Black Soldier Fly ကို အသုံးချခြင်း (သို့) “အစားအသောက်အလေအလွင့်” မှ “အပင်အာဟာရ”သို့

အစားအသောက် အလေအလွင့်တွေကနေ ဟင်းသီးဟင်းရွက်စိုက်ခင်းတွေ၊ ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ ပြန်သုံးလို့ရတဲ့ အာဟာရအဖြစ် ပြောင်းလဲခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်ကို စင်ကာပူနိုင်ငံ Tampines park မှာ စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး အခုဆိုရင် စင်ကာပူနိုင်ငံရဲ့ တခြားနေရာတွေမှာပါ တိုးချဲ့လုပ်ဆောင်ဖို့ စီစဉ်နေပါပြီ။

ဒီလုပ်ငန်းကတော့ Black soldier fly (စစ်သည်ယင်နက်) မွေးမြူရေးစင်တာတခုရယ်၊ အဆင့်မြင့်နည်းပညာနဲ့ ဒေါင်လိုက်စိုက်ထားတဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်ခင်းတွေ၊ တီလားပီးယားငါးမွေးကန်တွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ ဂေဟစက်ဝန်းတခုဖြစ်ပြီး Tampines park ရေရှည်တည်တံ့အောင် ထိန်းသိမ်းခြင်းဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ဒေသခံတွေအစပျိုးခဲ့တဲ့ ကြိုးပမ်းမှုတခုပေါ့။

အစားအသောက် စွန့်ပစ်ပစ္စည်းတွေဖြစ်တဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက် အပိုင်းအစ၊ အကြွင်းအကျန်တွေ၊ သစ်သီးခွံတွေ၊ အသားတွေကို ဒေသခံတွေဆီကနေ စုဆောင်းပါတယ်။ အဲဒီစွန့်ပစ်ပစ္စည်းတွေထဲက Black soldier fly ပိုးလောင်းလေးတွေ မချေဖျက်နိုင်တဲ့ အရာတွေ ဥပမာ- ဒူးရင်းသီးအခွံတွေ၊ ဖရဲသီးအခွံတွေကို စေတနာ့ဝန်ထမ်းတွေကနေ ဖယ်ထုတ်ပေးပါတယ်။

Black soldier fly ပိုးလောင်းလေးတွေ ချေဖျက်နိုင်တဲ့ အစားအသောက် စွန့်ပစ်ပစ္စည်းတွေကို Okara (တို့ဟူး၊ ပဲနို့တို့ လုပ်တဲ့အခါ ထွက်လာတဲ့ ပဲပုပ်အနှစ်/အဖတ်) နဲ့ ရောမွှေပေးတယ်။ ဒီလို လုပ်ပေးခြင်းဟာ Processing rate (လုပ်ငန်းစဉ်အမြန်နှုန်း) ကို ကောင်းမွန်စေပါတယ်။

အစားအသောက်အကြွင်းအကျန်တွေနဲ့ ပဲနှစ်ဖတ်တွေရောထားတဲ့ အရောကို Black soldier fly ပိုးလောင်းလေးတွေကို ကျွေးပါတယ်။ ဒီ Food waste တွေကို Black soldier fly ပိုးလောင်းလေးတွေ မကျွေးခင်မှာ မှိုတွေပါ၊ မပါ နှစ်ခါလောက် စစ်ဆေးပါတယ်။ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းတွေကို ပိုးလောင်းလေးတွေကို ကျွေးပြီး ရက်အနည်းငယ်အကြာမှာ Black soldier fly ပိုးလောင်းလေးတွေကနေ စွန့်ထုတ်လိုက်တဲ့ အညစ်အကြေးတွေ/Frass တွေရရှိလာပါတယ်။

အစာစကျွေးပြီး ၂ ပတ်အကြာမှာ ပိုးလောင်းကောင်လေးတွေကိုဖယ်ပြီး Frass တွေ ယူပါတယ်။ ဒီလိုမျိုးရလာတဲ့ Frass တွေက အပင်အတွက် လိုအပ်သော နိုက်ထရိုဂျင်၊ ဖော့စဖရပ် ဓါတ်တွေ ပါဝင်တာဆိုတော့ အသီးအရွက်စိုက်ခင်းမှာ မြေသြဇာအနေနဲ့ သုံးပါတယ်။ Black soldier fly ပိုးလောင်းကောင်လေးတွေဟာ ပရိုတင်းဓါတ်၊ အဆီဓာတ်ကြွယ်ဝတာမို့ သူတို့ကိုတော့ ရေခဲရိုက်ပြီး တီလားပီးယားငါးမွေးကန်ထဲမှာ ငါးစာအနေနဲ့ ကျွေးပါတယ်။ (တီလားပီးယားငါးအပြင် ရေချိုပုစွန်ကြီး ၊ Marble goby နဲ့ Jade perch တို့လို ငါးမျိုးတွေကိုလည်း ကျွေးလို့ ရနိုင်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်)

ရလာတဲ့ တီလားပီးယားနဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေကိုတော့ ဒေသခံတွေ စားဖို့အတွက် ဖြစ်ပါတယ်တဲ့။ ဒီလို မွေးမြူထားတဲ့ ငါးတွေ၊ စိုက်ထားတဲ့ အသီးအရွက်တွေဟာ လူတွေ စားသုံးဖို့ ဘေးအန္တရာယ် ကင်း မကင်းဆိုတာကိုတော့ စစ်ဆေးနေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီ ပရောဂျက်ဟာ စိုက်ပျိုးမြေရှားပါးတဲ့ စင်ကာပူနိုင်ငံမှာ စိုက်ပျိုးနေရာ ပိုမို သုံးစွဲနိုင်တဲ့ နည်းဗျူဟာ တခုဖြစ်ပြီး ဒေသတွင်းအစားအသောက်ထုတ်လုပ်ခြင်းကို မီးမောင်းထိုးပြလိုက်တာပါပဲ။ ဒီလိုမျိုး လုပ်ဆောင်လာတာဟာလဲ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံဖို့ ၊ အလေအလွင့်တွေ လျှော့ချဖို့၊ နိုင်ငံတွင်း စားသောက်ကုန် ထုတ်လုပ်ခြင်းကို ၂၀၃၀ ခုနှစ်မှာ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းထိ တိုးပြီး ထုတ်လုပ်နိုင်ဖို့ ဆိုတဲ့ နိုင်ငံ တော်ရဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာကြတာပါ။

၂၀၂၀ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလမှာ ဒီ project ကို စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး Tampines မြို့နယ်ကောင်စီ၊ စင်ကာပူအစားအသောက် အေဂျင်စီ၊ Netatech နည်းပညာ ကုမ္ပဏီ၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး အတိုင်ပင်ခံ နှင့် Tampines ဒေသခံများ ကွန်ရက်များရဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု တခုဖြစ်ပါတယ်။

အခုဆိုရင်တော့ ဒေသခံတွေရဲ့ အားပေးမှု တခဲနက်ရရှိပြီး Tampines မြို့နယ်ကောင်စီကလည်း တခြားနေရာတွေမှာပါ တိုးချဲ့လုပ်ဆောင်ပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ်မှာ စံပြ Eco-Town အဖြစ် အကောင်အထည်ဖော်သွားမယ်လို့ သိရပါတယ်။

နန်းစုစံ (စိုက်ပျိုးရေး)

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...