မှိုသတ်ဆေးများအကြောင်း အပိုင်း(၁)

လူတွေမှာလိုပဲ အပင်တွေမှာလည်း ရောဂါတွေဖြစ်ပါတယ်။ ရောဂါလို့ဆိုလိုက်တာနဲ့ အားလုံးနီးပါး အသိများတာကတော့ မှိုရောဂါတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

မှိုရောဂါတွေဖြစ်ရင် အထွက်နှုန်းဆိုးဆိုးဝါးဝါး မကျသွားစေဖို့ မှိုသတ်ဆေးတွေလည်း လိုလာပါတယ်။

ဒါကြောင့် စိုက်ပျိုးရေးမိတ်ဆွေများအနေဖြင့် မှိုသတ်ဆေးများအကြောင်းကို အခြေခံမှစပြီးပိုမို နားလည်လာစေဖို့ စိတ်ဝင်စားစရာတွေကို အပိုင်းလိုက် ရေးသားဖော်ပြသွားပေးပါမယ်။

မှိုရောဂါဆိုတာ အပင်ပေါ်မှာ အပင်သေးသေးလေးတွေဖြစ်လာတာပါ။ အရွက်ပေါ်မှာပဲ ဖြစ်တဲ့ မျက်စိနဲ့ မမြင်ရတဲ့ အပင်လေးတွေလို့ဆိုနိုင်ပါတယ်။ မှိုရောဂါဖြစ်ရာမှာ ခွဲခြားနိုင်တဲ့ အဆင့် ၃ ဆင့်ရှိပါတယ်။

(၁) မှိုမျှင်ထုတ်တဲ့ အဆင့်

(၂) မှိုအမျှင်ထွက်တဲ့ မှိုစပိုးအဆင့်

(၃) မှိုစပိုးတွေ အညှောင့်ပေါက်ကာ ပြန့်ပွားတဲ့အဆင့် ဆိုတာတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။

မှိုရောဂါကျရောက်ပြီဆိုရင် အပင်တွေကို ဆိုးရွားစွာထိခိုက်နိုင်တဲ့အတွက် စသိတဲ့ အဆင့်ကစပြီး ဘယ်အဆင့်မဆို မှိုသတ်ဆေးအသုံးပြုရပါမယ်။ မှိုသတ်ဆေးကို fungicide လို့ခေါ်ပါတယ်။ အင်္ဂလိပ်လို -cide နဲ့ ဆုံးတာမှန်သမျှဟာ သတ်တဲ့ အဓိပ္ပါယ်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာ- ပေါင်းသတ်ဆေးကို weedicide ၊ အင်းဆက်ပိုးမွှားသတ်ဆေးကို insecticide ကိုလို့ခေါ်ပါတယ်။

ဒီနေ့မှာဆိုရင် မှိုရောဂါတွေကျချိန်မှာ ဦးကြီးတို့အသုံးပြုနေကြတဲ့ မှိုသတ်ဆေးရဲ့ အလုပ်လုပ်ပုံလေးကို ပြောပြပေးပါ့မယ်။

မှိုသတ်ဆေးမှာ ကာကွယ်ဆေး၊ ကုသဆေး၊ သုတ်သင်ဆေး ဆိုပြီး သုံးမျိုးရှိပါတယ်။

(၁) ကာကွယ်ဆေး

ကာကွယ်ဆေးက အပင်တွေမှိုမကျခင်မှာ ကြိုတင်ကာကွယ်တဲ့အနေနဲ့ သုံးသင့်တဲ့ ဆေးပဲဖြစ်ပါတယ်။

ဥပမာအနေနဲ့ မန်ကိုဇက်၊ သီရမ်၊ မန်နက်၊ ကော့ပါးအခြေခံ၊ ဆာလဖာအခြေခံ ဆေးအေအိုင်များပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဆေးတွေဟာဆိုရင် မှိုစပိုးများ မျိုးညှောင့်မပေါက်စေရန် ၊ အပင် ဆဲလ်အတွင်းသို့ မဝင်အောင်တားဆီးပေးပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေးတွေက ထိသေဆေးလုပ်ဆောင်ချက်နဲ့ လုပ်ဆောင်တဲ့ အတွက် အပင်ထဲသို့ ထိုးဖောက်ဝင်ရွက်နိုင်စွမ်းမရှိပါ။ ဒါ့ကြောင့် ကာကွယ်ဆေးကို အသုံးပြုမယ်ဆိုရင် အရွက်နဲ့ အပင်မျက်နှာပြင်မှာကျရောက်နေတဲ့ အစက်အပြောက်၊ အကွက်၊ အဆင်းတွေအတွက်သာ သုံးသင့်ပါတယ်။

(၂) ကုသဆေး

ကုသဆေးကတော့ မှိုရောဂါအကွက်ပြောက်အတွင်းရှိ မှိုမျှင်များကို သုတ်သင်တဲ့ နေရာမှာ သုံးသင့်ပါတယ်။ မှိုမျှင်အဆင့်ကို များသောအားဖြင့် တိုက်ခိုက်ပေးလေ့ရှိပြီး တစ်ပင်လုံး ပြန့်ကာ ဖောက်ထွင်းပေးနိုင်တဲ့ အစွမ်းရှိတဲ့အတွက် ရောဂါအဖြစ်များလာခြင်း (outbreak) အခြေအနေမျိုးမှာ သုံးသင့်ပါတယ်။

ဥပမာဆိုကြပါစို့..

ကာကွယ်ဆေးကို ၁ ဧက အပင် ၁၀၀၀ မှာ ၈၀၀ က မှိုကျနေပြီဆိုမသုံးသင့်တော့ပါဘူး။ ဒီလိုအချိန် မျိုးမှာဆိုရင် ကုသဆေးကိုသုံးရပါမယ်။ ကုသဆေးကို မဖြစ်သေးဘဲ ကြိုသုံးမိတဲ့အခါ အဓိက ထိခိုက်မှုအနေနဲ့ ကုသဆေးက ဈေးကြီးပါတယ်။ ခဏ ခဏသုံးစွဲမယ်ဆိုရင် ဆေးယဉ်ပါးမှု ပြဿနာပါ ကြုံတွေ့ လာနိုင်ပါတယ်။

(၃) သုတ်သင်ဆေး

အမြစ်ဖြတ်သုတ်သင်ဆေးကတော့ ရောဂါလက္ခဏာစပြကတည်းက သုံးနိုင်ပါတယ်။ ဒီဆေးကတော့ မှိုမျှင်ထုတ်တဲ့ အဆင့်ရော မှိုစပိုးထုတ်တဲ့အဆင့်ကိုပါ တိုက်ခိုက်ပေးပါတယ်။ ပိုဈေးကြီး ပိုထိရောက်ပြီးတော့ ပိုအာနိသင်ရှိတယ်လို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် ဦးကြီးတို့အနေနဲ့ ဈေးကွက်ထဲက မှိုသတ်ဆေးတွေဝယ်တဲ့အခါ ဘူးကိုပတ်ထားတဲ့ အခွံမှာပတ်ထားတဲ့ စာတွေကို ဖတ်ကြည့်ဖို့က အလွန်အရေးကြီးပါတယ်။ ဆေးဝယ်တဲ့အခါမှာလည်း အာမခံချက်ရှိတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ တရားဝင်မှတ်ပုံတင်ထားတဲ့ ဆေးဘူးတွေကိုသာ ဝယ်ယူသုံးစွဲသင့်ပါတယ်။ မှတ်ပုံတင်ထားတဲ့ ဆေးဘူးတွေဟာဆိုရင် မြန်မာဘာသာစကားနဲ့ အညွှန်းတွေ ရေးပေးထားတာကိုလည်း တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ရှေ့လာမယ့်အပိုင်းတွေမှာတော့ အပင်တွေကို ရောဂါဖြစ်စေတဲ့ မှိုအမျိုးအစားတွေအကြောင်းနဲ့ တခြားစိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတာတွေ ဆက်ဖော်ပြပေးသွား မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဖုန်းမာန်တိုး(ရေဆင်းရနံ့)

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...