ခရမ်းချဥ်ပင်မှာ ရောဂါကျရောက်နေတဲ့အခါ တွေ့ရတတ်တဲ့ လက္ခဏာ ၈ ခု အပိုင်း (၂)

အပိုင်း (၁) မှာတုန်းက ခရမ်းချဉ်မှာ ရောဂါကျနေရင် တွေ့ရတတ်တဲ့လက္ခဏာတွေထဲက

(၁) အရွက်ပေါ်မှာ အစက်အပြောက်များ တွေ့ရခြင်း

(၂) အရွက်များ အဝါရောင် ပြောင်းလာခြင်း

(၃) အရွက်ပေါ်မှာ မှိုမျှင်များတွေ့ရခြင်း

စတဲ့အချက်တွေကို‌ ဖော်ပြခဲ့ပြီးဖြစ်ပါတယ်။ မဖတ်ရသေးရင် အောက်ကလင့်မှာ ဝင်ရောက်ဖတ်ရှုနိုင်ပါတယ်။

https://greenwaymyanmar.com/posts/Tomato_Disease_Symptoms

အခု အပိုင်း(၂) မှာတော့ ကျန်တဲ့လက္ခဏာ (၅) ခုကို ဆက်လက်ဖော်ပြပေးသွားပါမယ်။

(၄) အရွက်များ တွန့်လိပ်လာခြင်း

ခရမ်းချဥ်အပင်မှာ အရွက်တွေ တွန့်လိပ်လာခြင်းဟာလည်း ရောဂါကျရောက်နေခြင်းရဲ့ လက္ခဏာတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ သို့ပေမယ့်လည်း အရွက်တွန့်လိပ်ခြင်းဟာ ရေလောင်းများခြင်း/နည်းခြင်း၊ အာဟာရဓာတ် ချို့တဲ့ခြင်း၊ အပူဒဏ်ခံရခြင်း တွေကြောင့်လည်း ဖြစ်ပေါ်နိုင်တယ်ဆိုတာ သတိပြုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အကယ်လို့ အရွက်တွေဟာ အဝါရောင်ပြောင်းပြီး တွန့်လိပ်လာမယ်၊ ကြီးထွားမှုရပ်တန့်သွားမယ်ဆိုရင်တော့ ၎င်းအခြေအနေဟာ ခရမ်းချဥ် အဝါရောင်ရွက်တွန့်ဗိုင်းရပ်စ် (Yellow leaf curl virus) ကျရောက်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီရောဂါဟာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ မိုးနှောင်းကာလ ခရမ်းချဥ်စိုက်ခင်းတွေမှာ ဆိုးဆိုးရွားရွား ကျရောက်လေ့ရှိတဲ့ ရောဂါဖြစ်ပြီး ယင်ဖြူကြောင့် ကူးစက်ပျံ့ပွားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ တချို့သောရောဂါတွေဆိုရင် အပင်မှာရောဂါကျရောက်ပေမယ့်လည်း အသီးကိုတော့ ထိခိုက်တာမျိုး မရှိပေမယ့် အဝါရောင်ရွက်တွန့်ဗိုင်းရပ်စ် ကျရောက်ခဲ့မယ်ဆိုရင်တော့ သီးနှံတစ်ပင်လုံးကို ထိခိုက်ပျက်စီးစေနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့ကြောင့် ရောဂါကျရောက်နေတဲ့ အပင်တွေကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးပစ်တာ အကောင်းဆုံးဖြစ်ပြီး ပေါင်းမြက်ရှင်းခြင်းနဲ့ ယင်ဖြူကျရောက်မှု ရှိ မရှိတို့ကို ပုံမှန် စစ်ဆေးသင့်ပါတယ်။

(၅) အရွက်များ ညှိုးနွမ်းလာခြင်း

ပုံမှန်အားဖြင့်တော့ အရွက်တွေ ညှိုးနွမ်းခြောက်သွေ့ပြီး ကြွေကျတာဟာ ပူပြင်းတဲ့ ရာသီဥတုမှာ တွေ့ရလေ့ရှိတဲ့ ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်ရဲ့ လက္ခဏာတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ သို့ပေမယ့်လည်း ၎င်းလက္ခဏာဟာ ဖျူစေရီယမ် ပင်ညှိုးရောဂါ (fusarium wilt)၊ ဘက်တီးရီးယား ပင်ညှိုးရောဂါ (bacterial wilt) နဲ့ မှိုဖြူ ပင်ခြေပုပ်ရောဂါ (Southern blight) တွေကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

ဒီရောဂါတွေ ကျရောက်တဲ့အခါမှာ အပင်ရဲ့ အမြစ်တွေဟာ အညိုရောင်ပြောင်းနေတာ၊ ဆွေးမြည့်ပျက်စီးနေတာ၊ မှိုတွေကျရောက်နေတာ စသည်ဖြင့် တွေ့ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေတွေကို ကာကွယ်နိုင်ဖို့အတွက် သီးနှံတစ်မျိုးတည်းကိုပဲ ဆက်တိုက်စိုက်ပျိုးတာမျိုး မပြုလုပ်ဘဲ သီးလှည့်စိုက်ပျိုးခြင်း စနစ်ကိုလည်း ကျင့်သုံးသင့်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် စိုက်ပျိုးရာသီ ကုန်သွားတဲ့အခါတိုင်းမှာလည်း စိုက်ခင်းတွေကို စနစ်တကျသန့်ရှင်းရေး ပြုလုပ်ပေးခြင်းဖြင့် ရောဂါတွေ ထပ်မံမပြန့်ပွားအောင် ကူညီပေးနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

(၆) အသီးပေါ်မှာ အစက်ပြောက်များ တွေ့ရခြင်း

အထက်မှာ ဖော်ပြခဲ့တဲ့ လက္ခဏာတွေကို သတိမပြုမိဘဲ အသီးပေါ်မှာ ရောဂါကျရောက်မှ စပြီးသတိပြုမိတယ်ဆိုရင်တော့ နောက်ကျနေပြီလို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ အထူးသဖြင့် မှဲပြောက်စွန်းရောဂါ (anthracnose) နဲ့ ခရမ်းချဥ် ပျော့ပုပ်ရောဂါ (buckeye rot) လို့ခေါ်တဲ့ ရောဂါတွေ ကျရောက်ခဲ့မယ်ဆိုရင် အသီးတွေကို တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ပုပ်လာစေမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီရောဂါ ၂ မျိုးစလုံးဟာ အသီးပေါ်မှာ သေးငယ်တဲ့ အစက်အပြောက်လေးတွေကနေ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ကြီးထွားလာပြီး အသီးတစ်ခုလုံးကို ထိခိုက်ပျက်စီးစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်ထပ် အသီးပေါ်မှာ တွေ့ရတဲ့ ရောဂါတစ်မျိုးကတော့ အသီးထိပ်ပုပ်ရောဂါ (Blossom-end rot) ဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ချို့ကတော့ အသီးဖင်မဲပုတ်တယ်လို့လည်း ခေါ်ဆိုကြပါတယ်။ အဓိကအားဖြင့် ခရမ်းချဥ်သီးပေါ်မှာ ရေစိုနာကွက် ဖြစ်ပေါ်လာတာကို တွေ့ရှိရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ တခြားရောဂါတွေနဲ့ မတူတဲ့အချက်က အသီးထိပ်ပုပ်ရောဂါဟာ အင်းဆက်ပိုးမွှားတွေနဲ့ ရောဂါပိုးတွေကြောင့် ဖြစ်တာမျိုး မဟုတ်ပါဘူး။ အထူးသဖြင့် အသီးထိပ်ပုပ်တဲ့ လက္ခဏာဟာ ပူပြင်းခြောက်သွေ့တဲ့ အခြေအနေမှာ ကယ်လ်စီယမ်ဓာတ် မညီမျှခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ ချို့ယွင်းမှု တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

(၇) ပင်စည်များ အမည်းရောင်ပြောင်းလာခြင်း

ခရမ်းချဥ်အပင်မှာ ပင်စည်အမည်းရောင် ပြောင်းလာတာကို တွေ့ရခြင်းဟာ ရောဂါကျရောက်နေခြင်းရဲ့ လက္ခဏာတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ အဓိကအားဖြင့် ဘက်တီးရီးယား ပင်စည် ပျော့ပုပ်ရောဂါ (Bacterial stem rot) နဲ့ Pith necrosis (Pseudomonas corrugate) ရောဂါတွေ ကျရောက်တာကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။

အကယ်လို့ ဒီရောဂါတွေ ကျရောက်နေတဲ့အချိန်မှာ အသီးတွေဖြစ်ပေါ်လာခဲ့မယ်ဆိုရင်လည်း နောက်ပိုင်းမှာ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ပုပ်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်တစ်ချက်ကတော့ နိုက်ထရိုဂျင် မြေဩဇာတွေကို အလွန်အကျွံကျွေးတဲ့အခါမှာလည်း ပင်စည်တွေ အမည်းရောင်ပြောင်းလာတာမျိုး ဖြစ်ပေါ်တတ်တဲ့အတွက် အာဟာရဓာတ်တွေကို သင့်တင့်မျှတအောင် ကျွေးပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

(၈) ကြီးထွားမှု ရပ်တန့်သွားခြင်း

ခရမ်းချဥ်အပင်ရဲ့ အရွက်တွေ ဒါမှမဟုတ် အသီးတွေ ကြီးထွားမှု ရပ်တန့်သွားတာက ရောဂါကျရောက်နေခြင်းကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ထို့နည်းတူ အာဟာရချို့တဲ့ခြင်း (သို့မဟုတ်) ရေပေးသွင်းမှု မမှန်ကန်ခြင်း တို့ကြောင့်လည်း ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါတယ်။

အထက်မှာ ဖော်ပြခဲ့တဲ့ ရောဂါများစွာတို့ဟာ အပင်ရဲ့ ကြီးထွားမှုတွေကို ရပ်တန့်စေနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ခရမ်းချဥ်အပင်မှာ ကျရောက်တတ်တဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါတွေဟာလည်း အပင်ရဲ့ အာဟာရစုပ်ယူမှုကို အနှောင့်ယှက်ဖြစ်စေပြီး အပင်တွေကို ပုညှက်စေတာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

ဇင်ထူးနိုင်

Ref:

https://www.backyardboss.net/

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...