ရာသီဥတုပြောင်းလဲလာမှုအပေါ် စိုက်ပျိုးသူအနေနဲ့ ဘယ်လိုပါဝင်ကူညီနိုင်မလဲ..?

ဒီခေါင်းစဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီးပြောရရင် ကြက်ဥအစရှာသလိုပါပဲ။ ပတ်လည်ရိုက်နေကြတာဆိုတော့ ကိုယ်တိုင်က စပြီးတော့ ပြောင်းလဲပါဝင်ဖို့ တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။ 

စိုက်ပျိုးရေးက တောင်သူဦးကြီး၊ ဒေါ်ကြီးနဲ့ အကို အမတွေအနေနဲ့က နေရာခွဲခြားရင် ထုတ်လုပ်သူများ နေရာကနေ တစ်ထောင့်တစ်နေရာပါဝင်ပြီးတော့ လျှော့ချပေးလို့ရပါတယ်။ ဘာတွေ လုပ်လို့ရမလဲဆိုရင်တော့ 

ဒီဖန်လုံအိမ်အာနိသင်ရှိတဲ့ ဓာတ်ငွေ့တွေကို ထုတ်လွှတ်မှုကို လျော့ချနိုင်ဖို့ဆိုရင် 

သဘာဝဝန်းကျင်မပျက် စိုက်ပျိုးရေး (Conservation Agriculture)

ပုံမှန် သမားရိုးကျစိုက်ပျိုးနည်းမှာ စိုက်ရေးပျိုးရေးအတွက် မြေကိုထွန်ယက်ပြီးတော့ ပြုပြင်ကြပါတယ်။ ဒီလို သဘာဝဝန်းကျင်မပျက် စိုက်ပျိုးတဲ့စနစ်မှာတော့ မြေဖုံးသီးနှံ မပျက်စေရပါဘူး၊ မြေကိုလည်း မထွန်ယက်ကြဘဲ ဒါမှမဟုတ် အတတ်နိုင်ဆုံး မထွန်ယက်ကြဘဲနဲ့ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ကြပါတယ်။ အဲ့လိုလုပ်ခြင်းအားဖြင့်တော့

• စိုက်ပျိုးမှုကို ပိုမိုကောင်းမွန်လာစေတယ်။ 
• အာဟာရဓာတ်တွေ စီမံခန့်ခွဲမှုကို လွယ်ကူစေတယ်။
• ထွန်ယက်ရတဲ့ကိစ္စတွေကိုလည်း လျော့ချနိုင်တယ်။
• သီးနှံကြွင်းကျန်တာတွေကိုလည်း လျော့ချနိုင်တယ်။
• ရေလည်း ထိန်းနိုင်တာကြောင့် ရေကို စီမံခန့်ခွဲရတာ လွယ်တယ်။
• သစ်တောနဲ့အတူ ရောနှောစိုက်ပျိုးတဲ့ စနစ်ကိုလည်း ဖော်ဆောင်လို့ ရပါတယ်။

လျှော့ချနိုင်တဲ့ အဲ့လို လုပ်ငန်းတွေနဲ့အတူ အဲ့လုပ်ငန်းတွေလုပ်ကိုင်ရာမှာ ထွက်လာတဲ့ ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့တွေကိုလည်း လျှော့ချသွားနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ သီးနှံက အကျန်တွေ ကောက်ရိုး စတာတွေကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးတာမျိုးဆိုရင် ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့တွေ အများကြီး ထွက်လာမှာ အသေချာပါပဲ။ ဒီနည်းက မထွန် မရှို့ဘဲ စိုက်ပျိုးတဲ့ စနစ်လည်းဖြစ်တယ်။ ဓာတ်မြေသြဇာတွေကိုလည်း အရမ်းကြီး မသုံးနေရဘူးဆိုတော့ ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့တွေလည်း အတော်အသင့် သက်သာသွားစေနိုင်ပါတယ်။ 

စမ်းသပ်လေ့လာချက်တွေအရဆိုရင် အင်ဒိုဂန်ဂျစ်တစ်လွင်ပြင်က စပါးတစ်လှည့် ဂျုံတစ်လှည့်စိုက်တဲ့ (၁) မီလီယံ ဟက်တာကို သမားရိုးကျ စိုက်ပျိုးမှုနည်းလမ်းတွေကနေ တစ်နှစ်ကို ၂၉ Mg (ကီလိုဂရမ် ၂၉၀၀၀) ထွက်တာကနေ ဒီလို သဘာဝဝန်းကျင်မပျက် စိုက်ပျိုးတဲ့နည်းလမ်းကို သုံးလိုက်တာကနေ ၁၄ မီဂါ ဂရမ် (ကီလိုဂရမ် ၁၄၀၀၀) လောက်ပဲ ထွက်တော့တာကို တွေ့ရပါတယ်။ ဆိုတော့ တော်တော်လေး လျော့ချနိုင်တယ်ဆိုတာကို မြင်ရမှာပါ။ 

မြေသြဇာကို နေရာအလိုက် စီမံခန့်ခွဲခြင်း

မြေသြဇာတွေ အများကြီး သုံးရတဲ့ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ လျှော့ချနိုင်သလောက် လျှော့ချပစ်တဲ့ နည်းလမ်းပါ။ (၂)ဖက်လုံး အကျိုးဖြစ်ထွန်းတဲ့ နည်းလမ်းလို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။ လူလုပ်တဲ့ ဓာတုမြေသြဇာတွေကို ဘယ်လိုအကောင်းဆုံး အသုံးချနိုင်မလဲဆိုတာကို ရှာဖွေရပါမယ်။ တရုတ်မြောက်ပိုင်းလွင်ပြင်မှာ လေ့လာချက်တွေလုပ်ရင်းနဲ့ တွေ့လာရတာကတော့ ပြောင်းခင်းတွေမှာ သုံးသင့်တဲ့ ပမာဏကို ပိုသုံးလိုက်တာနဲ့ အထွက်ရော နိုက်ထရပ်အောက်ဆိုက် ထွက်တဲ့ပမာဏကရော သိသိသာသာကို မြှင့်တက်လာတာကို တွေ့ရပါတယ်။ (Song et al. 2018)။ မြေကိုတိုင်းမယ် လိုအပ်တဲ့နေရာနဲ့ သုံးသင့်တဲ့ ပမာဏကိုပဲ သုံးမယ်ဆိုရင် စပါးစိုက်တဲ့ စိုက်ခင်းတွေကြောင့် ဖြစ်တဲ့ ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုကို ၂.၅ရာခိုင်နှုန်းလောက် သက်သာစေမယ်ဆိုတာကို လေ့လာချက်တွေအရ သိရပါတယ်။ (Sapkota et al. 2021)။ အိန္ဒိယမှာဆိုရင် အပင်အာဟာရပညာရှင်တွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီးတော့လုပ်ဆောင်လိုက်တာ စပါးနဲ့ ဂျုံစိုက်ခင်းတွေမှာ ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှုတွေထဲက ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်ထုတ်လွှတ်မှု ၅.၃၄ မက်ထရစ်တန် ကို သက်သာစေခဲ့ပါတယ်။ (Sapkota et al. 2021)

လေဆာနဲ့ မြေညှိခြင်း

နည်းစနစ်တွေက မြှင့်လာတာဆိုတော့ နည်းစနစ်တွေကို သုံးပြီး မြေကို ညှိချလိုက်တာ ဘာတွေကောင်းကျိုးရလဲဆိုတော့ ရေသွင်းရတာတို့ ရေတင်ရတာတို့ ရေဝပ်နေတာတို့ မြေတိုက်စားခံရတာတို့ကို ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ ဆိုတော့ အဲ့အတွက်လုပ်ရတဲ့ ကိစ္စတွေ လျော့နည်းသွားတာနဲ့အမျှ ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေတွေ ထွက်ရှိမှုကလည်း နည်းပါးသွားပါတယ်။ လေဆာနဲ့ မြေကို ညှိလိုက်တာက ဘယ်လိုတောင် သက်သာသလဲဆိုရင် တစ်ဟက်တာ (အကြမ်းဖျင်း (၂) ဧကခွဲ) မှာ သီးနှံရာသီ တစ်ခုအတွက် ရေတင်ရတဲ့ ရေသွင်းရတဲ့ နာရီပေါင်း (၇၀) လောက်ကို လျော့ချပေးနိုင်ပါတယ်။ လေ့လာချက်တွေအရဆိုရင် ၂ ဧကခွဲလောက်ကို စပါးနဲ့ ဂျုံနဲ့ တစ်လှည့်စီစိုက်တဲ့စိုက်ခင်းတွေမှာ အဲ့လိုမြေညှိပြီးတော့ စိုက်ပျိုးတာဟာဆိုရင် တစ်နှစ်ကို ကာဘွန်ဒိုင်အောက်ဆိုင် ၀.၁၅ မီဂါဂရမ် ( ကီလို ၁၅၀) ကို လျော့သွားစေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ ဆိုတော့ ဧက အများကြီးဆိုရင် ပိုပြီးတော့ လျှော့ချနိုင်မှာပါ။

ရေကို စီမံခန့်ခွဲခြင်း

ခြောက်တစ်ခါ စိုတစ်လှည့် စိုက်ပျိုးတဲ့ စနစ်ကို စပါးစိုက်ခင်းတွေနဲ့ အခြား သီးနှံတွေမှာ သုံးတာမျိုး၊ ပြီးတော့ အစက်ချရေသွင်းတဲ့စနစ်လို့၊ ရေပန်းနဲ့ ရေဖျန်းတဲ့ စနစ်လိုမျိုးတွေ သုံးတာမျိုးက ရေကိုလည်း ချွေတာနိုင်သလို၊ ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့တွေကိုလျော့ချပေးတဲ့ နည်းစနစ်တွေဖြစ်ပါတယ်။ ရေကိုအမြဲသွင်းထားတဲ့ စပါးခင်းတွေမှာဆိုရင်လည်း လေထုကို ညစ်ညမ်းစေတဲ့ ဓာတ်ငွေ့တွေ အနံ့တွေ ထွက်တာကို ခံစားဖူးကြမှာပါ။ ခြောက်လိုက်စိုလိုက်နဲ့ စိုက်ပျိုးတဲ့ စနစ်ကလည်း မီသိန်းလို ဓာတ်ငွေ့တွေ ထွက်တာ မှန်ပေမဲ့ တော်တော်လေးကို သက်သာသွားစေပါတယ်။

ကိုရီးယားမှာဆိုရင် ရေကို သေသေချာချာလေး စီမံခန့်ခွဲလိုက်တာကနေ ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှု တွေက ဟင်းသီးဟင်းရွက်စိုက်ခင်းတွေတော်တော်လေးကို သက်သာသွားတာက လက်တွေ့ပါပဲ။

ရောနှောစိုက်ပျိုးခြင်း

သစ်တောနဲ့ စိုက်ခင်းရောနှောစိုက်ပျိုးခြင်းကလည်း ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ကို သက်သာစေတဲ့ အကြောင်းတစ်ချက်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဘယ်လိုလျော့နည်းစေတာလဲဆိုရင် သစ်တောထဲမှာရှိတဲ့ ဇီဝအဆွေးပစ္စည်းတွေက ကာဗွန်ကို စုပ်ယူပေးထားလို့ဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးတော့ အဲ့ ကာဗွန်တွေကို မြေကြီးထဲမှာ အပင်တွေ အသုံးချနိုင်တဲ့ အော်ဂဲနစ် ကာဗွန်အနေနဲ့ ပြန်လည်ပြောင်းလဲပေးပါတယ်။ တောင်ယာတွေ အနေနဲ့ ခုတ်ပစ်လိုက်တဲ့ အခါမျိုးမှာ မြေတိုက်စားမှုနဲ့အခြားသော ဆိုးကျိုးတွေရှိတာကြောင့်မို့ သစ်တောနဲ့ ရောနှောပြီးတော့ စိုက်ပျိုးတဲ့ အလေ့အကျင့်လေးကို ထိန်းသိမ်းပေးနိုင်ရင် ပတ်ဝန်းကျင်ကိုလည်း ထိန်းသိမ်းပြီးသားဖြစ်မှာပါ။

ခုပြောခဲ့တာတွေကတော့ ထုတ်လုပ်သူတွေအနေနဲ့ ပြင်ဆင်လို့ရတဲ့ အချက်ကလေးတွေဖြစ်ပါတယ်။ ဒါက ကမ္ဘာကြီးအတွက် စားနပ်ရိက္ခာတွေကို အဓိက ထုတ်လုပ်ပေးနေကြတဲ့ တောင်သူဦးကြီးတွေအနေနဲ့ တစ်နိုင်တစ်ပိုင်လုပ်ကိုင်ကြရင်းနဲ့ ကမ္ဘာကြီးကို ထိန်းသိမ်းကြပါစို့လားခင်ဗျာ..

ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော စိုက်ပျိုးရေးစနစ်ကို ဖော်ဆောင်ရင်းနဲ့ အကျိုးဖြစ်ထွန်းသော လောကကို တည်ဆောက်နိုင်ကြပါစေ။ 

Reference

Aryal, J. P. 2022. Contribution of Agriculture to Climate Change and Low-Emission

Agricultural Development in Asia and the Pacific. ADBI Working Paper 1340. Tokyo: Asia

Development Bank Institute. Available: https://doi.org/10.56506/WDBC4659 

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။ 

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ဦးကြီးတို့ရဲ့ မြေကြီးက ရွှေသီးဖို့ပဲ ဖြစ်သင့်တာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ စပါးခင်းထဲ ရွှေခရုရောက်လာပြီဆိုရင်တော့ မြေကြီးက ရွှေသီးဖို့ကို အနှောင့်အယှက် ကောင်းကောင်းကြီးပေးပါလိမ့်မယ်။ မြန်မာ့မျိုးရင်းခရုမဟုတ်တဲ့ တောင်အမေရိကမျိုးစိတ်ဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို ကျူးကျော်လာတဲ့ မျိုးစိတ်ဖြစ်တာကြောင့် အကောင်ပွားနှုန်းကလည်း အဆမတန် မြင့်တက်လာပါတယ်။ ခရုအမ တစ်ကောင်က တစ်ခါ ဥ မယ်ဆိုရင် ဥအရေအတွက် ၁၀၀ ကနေ ၁၀၀၀ အထိ အတွဲလိုက်ဥကြပြီး တစ်နှစ်မှာ ၃ ကြိမ်အထိ မျိုးပွားနိုင်ပါတယ်။ စပါးခင်းတွေမှာ ရွှေခရုကျပြီဆိုရင် ပန်းရောင် ဥ တွေ ကို စပါးပင်တွေမှာ တွေ့ရနိုင်ပါတယ်။ ဒီရွှေခရုတွေကို ရှင်းပစ်ဖို့အတွက်ကတော့ မာလာမြိုင်ရဲ့ ခရုဘုရင် ရှိနေပါပြီ။ ခရုဘုရင်က စားသေအစွမ်းနဲ့ အဆိပ်ငွေ့အာနိသင်ရှိတာကြောင့် ရွှေခရုတွေကို အထိရောက်ဆုံး ရှင်းပေးနိုင်မှာပါ။ အစွမ်းရှိပစ္စည်းဖြစ်တဲ့ Niclosamide -olamine 83.1% WP ပါဝင်ပြီး Chloronitrophenol ဆေးအုပ်စုထဲ ပါဝင်ပါတယ်။ ရေဖျော်ဆေးမှုန့်အမျိုးအစားဖြစ်လို့ ရေ ၂၀ လီတာဝင်တဲ့ဆေးဖျန်းပုံး တစ်ပုံးမှာ ၄၀ ကနေ ၅၀ ဂရမ်အထိ အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ နှုန်းထားကိုတော့ တစ်ဧကမှာ ၁၅၀ ကနေ ၂၀၀ ဂရမ်နဲ့ တွက်ချက်ပေးထားပါတယ်။ သတိပြုရမှာတော့ ဆေးဖျန်းပြီးနောက်ပိုင်း စပါးခင်းအတွင်းမှာရှိတဲ့ ရေကို ၅ စင်တီမီတာနဲ့ ၃ ရက်ထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဆေးဖျန်းပြီး ၅၂ ရက်ကြာမှ ရိတ်သိမ်းသင့်ပါတယ်။ ခရုဘုရင်နဲ့ဆို စပါးခင်းကို ဒုက္ခပေးတဲ့ ရွှေခရုတွေကို ရှင်းလင်းနိုင်ပြီး မြေကြီးက ရွှေသီးနိုင်ပြီပေါ့ဗျာ။

Read more

Facebook Page သို့သွားရန်