တောင်သူလယ်သမားကြီးများအတွက်နှိုးဆော်ချက်(အောက်တိုဘာလ)

လအလိုက် တောင်သူလယ်သမားကြီးများ လုပ်ကိုင်သင့်သည်များကို နှိုးဆော်အသိပေးလျက် ရှိရာ အောက်တိုဘာလ(တော်သလင်းလနှင့် သီတင်းကျွတ်လ)၏ ရာသီကာလနှင့် ကိုက်ညီမည့် သီးနှံစိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများကို အောက်ပါအတိုင်း ဖေါ်ပြအပ်ပါသည်။

၁။ မိုးစပါး

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးနှင့် မွန်ပြည်နယ်-စသည့် အောက်ပိုင်း တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်တို့က အများစုမှာဇွန်လတွင်ထွန်တုံးပိတ်သော်လည်း နိုင်ငံအလယ်ပိုင်းနှင့် အထက်ပိုင်းတို့မှာ သြဂုတ်လရောက်သည်ထိ ထွန်တုံးမပိတ်နိုင်သေးသည့်ဒေသတွေ ရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

စပါးသီးနှံပင်တွင်ကြီးထွားမှုကာလသုံးခုရှိသည်။ ၎င်းတို့မှာ- ၁။ပင်ပိုင်းကြီးထွားသည့်ကာလ (Vegetative Phase) ၂။မျိုးပွားပိုင်းကြီးထွားသည့်ကာလ(Reproductive Phase)နှင့် ၃။ရင့်မှည့်သည့် ကာလ(Ripening Phase)တို့ဖြစ်သည်။

မိုးစပါးစိုက်ချိန်တွေ တူညီမှုမရှိခြင်းကြောင့် ပြည်ထောင်စုတစ်ဝှန်းမိုးစပါးစိုက်ဧရိယာများတွင် နှစ်မျိုးနှစ်စားတွေ့နိုင်သည်။ ပထမတစ်မျိုးမှာမျိုးပွားပိုင်းကြီးထွားသည့်ကာလ(Reproductive Phase) ကို ရောက်ရှိသည့် စပါးစိုက်ခင်းများ နှင့် ဒုတိယတစ်မျိုးမှာ ရင့်မှည့်သည့်ကာလ(Ripening Phase)ကို ရောက်ရှိနေသည့် စပါးစိုက်ခင်းများဖြစ်ပါသည်။

မိုးစပါးအထွက်ကောင်းဖို့မှာ ကြီးထွားကာလသုံးခုလုံးတွင် သက်ဆိုင်ရာကာလအလိုက် စပါးအထွက်နှုန်းမိတ်ဖက်(Yield Components)အပေါ်အကျိုးပြုနိုင်မှုတွေကို အလေးထားရမှာ ဖြစ်သည်။

စပါးတစ်နှံရှိ အစေ့အရေအတွက်(Grains per panicle)ကို အဆုံးအဖြတ်ပြုတာက မျိုးပွားပိုင်း ကြီးထွားသည့်ကာလမှာဖြစ်သည်။ စပါးတစ်နှံမှာအစေ့အရေအတွက်များမှသာ တစ်ဧကစပါးအထွက် များဖို့အခွင့်အလန်းများမည် ဖြစ်ပါသည်။

စပါးစေ့အောင်မြင်မှုရာခိုင်နှန်းများဖို့နှင့် အစေ့ ၁၀၀၀ အလေးချိန်များဖို့တို့အတွက် အရေးကြီး သည့်ကာလကတော့ ရင့်မှည့်သည့်ကာလ(Ripening Phase) ဖြစ်သည်။ တစ်ဧကစပါးအထွက် ကောင်းဖို့ဆိုတာ တစ်နှံရှိစပါးစေ့တွေအောင်မြင်ဖို့ နှင့် အစေ့အလေးချိန်များဖို့လည်း လိုပါသည်။

သို့ဖြစ်၍ ယခုလအတွင်း စပါးစိုက်ခင်းများကို ဂရုစိုက်သင့်သည်များမှာ-(၁)ရေအစိုဓာတ်မပြတ် စေရေး (၂)အာဟာရချို့တဲ့မှုမဖြစ်စေရေး (၃)ပိုးမွှားရောဂါကျရောက်မှုမရှိစေရေး တို့ဖြစ်ပါသည်။

ရိတ်သိမ်းတော့မည့်စပါးခင်းများအတွက် တိုက်တွန်းလိုတာကတော့ အလေအလွင့်နည်းပါး စေရေးအတွက် ရိတ်သိမ်းချိန်မှန်တွင်ရိတ်ရန် အကြံပြုလိုသည်။ စပါးအနံှများရှိစပါးစေ့များ၏ ရာခိုင်နှုန်း ၈၀ မှ ၈၅ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ရိုးရောင် ဖြစ်ပေါ်ချိန်တွင်ရောက်မှ ရိတ်သိမ်းရြန်ဖစ်သည်။ ၎င်းနောက် ရိတ်သိမ်းပြီးလျင်ပြီးချင်း မြန်မြန်ချွေလှေ့ ရန် ဖြစ်ပါသည်။

အကျိုးဆောင်တောင်သူလယ်သမားကြီးများသည် ဌာနဆိုင်ရာ၏အကူအညီဖြင့် မျိုးသန့်ထုတ် သည့် စပါးခင်းများစိုက်ပျိုးထားရာ အဆိုပါမျိုးစေ့ထုတ်စိုက်ပျိုးသည့် စပါးစိုက်ခင်းများအတွက် အဓိက ထားရမည့် လုပ်ငန်းများကိုလည်း အသိပေးပြောကြားလိုပါသည်။

စပါးစိုက်ခင်းများအတွင်း အလေ့ကျစပါးပင်များရှိနိုင်သည်။ စပါးမျိုးမှာလည်း မတူကွဲပြားသည့် မျိုးများ ပါလာနိုင်သည်။ စိုက်ပျိုးထားသည့် မျိုးနှင့် မတူသည့် မျိုးအားလုံးသည် မျိုးကွဲများသာဖြစ်သည်။ သို့ဖြစ်၍မျိုးကွဲနှုတ်ပယ်သည့်လုပ်ငန်းကို ပီပီပြင်ပြင် ဆောင်ရွက်ရန် တိုက်တွန်းလိုပါသည်။

စပါးပင်အနှံများကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးချိန်ရောက်မှ မျိုးကွဲအနှံများကို လိုက်လံနှုတ်ပယ်ရန်ဖြစ်သည်ဟု အများစုက နားလည်နေကြသည်။ ထိုမျှနှင့်မလုံလောက်ချေ။ ပင်ပွားအများဆုံးထွက်ချိန်ကပင် စိုက်ပျိုး ထားသော စပါးမျိုး နှင့် အပင်အရပ်အနိမ့်အမြင့် ခြားနားသောအပင်၊ အပင်ဖြစ်ထွန်းမှုပုံစံ မတူညီဘဲ ပင်စည်စုထောင်ခြင်း၊ ပြန့်ကားခြင်း၊ အရွက်အလျားနှင့်အကျယ်၊ ပင်စည်မှ အရွက်ထွက်ပုံ ထောင့် အကျဉ်းအကျယ် ကွာခြားသောအပင်များကို မျိုးကွဲအပင်များဟုမှတ်ယူကာ စနစ်တကျ အခါခါစစ်ဆေး နှုတ်ပယ်ရမှာ ဖြစ်ပါသည်။

ထို့ပြင် ဆက်လက်၍ ပန်းပွင့်ချိန်မှသည် မရိတ်သိမ်းမီအချိန်တို့၌ မျိုးစစ်မှန်သောစပါးအနှံနှင့် ကွဲပြားခြားနားသော စပါးနှံများ၊ ရောဂါကျရောက်သောအပင်/အနှံများတို့ကိုကုန်စင်အောင် နှုတ်ပယ်ရန် ဖြစ်ပါသည်။

၂။ ဆောင်းသီးနှံများ

ယခုအချိန်သည် ဆောင်းသီးနှံများ စိုက်ပျိုးသင့်သည့့််ကာလဖြစ်သည်။ ယာမြေတွင် မိုးသီးနှံ ရိတ်သိမ်းအပြီး၊ လယ်မြေတွင် မိုးစပါးရိတ်သိမ်းအပြီး ယာသီးနှံတစ်မျိုးမျိုးကို ဒုတိယသီးနှံအဖြစ် အစိုဓာတ်မဆုတ်ယုတ်မီ မြန်မြန်ဆန်ဆန် ထွန်ရေးပြုပြင် စိုက်ပျိုးသင့်ပါသည်။

မည်သည့်ဆောင်းသီးနှံကို စိုက်ပျိုးသည် ဖြစ်စေ၊ မျိုးကောင်းမျိုးသန့်ကို အသုံးပြုရန်လိုသည်။ ရေမြေဒေသနှင့်ကိုက်ညီသောမျိုးဖြစ်သင့်သည်။ သက်လျင်၍ အထွက်ကောင်းသောမျိုး ဖြစ်ရမည်။ ဈေးကွက်ရှိဖို့လည်း လိုသည်။ အပင်ပေါက်ရာခိုင်နှုန်း(၈၀)နှင့်အထက်ရှိသောမျိုးဖြစ်သင့်ပါသည်။

မြေသားဖွဲ့စည်းတည်ရှိမှုနှင့် အစိုဓာတ်အခြေအနေအရ ပုံမှန်ထွန်ရေးပြုပြင်စိုက်ပျိုးခြင်း (Conventional tillage)ထက် ထွန်ရေးအနည်းငယ်သာပြုပြင်စိုက်ပျိုးခြင်း (Minum tillage) က ပို၍ သင့်တော်နိုင်သည်။ ထွန်ရေးမဲ့စိုက်ပျိုးခြင်း(Zero tillage)ကိုလည်း အခြေအနေအရ အသုံးပြုနိုင်သည်။ အရေးကြီးသည်မှာသီးနှံပင်သက်တမ်းတစ်လျောက်တွင် မြေတွင်းအစိုဓါတ်ထိန်းသိမ်းတည်ရှိနေစေနိုင် မည့် ထွန်ရေးပြုပြင်မှုကိုပြုလုပ်စိုက်ပျိုးရန်ဖြစ်ကြောင်းအသိပေးနှိုးဆော်အပ်ပါသည်။

ဆင်းသီဟ

မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ

ပြောင်ခင်းမှာ ပေါင်းရှင်းဖို့ ဘူဒိုဇာ လာပြီ ဒိုး... ပြောင်းခင်း စိုက်နေရင်း ပေါင်းခင်းမဖြစ်သွားရအောင် မအပ်စပ်တဲ့ ပေါင်းတွေအကုန်ဒိုးဖို့ "ဘူဒိုဇာ" လာပြီဗျို့။ ပြောင်းခင်းထဲက ပေါင်းတွေကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ပေးမယ့် အစွမ်းထက်ထက် ဆေးတစ်လက် ဆိုရင် ပေါင်းမနိုင်ခင် "ပြောင်း" နိုင်ဖို့ ပြောင်းအထူး ရွေးချယ်ပေါင်းသတ်ဆေး "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ဆိုရင် ဘယ်ပေါင်းတွေ ခံနိုင်ပါ့မလဲ? အဓိကပေါက်တတ်တဲ့ "မြေဇာ၊ မြက်ယား၊ ဆင်ငို၊ လက်သဲခွ၊ ဝမ်းဘဲစာ၊ လေးခွမြက်၊ ဝက်ကျွတ်၊ တောဟင်းနုနွယ်၊ မှိုချဥ်၊ ဟင်းဂလာ၊ ခွေးသေးပန်း၊ ဗောက်ပင်၊ ဗောက်လောက်ညို၊ ဆေးပုလဲ၊ ပရန္နဝါ၊ မြက်မုန်ညင်း" တို့ကို အမြစ်ပြတ် အထူးနှိမ်နင်းဖို့ "ဘူဒိုဇာ" ရှိရင် စိတ်သာချလိုက် ဦးကြီးတို့ရေ။ ပြောင်းဖူးပင် တစ်လသားမပြည့်မီ ပေါင်းအရွက် (၂-၄) ရွက် ထွက်ချိန်မှာ အချိန်မှန်မှန်နဲ့ မြန်မြန် သုံးထားဖို့ပဲ တိုက်တွန်းလိုက်ချင်တယ်ဗျ။ လက်မနှေးဘဲ အခုပဲ ပြောင်းခင်းထဲကပေါင်းတွေ "ဘူဒိုဇာ" နဲ့ ရှင်းလိုက်ရအောင်။

Read more

Facebook page သို့သွားရန်