အပင်ရောဂါတွေ ဘယ်လိုကူးစက်ပျံ့နှံ့ကြသလဲ(၂)

အပင်ရောဂါတွေကူးစက်ပျံ့နှံ့နိုင်တဲ့နည်းလမ်းက စုစုပေါင်း ၁၀ မျိုးထိရှိပါတယ်။ အဲ့ဒီထဲက ၄ မျိုး အကြောင်းကို အပိုင်း(၁) မှာဖော်ပြခဲ့ပြီးဖြစ်ပါတယ်။ အောက်ပါလင့်ကနေ ဝင်ရောက်ဖတ်ရှုနိုင်ပါတယ်။

https://greenwaymyanmar.com/posts/Plant_diseases_transmission_1

အခု အပိုင်း(၂) မှာတော့ နောက်ထပ်ရောဂါကူးစက်နိုင်တဲ့ အခြေအနေ ၆ မျိုးကို ဆက်လက်ဖော်ပြပေးသွားပါမယ်။

၅။ လူကြောင့် ကူးစက်ပျံ့နှံ့ခြင်း

လူတို့သည် တစ်နေရာမှတစ်နေရာ၊ တစ်နိုင်ငံမှ တစ်နိုင်ငံသို့ ကူးသန်းသွားလာခြင်း၊ သီးနှံများအား ရောင်းဝယ်သယ်ယူပို့ဆောင်ခြင်း၊ မျိုးစေ့မျိုးကိုင်းများအား ကူးပြောင်းစိုက်ပျိုးခြင်းများပြုကြ၏။ ဤနည်းဖြင့် အပင်ရောဂါများ ကမ္ဘာအနှံ့ ပြန့်ပွားကူးစက်လျက်ရှိခဲ့သည်။

ရှောက်၊ သံပရာပင်တို့တွင် အနာချိုင့်ရောဂါဖြစ်စေသော ဘက်တီးရီးယားသည် ဂျပန်မှ အမေရိကတိုက်သို့ ရှောက်၊ သံပရာပင်ကိုင်းဖြတ်များ တင်ပို့ခြင်းဖြင့် ရောဂါကူးစက်ပျံ့နှံ့ခဲ့သည်။

၆။ မျိုးစေ့ဖြင့် ကူးစက်ပျံ့နှံ့ခြင်း

မျိုးစေ့ဆိုရာ၌ စိုက်ပျိုးမည့်အစေ့ကိုသာမက အစာသိုလှောင်ထားသည့် ပင်ပိုင်းအင်္ဂါများ ဖြစ်ကြသော ကျူဘာ၊ ရိုင်ဇုန်း စသည်တို့ အကျုံးဝင်သည်။ ကျပ်ခိုးမှိုသည် နှံစားသီးနှံများ၏ အခွံအတွင်း သို့မဟုတ် အပြင်တွင် ကပ်ပါသွား၍လည်းကောင်း၊ ပဲလောင်မီးရောဂါ ဖြစ်စေသည့် ဘက်တီးရီးယားသည် ပဲစေ့များအတွင်း ကပ်ပါသွား၍လည်းကောင်း၊ စပါးလောင်မီးရောဂါ သို့မဟုတ် စပါးယူဖရာရောဂါဖြစ်စေသော နီမတုတ်သည် စပါးခွံများအတွင်း ဝင်ရောက်ခိုအောင်းနေ၍လည်းကောင်း၊ ပဲရောင်မညီကွက်ကြားနှင့် သခွားရောင်မညီကွက်ကြားဗိုင်းရပ်စ်တို့သည် မျိုးစေ့များဖြင့်လည်း ကောင်း၊ ကူးစက်ပျံ့နှံ့ကြသည်။ ကျူဘာ၊ ရိုင်ဇုန်း စသည်တို့၌ဖြစ်ကြသော ရောဂါများသည် ယင်းတို့ကို သယ်ယူပို့ဆောင်ဖြန့်ဖြူးရာ၌ပါသွားပြီး ကူးစက်ပျံ့နှံ့ကြသည်။

၇။ ပင်ပိုင်းမျိုးပွားအစိတ်အပိုင်းများဖြင့် ကူးစက်ခြင်း

ပျိုးပင်ငယ်များ၊ ပင်ကိုင်းဖြတ်များ၊ အဖူးနှင့် အဖူးကိုင်းများ၊ အောက်ခံပင်အကိုင်းများ၊ ကိုင်းဆက်ပင်များဖြင့် ရောဂါများ ကူးစက်ကြသည်။ အထူးသဖြင့် ဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါများစွာသည် ဤနည်းဖြင့် ကူးစက်ကြသည်။ ရှောက်၊ သံပရာအနာချိုင့် ဘက်တီးရီးယားရောဂါသည်လည်း ပင်ကိုင်းဖြတ်ဖြင့် ကူးစက်သည်။

၈။ ပင်ထွက်ပစ္စည်းများဖြင့် ကူးစက်ပျံ့နှံ့ခြင်း

သယ်ယူပို့ဆောင်ရောင်းချသော အသီး၊ အစေ့၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် ထုပ်ပိုးသည့်ပစ္စည်းများ၊ သစ်သား၊ ကောက်ရိုး၊ မြက်ခြောက်၊ ဂုံနီအိတ်၊ ဂျုံအိတ်၊ ဂျုံမှုန့်၊ ဖွဲမှုန့်၊ ဆေးလိပ် စသည်တို့ဖြင့် ရောဂါများစွာ ကူးစက်ပျံ့နှံ့နိုင်ကြသည်။ ယင်းတို့ကို လူတို့သယ်ယူပို့ဆောင်ခြင်းဖြင့် နေရာအနှံ့အပြား ရောက်စေသည်။

၉။ မြေ ၊ မြေဆွေး၊ အပင်အကြွင်းအကျန်တို့ဖြင့် ကူးစက်ပျံ့နှံခြင်း

မြေဆောင်ရောဂါများဖြစ်ကြသော ခါးရိရောဂါ၊ ပဲပင်၏ အရွက်များတွင် မီးလောင်ထားသကဲ့သို့ ဖြစ်ပေါ်နေသော ပဲလောင်မီးရောဂါ စသည်တို့သည် သယ်ယူရွှေ့ပြောင်းသော ထွန်ထယ်ကိရိယာများတွင် ကပ်ပါသွားသည့် မြေမှုန့်များဖြင့်သော်လည်းကောင်း၊ ကြက်သွန်ကြပ်ခိုးမှိုရာဂါ၊ ကန်စွန်းပင်စည်ပုပ်ရောဂါတို့သည် အပင်အကြွင်းအကျန်များဖြင့်လည်းကောင်း၊ ပြောင်းကြပ်ခိုးမှိုရောဂါနှင့် ပဲလောင်မီးရောဂါတို့သည် သစ်ဆွေးမြေဩဇာဖြင့်လည်းကောင်း ကူးစက်ပျံ့နှံ့နိုင်ကြသည်။

၁၀။ စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်စဉ်ကူးစက်ပျံ့နှံ့ခြင်း

ဆေးရွက်မညီကွက်ကြားဗိုင်းရပ်သည် ဆေးပင်တစ်ပင်မှတစ်ပင်သို့ ဘေးတက်ဖဲ့ခြင်း၊ ခေါင်ညွန့်နှိမ်ခြင်း ပြုလုပ်ရာ၌လည်းကောင်း၊ စပါးမှိုသီးရောဂါသည် စပါးလှေ့ခြင်း၊ နယ်ခြင်း၊ စိုက်ခြင်းပြုလုပ်ရာ၌လည်းကောင်း၊ အာလူးလောင်မည်းရောဂါသည် အာလူး (ကျူဘာ) များကို တူးရာ၌ လည်းကောင်း၊ ပန်းသီး၊ သစ်တော်သီးပင် လောင်မီးရောဂါသည် အပင်များချိုင်ရာ၌လည်းကောင်း၊ ပဲပင်မှဲ့ပြောက်စွန်းရောဂါသည် ပဲသီးများခူးခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း ၊ ကူးစက်ပျံ့နှံ့သည်။

Crd#ရေဆင်းစိုက်ပျိုးရေးတက္ကသိုလ်

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...