ကညွတ်တွင် ကျရောက်သော ရောဂါများ

(၁)အစက်အပြောက်ရောဂါ

ရောဂါဖြစ်စေသောသက်ရှိ - Stemphylium vesicarium / Pleospora herbarum

ရောဂါအမျိုးအစား - မှိုရောဂါ

ရောဂါလက္ခဏာ

ခရမ်းရောင်ဘဲဥပုံ အနာကွက်များကို ရိုးတံပေါ်တွင် တွေ့ရလေ့ရှိသည်။ ကြေးနီရောင် သို့ အညိုရောင် အနာကွက်များကို အရွက်ပေါ်တွင် တွေ့ရလေ့ရှိပါသည်။ ဆိုးရွားစွာကျရောက်ပါက အထွက်နှုန်း ၆၀ မှ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ထိခိုက်နိုင်ပါသည်။

ကာကွယ်နိုင်နင်းနည်း

မြေဆောင်ရောဂါများကို ကာကွယ်ခြင်း၊ သီးနှံအကြွင်းအကျန်များကို မီးရှို့ဖျက်စီးခြင်းများကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါသည်။ တမာပိုးသတ်ဆေးကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။ ဓာတုဆေးများကို အသုံးပြုလိုပါက ကောပါးပါသောဆေးများ၊ ဆလဖာပါသော ဆေးများ၊ ကလိုရိုသိုင်လိုနေး(Chlorothalonail)၊ မန်ကိုဇက်(Mancozeb)၊ နှင့် သိုင်ရိုဖီးနှိက်မီသိုင်း(Thiophanate-methyl) တို့ကို အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။

(ခ) သံချေးရောဂါ

ရောဂါဖြစ်စေသောသက်ရှိ - Puccinia asparagi

ရောဂါအမျိုးအစား - မှိုရောဂါ

ရောဂါလက္ခဏာ

အရွက်မျက်နှာပြင်နှင့် ရိုးတံပေါ်တွင် သံချေးရောင်အကွက်များကို တွေ့ရပါသည်။ ရာသီဥတုပေါ်မူတည်၍ ကျရောက်သော စပိုးအမျိုးအစားကွဲပြားနိုင်ပြီး ရောဂါလက္ခဏာလည်း အနည်းငယ်ကွဲပြား နိုင်ပါသည်။ အရွက်များတွင် ကျရောက်ပါက သံချေးရောင်အကွက်များကို တွေ့ရပါသည်။ အဝေးမှကြည့်ပါက အကွက်လိုက် သံချေးရောင် ပြောင်းနေပါသည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း

လေဆောင်ရောဂါကြောင့် ဖြစ်ပွားနိုင်သဖြင့် ပင်ခြားတန်းခြားအကွာအဝေးကို သင့်တော်သော အနေအထားတွင်စိုက်ပျိုးရန် လိုအပ်ပါသည်။ သီးနှံအကြွင်းအကျန်များတွင် ဆောင်းခို၍ ကျန်ရစ်ခဲ့သော စပိုးများကြောင့်လည်း ရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်သောကြောင့် သီးနှံအကြွင်းအကျန်များကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးရန် လိုအပ်ပါသည်။ ဓာတုဆေးများကို အသုံးပြုလိုပါက ကောပါးပါသောဆေးများနှင့် ဆလဖာပါသောဆေးများကို အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။

(ဂ) ဖျူစေရီယမ် ပင်ညိုးရောဂါ

ရောဂါဖြစ်စေသောသက်ရှိ - Fusarium oxysporium

ရောဂါအမျိုးအစား - မှိုရောဂါ

ရောဂါလက္ခဏာ

များသောအားဖြင့် ရေငတ်သော အပင်များတွင် ကျရောက်လေ့ ရှိသည်။ သံချေးရောင် အနာကွက်များကို အပင်၏ ထိပ်ပိုင်း၊ ရိုးတံနှင့် အမြစ်များတွင် ကျရောက်လေ့ ရှိသည်။ အရွက်တွင် ကျရောက်ပါက အရွက်အရောင်မှာ အဝါရောင်သို့ပြောင်းသွားပါသည်။ မြေဆောင်နှင့် မျိုးစေ့ဆောင်ရောဂါဖြစ်သဖြင့် အပင်ငယ်စဥ်တွင် ကျရောက်ပါက အပင်ညှိုးနွမ်းပြီးသေဆုံးနိုင်ပါသည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း

ရေငတ်သော အပင်များတွင် ကျရောက်လေ့ရှိသောကြောင့် ရေပုံမှန်သွင်းပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။ မြေဆောင်ရောဂါကြောင့်ဖြစ်သဖြင့် မြေကို သန့်စင်ပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။ ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ ပေါင်းမြက်များကို ရှင်းလင်းပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။ မျိုးစေ့လူးနယ်ဆေးများကို အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။ ဇီဝနည်းဖြင့် ကာကွယ်လိုပါက ထရိုင်ဂိုဒါးမား ( Trichoderma viride) ကို အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။ ဓာတုဆေးများကို အသုံးပြုလိုပါက တက်ဖျူကိုနာဇိုး(Tebuconazole) ၊ ကာဗင်ဒါဇင် (Carbendazim) ၊အိုင်ပရိုဒီနှုန်း (Iprodione) အစရှိသော မှိုသတ်ဆေးများကို အသုံးပြုသင့်ပါသည်။

(ဃ) ပင်ခြေပုပ်ရောဂါ

ရောဂါဖြစ်စေသောသက်ရှိ - Phytophthora asparagi

ရောဂါအမျိုးအစား - မှိုရောဂါ

ရောဂါလက္ခဏာ

မြေပြင်နှင့် ကပ်လျက်ရှိသော အပိုင်းတွင် ရေစိုနာကွက် သို့ တွန့်ရှုံ့၍ ပျော့ပုပ်နေသော လက္ခဏာများကို တွေ့ရသည်။ ရိုးတံ၏ထိပ်ပိုင်းတွင်လည်း ရေစိုနာကွက်များနှင့် တွန့်ရှုံ့၍ ပျော့ပုပ်နေသော လက္ခဏာများကို တွေ့ရလေ့ရှိပါသည်။ ရောဂါကျရောက်ပါက အရွက်များ အဝါရောင်သို့ ပြောင်းလဲသွားပါသည်။ မြေကြီးစိုစွတ်နေပါက ရောဂါကျရောက်မှု ပိုများပါသည်။

ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း

မြေကြီးစိုစွတ်နေပါက ရောဂါကျရောက်မှု ပိုများသဖြင့် ရေသွင်းရေထုတ် ခက်ခဲသော ကွင်းများနှင့် ရေဝပ်သောနေရာတွင် စိုက်ပျိုးခြင်းကို ရှောင်ရှားသင့်ပါသည်။ ဓာတုဆေးများကို အသုံးပြုလိုပါက မန်ကိုဇက်(Mancozeb)၊ မက်တလက်ဇီ (Metalaxy) နှင့် ဖော့စတိုင်းအေအိုင် (FosetylAluminium) အစရှိသော မှိုသတ်ဆေးများကို အသုံးပြုသင့်ပါသည်။

ဖြိုးသဥ္ဇာကျော်

ကိုးကားချက်

https://www.canr.msu.edu/resources/disease_and_insect_pests_of_asparagus_e3219_1

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...