မြေညံ့ကိုပြောင်းပေးပြီး သီးနှံဖြစ်ထွန်းစေမယ့် ဇီဝမြေဩဇာ (သို့) အာဘာစကူလာမိုက်ကိုရိုက်ဇာမှို အပိုင်း (၂)

အေအမ်အက်ဖ်မှို အမြစ်စွဲပုံ (Duhamel 2013)

ရေရှည်တည်တံ့သော စိုက်ပျိုးရေးစနစ်တွင် မြေကျန်းမာရေး ကောင်းစေသော အာဘာစကူလာ မိုက်ကိုရိုက်ဇာ (အေအမ်အက်ဖ်) မှို စီမံခန့်ခွဲရေးတွင် အရေးကြီးသည့် မှိုဖွံ့ဖြိုးမှု (ဇီဝဗဒ) အဆင့်ဆင့်

၂.၁ မှိုထိုးဖောက်ဝင်ရောက်စဉ်အဆင့်

ပုံ ၂.၁ (က) မြေကြီးထဲရှိ ပြင်ပနေ မှိုမျှင်သည် ပြောင်းမြစ်ကို ထိုးဖေါက်ဝင်ရောက်စွဲကပ်ပြီး အက်ပီဒါမယ်ဆဲလ် (epidermal cell) များကြားတွင် အပရီဇိုရီယမ် (appresorium) ဖြစ်ပေါ်သည်။ ( x ၄၀ဝ)

ပုံ ၂.၁ (ခ) ပြောင်းမြစ်ကိုထိုးဖောက်ပြီး ၂-၅ ရက်အတွင်း အာဘာစကူးများသည် ကော့တက်ချ်ဆဲလ်များအတွင်း၌ စတင်ဖြစ်ပေါ်သည်။ မှိုသည်လက်ခံဆဲလ်နံရံကို ထိုးဖောက်ပြီးနောက် မှိုမျှင်တစ်မျှင်သည် ကိုင်းဖြာခြင်းဖြင့် အာဘာစကူးများ ဆဲလ်ထဲတွင် ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ (x ၄၀ဝ)

၂.၂ အမြစ်ထဲသို့ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်သောအဆင့်

ပုံ ၂.၂ ပြောင်းမြစ်တွင် မှိုထိုးသွင်းပြီး ၅-၁၀ ရက်တွင်အမြစ်၏ ကော်တီကယ်ဆဲလ်လွှာထဲရှိ ဆဲလ် တွင်း ၊ ဆဲလ်ကြားမှိုမျှင်နှင့် အစာစုပ်အင်္ဂါများ ထင်ရှားလာသည်။ ( x ၄၀ဝ)

၂.၃ အစာစုပ်အင်္ဂါ (arbuscule)နှင့် အစာစုအင်္ဂါ (vesicle ) များဖြစ်ပေါ်သောအဆင့်

ပုံ ၂.၃ (က) ပြောင်းမြစ်တွင် မှိုထိုးသွင်းပြီး ၁၅ ရက် တွင်အမြစ်၏ ကော်တီကယ် ဆဲလ်လွှာ ထဲတွင် အစာစုပ် အင်္ဂါ နှင့် အစာစုအင်္ဂါ ဖြစ်ပေါ်ပုံ ( x ၄၀ဝ)

အစာစုပ်အင်္ဂါများ ပျက်စီးခြင်း

ပုံ၂.၃(ခ) ပြောင်းမြစ်တွင် မှိုထိုးသွင်းပြီး ၂၀ ရက်တွင် အမြစ်၏ ကော်တီကယ်ဆဲလ်လွှာထဲတွင် အစာစုပ်အင်္ဂါများ ပျက်စီးနေပုံ (x ၄၀ဝ)

အထက်ဖေါ်ပြပါ အဆင့်များမှတဆင့် အာဟာရဓာတ်များသည် အစာစုပ်အင်္ဂါ အာဘာစကူးအမျှင်များကို ဖြတ်သန်းပြီး လက်ခံပင်မှ မှိုထဲသို့လည်းကောင်း (ကာဖွန်)၊မြေကြီးထဲမှ အာဟာရဓာတ်များ (ဖေါ့စပရပ်စ်နှင့် နိုက်ထရိုဂျင်)သည် မှိုမှတဆင့် လက်ခံပင်သို့လည်းကောင်း အပြန်အလှန်ရွှေ့ပြောင်းခြင်း သဟဇီဝနဖြစ်စဉ် ဖြစ်ပေါ်သည်။

မှိုထိုးသွင်းပြီး ၂၀ ရက်နောက်ပိုင်း သဟဇီဝနဖြစ်စဉ်ကာလတွင် မှိုမျိုးစ (inoclum) အဖြစ်စသုံးနိုင်သည်။ သို့ဖြစ်သဖြင့် အာဘာစကူလာမိုက်ကိုရိုက်ဇာမှိုကို စီမံခန့်ခွဲရန် မှို၏ဖွံ့ဖြိုးမှုအဆင့်ဆင့် နှင့် သဟဇီဝနဖြစ်စဉ်ကာလသည် အရေးကြီးသဖြင့် ဇီဝဗေဒကို အခြေခံကျကျ နားလည်ရန်လိုအပ်ပါသည်။

ကိုးကား

1/ မြမြ ဒေါ် အပူပိုင်းဒေသစိုက်ပျိုးရေးတွင် အာဘာ စကူလာ မိုက်ကို ရိုက်ဇာမှို အသုံးချခြင်း (၂၀၁၆)

2/ Duhamel M. Evolution of the cooperation and consequences of a decrease in plant diversity on the root symbiont diversity.Thesis, Research Gate 2013

3/ Sieverding, E. Vesicular-arbuscular mycorrhiza management in tropical agrosystems. Technical cooperation, Federal republic of germany, Eschborn, pp. 23-36 (1990):

ဒေါ်မြမြ၊ ပါမောက္ခ (ငြိမ်း)၊ ရေဆင်းစိုက်ပျိုးရေးတက္ကသိုလ်

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...