“အပင်တစ်သျှူးများရဲ့ ၉၆% ကို ဟိုက်ဒရိုဂျင်၊ အောက်ဆီဂျင်၊ ကာဗွန်နဲ့ ဖွဲ့စည်းထားပြီး ကျန် ၄% ကို N-P-K ပမာဏ ၂.၇ % နဲ့ အခြားသော အနည်းလို အာဟာရဒြပ်စင်များ ၁.၃% နဲ့ ဖွဲ့စည်းထားပါတယ်။”
ရွက်ဖျန်းအားဆေးဆိုတာ ဘာလဲ??
အပင်ကိုအာဟာရများရရှိအောင် အရည်ပုံစံနဲ့ ဖျန်းပက်ကျွေးရတဲ့ အရည်မှန်သမျှကို ရွက်ဖျန်း အပင်ကြီးထွားအားဆေးလို့ ယေဘုယျ သတ်မှတ်နိုင်ပါတယ်။ ယနေ့ခေတ်မှာ တွင်ကျယ်စွာသုံးနေကြတဲ့ ရွက်ဖြန်းဆေးရည်ပြင်းများမှာတော့ N-P-K အာဟာရဓါတ်များကို လိုချင်တဲ့ အချိုးအစားနဲ့ အပင်က လျှင်မြန်စွာ စုပ်ယူနိုင်အောင် ခေတ်မီစွာ ဖော်စပ်ထားပြီးဖြစ်လို့ ရေနဲ့ရောစပ်ကာ အလွယ်တကူဖျန်းလိုက်ရုံပါပဲ။ မြေအတွင်း ကြဲပက်/ထည့်သွင်းကျွေးရတဲ့ မြေသြဇာအတုံးအခဲများလို အပင် မှ လွယ်ကူလျင်မြန်စွာ မစုပ်ယူနိုင်တဲ့ ပုံစံအဖြစ်နဲ့ရှိနေမှာ၊ သွင်းရေထုတ်ရေတို့နဲ့အတူ ပျော်ဝင် ဆုံးရှုံးသွားမှာလည်း ပူပန်စရာမလိုပါ။ N-P-K တို့အပြင် အပင်ကြီးထွား လှုံ့ဆော်ဟော်မုန်းများ နဲ့ ဗီတာမင်များ၊ အနည်းလိုအာဟာရဓါတ်များပါ ထည့်သွင်းပြီးဖြစ်တာမို့ အဖက်ဖက်က ပြည့်စုံ လှပါတယ်။ မိမိဖျန်းလိုတဲ့ အပင်ပေါ်မူတည်ပြီး အချိုးအစားမျိုးစုံနဲ့ ပုံစံမျိုးစုံ ရရှိနိုင်ပါတယ်။
အပင်ဖွံ့ဖြိုးကြီးထွားမှု အဆင့်အလိုက် အာဟာရလိုအပ်ချက် မတူညီတာကြောင့် မိမိဖျန်းလိုတဲ့ ပမာဏပေါ်လိုက်ပြီး မိမိနှစ်သက်သလို ဖော်စပ်လို့လည်း ရနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ - မိမိက အရွက် ကို ပိုမိုကြီးထွားစေလိုပါက P နဲ့ K တို့ထက် N ပမာဏကို တိုးမြှင့်ဖျော်စပ်နိုင်သလို အပွင့်အသီး အတွက် ရည်ရွယ်ဖျန်းလိုပါက N ပမာဏထက် P နဲ့ K တို့ရဲ့ပမာဏကို တိုးမြှင့်ဖျော်စပ် နိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ - သင်္ဘောပင်စိုက်ခင်း တစ်ခုဆိုကြပါစို့၊ အပင်ငယ်စဉ် အရွက်ဖြစ်ပေါ်ချိန်မှာ အရွက်များ ကျန်းကျန်းမာမာနဲ့ ဝေဝေဆာဆာ ကြီးထွားနိုင်စေဖို့ N ကို ပမာဏပိုများတဲ့ အချိုး အစားနဲ့ ဖျန်းသင့်ပြီး အဖူးအပွင့်ဖြစ်ပေါ်တဲ့အဆင့်ကို ရောက်ပြီဆိုရင်တော့ အသီးအားကောင်း စေဖို့ P နဲ့ K ပမာဏ ပိုမိုအားသာတဲ့ ဖျော်စပ်ပုံအချိုးနဲ့ ကျွေးသင့်ပါတယ်။
ရွက်ဖျန်းဆေးနဲ့ သီးနှံအထွက်နှုန်း
သီးနှံပင်အထွက်ကို သိသိသာသာတိုးစေတဲ့ နည်းကတော့ ရွက်ဖျန်းအားဆေးများ ဖျန်း၊ ကျွေး ခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ မြေအတွင်း ထည့်ကျွေးခြင်းထက် ဖျန်းပက်ကျွေးခြင်းက အထွက်ကို ၁၂% မှ ၂၅%ထိ ပိုမိုကောင်းစေတယ်လို့ သုတေသနညွှန်းကိန်းများအရ သိရှိရပါတယ်။
မတူညီတဲ့ မြေအနေအထားနဲ့ ကွဲပြားတဲ့ ရာသီဥတုအခြေအနေတွေမှာ လေ့လာပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ သုတေသန ရလဒ်များအရ
• မြေသြဇာကို ရွက်ဖျန်းရည်အနေနဲ့ အသုံးပြုပါက ဖျန်းလိုက်တဲ့ပမာဏရဲ့ ၉၀%အထိ အကျိုး ရှိစွာ စုပ်ယူအသုံးချနိုင်ပြီး မြေထဲကိုတိုက်ရိုက် ကျဲပက်ထည့်သွင်းခြင်းနည်းနဲ့ သုံးမယ်ဆိုရင် တော့ ပျမ်းမျှ ၁၀% သာလျှင် အပင်က စုပ်ယူအသုံးချလိုက်နိုင်ပါတယ်။ ကျန်၉၀%ခန့်သော ပမာဏများဟာ အငွေ့ပျံဆုံး ရှုံးခြင်း၊ မြေအတွင်းရှိ Clay minerals လို့ခေါ်တဲ့ ရွံ့လွှာများအ တွင်း ပိတ်မိသွားပြီးနောက် အပင်မှ ရယူစားသုံးရန် ခက်ခဲသွားခြင်း၊ သွင်းရေထုတ်ရေများနဲ့ အတူ ပျော်ဝင်စီးဆင်း/ စိမ့်ဆင်းကာ စိုက်ပျိုးမြေအတွင်းမှ ပျောက်ဆုံးသွားခြင်းများအပြင်၊ နောက်ဆက်တွဲ ပြသနာများအနေနဲ့ သဘာဝလေထု၊ ရေထု ညစ်ညမ်းခြင်းတို့ဖြစ်စေပါတယ်။
• သဲဆန်တဲ့မြေများမှာဆိုလျှင် မြေသြဇာအဖြစ် မြေထဲသို့မကျွေးဘဲ၊ ရွက်ဖျန်းအဖြစ် အပင်ကို တိုက်ရိုက်ပက် ဖြန်းခြင်းက အဆ၂၀ ပိုမိုထိရောက်စေပါတယ်။
• မြေအတွင်းအစိုဓါတ် နည်းနေချိန်မှာဆိုရင် အပင်မြစ်များက အာဟာရဓါတ်များကို အပြည့်အဝ မစုပ်ယူနိုင်သောကြောင့် ရွက်ဖျန်းအဖြစ် ပက်ဖြန်းခြင်းက ပိုမို အကျိုးရှိစေပါတယ်။
ရွက်ဖျန်းဆေးနဲ့ အပင်ရဲ့အသုံးချမှုစွမ်းရည်
ရွက်ဖျန်းမြေသြဇာကို အပင်တစ်ပင် မည်မျှအကျိုးရှိစွာ အသုံးချနိုင်သလဲဆိုတဲ့အချက်ဟာ
• ယင်းအပင်ရဲ့ အရွက်မျက်နှာပြင်အကြီးအသေး၊
• အရွက်ကိုဖုံးအုပ်ထားတဲ့ အရေပြားဖယောင်းလွာလေးရဲ့ ကျန်းမာမှု၊
• ဖျန်းလိုက်တဲ့ဆေးရဲ့ အာနိသင်ဟာ အရွက်မျက်နှာပြင်မှာ မည်မျှ အချိန်ကြာကြာ အာနိသင် မပျက်ပြယ်ဘဲ တည်ရှိနေနိုင်သလဲဆိုတဲ့ အချက်၊
• ဆေးရည်ရဲ့ အပင်ဆဲလ်များအတွင်းသို့ ပျံ့ရောလွယ်ခြင်း၊ မလွယ်ခြင်းဆိုတဲ့ အချက် (ဆေးရည် ဟာ ပြင်းအားများရာကနေ နည်းရာကို ပျံ့ရောတဲ့ သဘောအာနိသင်ရှိပါတယ်။ ဥပမာ - အရွက် တစ်ခုကို ဆားရည်စိမ်ပါက ဆားရည်ရဲ့ ပြင်းဆဟာ အရွက်ထဲက ရေဓါတ်ရဲ့ ပြင်းဆထက် များ တာကြောင့် အရွက်ထဲက ရေဓါတ်ဟာ ဆားရည်ထဲကို စိမ့်ထွက်လာပြီး အရွက်ဟာ ညိုးရောသွား ပါမယ်) နဲ့
• ဖျောစပ်မှု ပုံစံများ စသည်တို့ပေါ်မူတည်ပြီး ကွဲပြားနိုင်ပါတယ်။
ဒါကြောင့် ရွက်ဖျန်းဆေးရည်အနေနဲ့ သုံးတော့မယ်ဆိုရင် ရေမှာမပျော်ဝင်နိုင်တဲ့ ဆေးမှုန့်များ၊ အဆီသဘောသဘာဝရှိတဲ့ ဆေးများထက် ရေမှာပျော်ဝင်လွယ်တဲ့ ဆေးများကို ရွေးချယ်သုံးကြဖို့ တိုက်တွန်းလိုပါတယ်။ ဖျန်းတဲ့အခါမှာလဲ အမှုန်ရဲ့အရွယ်အစား အသေးဆုံးဖြစ်စေမယ့် နော် ဇယ်လ်ခေါင်းများကို ရွေးချယ်သင့်ပါတယ်။ ဆေးမှုန်များ ထွက်ရာအရပ်ဟာ အပင်နဲ့ ၉၀ ဒီဂရီ ထောင့်ချိုးအတိုင်း ရှိနေသင့်ပါတယ်။
Source - မိုးအိမ် (Bag 2008’)