုမှုများလာသည်။ ပဲပုတ်တွင်မူ အမျိုးမျိုးကွဲပြားသော အေအမ်အက်ဖ်မှို မှိုမျိုးကွဲ များလာသလို စုဖွဲ့မှုလည်း ပိုမြင့်လာသည်။

ကိုးကား

Alsunuse B T.B et al. Effects of arbuscular mycorrhizal fungi on growth and phosphorus uptake of maize (Zea mays L.) at different levels of soil phosphorus and soil moisture Vol. 7(3), pp. 22-33, May 2021 DOI: 10.5897/JODA2020.0063

Sosa-Hernández MA, Leifheit EF, Ingraffia R and Rillig MC Subsoil Arbuscular Mycorrhizal Fungi for Sustainability and Climate-Smart Agriculture: A Solution Right Under Our Feet? Front. Microbiol. 10:744 (2019). doi: 10.3389/fmicb.2019.00744

Zhang R et al. Response of the arbuscular mycorrhizal fungi diversity and community in maize and soybean rhizosphere soil and roots to intercropping systems with different nitrogen application rates. Science of The Total Environment.Volume 740, 20 October 2020, 139810.

ဒေါ်မြမြ၊ ပါမောက္ခ (ငြိမ်း)၊ ရေဆင်းစိုက်ပျိုးရေးတက္ကသိုလ်

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...