မွေးမြူရေး၊ ရေလုပ်ငန်းနဲ့ ဘာသာစကား

စီးပွားရေးကဏ္ဍအသီးသီးမှာ ဘာသာဗေဒက ဘယ်လောက်အရေးပါသလဲဆိုတာ တွေးတောကြည့်မိနေရင်း တစ်ခါတုန်းက မြန်မာနိုင်ငံမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ်ကို သတင်းဌာနတစ်ခုက မေးလာလို့ အဖွဲ့ချုပ်ကိုယ်စား ဖြေပေးခဲ့ရဖူးတာလေးကို သတိရမိတယ်။

"မွေးမြူရေး နဲ့ ရေလုပ်ငန်း ၂ခုလုံး က မွေးမြူရေးတွေချည်း ဖြစ်လျက်သားနဲ့ မွေးမြူရေး (livestock) နဲ့ ရေလုပ်ငန်း (fisheries) ဆိုပြီး ဘာကြောင့် ခွဲထားတာလဲ" ဆိုတဲ့ မေးခွန်းပါ။

မွေးမြူရေးနဲ့ ရေလုပ်ငန်းဟာ အခြေခံအားဖြင့် ပြည်သူလူထုအတွက် အရည်အသွေးမြင့်အသားဓာတ် (animal protein) ရရှိအောင် မွေးမြူထုတ်လုပ်ပေးတဲ့ လုပ်ငန်းတွေ လို့ အတူတူပဲလို့ ခြုံငုံပြောရင်လည်း ရနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကွဲပြားတဲ့ သဘာဝတွေလည်း ရှိပါတယ်။

Livestock ကို မြန်မာဘာသာနဲ့ "မွေးမြူရေး" လို့ ခြုံငုံပြီး ဘာသာပြန်ဆို ကြပါတယ်။

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ အတော်များများမှာတော့၊ ကျွဲ၊ နွား၊ သိုး၊ ဆိတ်၊ ဝက် မွေးမြူရေးတွေကိုသာ "Livestock" လို့ခေါ်ဆိုကြပြီး၊ ကြက်၊ ဘဲ၊ ငုံး၊ အစရှိတဲ့ သတ္တဝါတွေ မွေးမြူတာကိုတော့ "poultry production" လို့ ခေါ်ကြပါတယ်။

မြန်မာဘာသာစကားမှာတော့ "livestock" "poultry production" နဲ့ "aquaculture" သုံးခုလုံးအတွက် "မွေးမြူရေး" လို့ ပြောဆိုတတ်ကြပါတယ်။

ရုံးသုံးမြန်မာစကားမှာတော့ "livestock" ကို မွေးမြူရေးလို့ ဘာသာပြန်ပြီး ကျွဲ၊ နွား၊ သိုး၊ ဆိတ်၊ ဝက်၊ ကြက်၊ ဘဲ၊ ငုံး အကုန် ပါဝင်နေပါတယ်။

ဘယ်လိုဖြစ်ဖြစ် အဲဒီသတ္တဝါတွေ အားလုံးဟာ "ကုန်းမြေပေါ်မှာ လူတွေက မွေးမြူနည်းစနစ် တစ်ခုကို အသုံးပြုပြီး မွေးမြူထားတဲ့ သတ္တဝါတွေ" ဖြစ်ပါတယ်။

ရေလုပ်ငန်း (Fisheries) လို့ ပြောလိုက်ရင်လည်း နှစ်ပိုင်းခွဲပြီး စဉ်းစားကြပါတယ်။

လူတွေက ငါး၊ ပုစွန်၊ ဂဏန်းအစရှိတဲ့ ရေသတ္တဝါတွေကို မွေးမြူနည်းစနစ်တစ်ခုနဲ့ မွေးမြူထုတ်လုပ်တာကိုတော့ "ရေသတ္တဝါမွေးမြူရေး (Aquaculture)" လို့ ခေါ်ပါတယ်။

ရေလုပ်ငန်း (Fisheries) မှာ ရေသတ္တဝါမွေးမြူရေး အပြင် မြစ်၊ ချောင်း၊ အင်း၊ အိုင်၊ ပင်လယ် စတဲ့ သဘာဝထဲမှာ ရှိနေတဲ့ သဘာဝ ရေသတ္တဝါသယံဇာတ တွေကို ဖမ်းယူတဲ့ လုပ်ငန်းလည်း ပါဝင်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် ရေလုပ်ငန်းလို့ ပြောလိုက်ရင် မွေးမြူရေး မဟုတ်တဲ့ လုပ်ငန်းလည်း ပါဝင်နေပါတယ်။

"Poultry production" ဆိုတာ ကြက်၊ ဘဲ၊ ငုံး၊ ကြက်ဆင် စတာတွေ အကုန်ပါဝင်ပေမယ့် များသောအားဖြင့် "ကြက်မွေးမြူရေး" လို့ပဲ ဘာသာပြန်ဖြစ်ကြတာလည်း သတိထားမိပါတယ်။ ကြက်ကို ကောင်ရေ အများဆုံး မွေးမြုထားလို့လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

ဒါက မွေးမြူရေး နဲ့ ရေလုပ်ငန်း ခွဲခြားရတဲ့ အချက်တစ်ချက် ဖြစ်တဲ့ ဘာသာစကားကိစ္စ အပေါ် ရှင်းပြဖြစ်ခဲ့တာပါ။

မွေးမြူရေး (livestock) နဲ့ ရေလုပ်ငန်း (fisheries) ဆိုပြီး ခွဲခြားထားရခြင်းရဲ့ နောက်ထပ် အကြောင်းတစ်ချက်ကတော့ ကုန်းနေသတ္တဝါ၊ ရေနေသတ္တဝါ တွေဟာ မတူကွဲပြားတဲ့ သဘာဝရှိတာမို့၊ မွေးမြူထုတ်လုပ်ပုံ၊ ကျရောက်တဲ့ ရောဂါ၊ စသည်ဖြင့် ကွဲပြားတဲ့ အခြေအနေတွေ ရှိတာကြောင့်၊ စီမံခန့်ခွဲပုံလည်း ကွာခြားပါတယ်။ ဒီအပေါ်မှာလည်း မွေးမြူရေး နဲ့ ရေလုပ်ငန်း လို့ ခွဲခြားထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ဘာသာစကားကိစ္စတွေကို ပေါ့သေးသေးတော့ တွက်လို့မရပါဘူး။ စကားလုံးတစ်လုံးအပေါ် အကောက်အယူမတူတဲ့အခါ၊ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ပုံ မတူတဲ့အခါ မူဝါဒဆိုင်ရာမှာတောင် ပြဿနာ တက်နိုင်ပါတယ်။ ဘာသာစကားဟာ နေရာတိုင်းအတွက် အရေးကြီးပါတယ်။

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...