နို့ရှိန်ဖျားခြင်း

Milk fever နို့ရှိန်ဖျားခြင်းသည် ကယ်ဆီယမ်ဓာတ်မလုံလောက်မှုကြောင့်ဖြစ်သော ဇီဝကမ္မဗေဒလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ ချို့ယွင်းမှုအရဖြစ်သည့် ရောဂါဖြစ်သည်။ နို့ရှိန်ဖျားခြင်းသည် အခြားသောရောဂါများနှင့်လည်း ဆက်စပ်ဖြစ်ပွားနိုင်သည်။

ဖြစ်ပွားရသည့်အကြောင်းအရင်း

🔸ကိုယ်ဝန်ဆောင်နောက်ပိုင်းကာလ၊ မွေးဖွားခြင်း၊ နို့ဦးရည်ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ နို့ဦးရည်ထုတ်ခြင်းနှင့် နို့ပေးကာလအစောပိုင်း စသည်တို့ကြောင့် ကယ်ဆီယမ်လိုအပ်ချက်မြင့်လာပါသည်။ သို့သော် ထိုအချိန်တွင် နွားမသည် ၎င်း၏အရိုးမှကယ်ဆီယမ်ကို ပြောင်းလဲသုံးစွဲနိုင်စွမ်းနှင့် အစာမှရရှိသည့် ကယ်ဆီယမ်ကို ကောင်းစွာစုပ်ယူနိုင်စွမ်း စသည့်တို့ လျော့နည်းနေချိန်လည်းဖြစ်သည်။ တချို့နွားများသည် လိုအပ်တဲ့ ကယ်ဆီယမ်ဓာတ်ကို လုံလုံလောက်လောက် ပြန်အစားမထိုးနိုင်ဘဲ နို့ရှိန်ဖျားခြင်းဖြစ်လာပါသည်။ အထူးသဖြင့် ထုတ်လုပ်မှုမြင့်တဲ့ နွားများတွင် ပိုအဖြစ်များပါသည်။

🔸နို့ရှိန်ဖျားခြင်းကို မွေးခါနီးနှင့် မွေးပြီး ၃ ရက်ပတ်လည်ခန့်တွင် တွေ့ရများသည်။ သို့သော် နွားမ၏ နို့ပေးနိုင်မှုအရ အစာကျွေးမှုစနစ်နှင့် ဖြည့်စွက်ဓာတ်ကျွေးမှုပေါ် မူတည်ပြီး အခြားသောအချိန်များတွင်လည်း ဖြစ်တတ်ပါတယ်။

🔸မတမ်းများထက် သားမွေးများသည့် နွားမကြီးများတွင် ပိုအဖြစ်များသည်။ နွားမကြီးများသည် နို့ပိုထုတ်ရခြင်း၊ အသက်အရွယ်အရ သွေးတွင်းကယ်ဆီယမ်ကို လျင်မြန်စွာ အစားထိုးနိုင်မှုအားနည်းခြင်း စသည်တို့ကြောင့်ဖြစ်သည်။

ရောဂါလက္ခဏာများ

အဆင့် (၁)

- အစာစားနှုန်းကျခြင်း

- ဂနာမငြိမ်ခြင်း၊ တုံပြန်မှုမြန်ခြင်း

- အားနည်းလာခြင်း

- လမ်းလျှောက်ရာတွင် နောက်ခြေများယိုင်လာခြင်း

အဆင့် (၂)

- ခေါင်းစင်းလာခြင်း (သို့) ခေါင်းကိုခန္ဓာကိုယ်၏ ဘေးဘက်သို့လှည့်နေခြင်း (S ပုံစံလှည့်နေခြင်း)

- နားရွက်ဖျားများ အေးစက်နေခြင်း

- နှားခေါင်းဖျားများ ခြောက်နေခြင်း

- လှမ်းလျှောက်ရာတွင် ဟန်ချက်မညီခြင်း

- ကြွက်သားများတုန်ခြင်း

- ဝမ်းချုပ်၊ ဆီးချုပ်ခြင်း၊ သာမန်ထက်အပူချိန်ကျခြင်း

အဆင့် (၃)

- မထနိုင်ဘဲလှဲနေခြင်း၊ အာရုံခံစားမှုအားနည်းလာခြင်း၊

နှလုံးခုန်နှုန်းမြန်လာခြင်း၊ နှလုံးခုန်သံတိုးလာခြင်း

ကုသခြင်း

🔸နို့ရှိန်ဖျားခြင်းဖြစ်နေသောနွားသည် ကုသမှုမရှိလျှင် သေဆုံးနိုင်သည့်အတွက် ကုသမှုကို မြန်နိုင်သမျှ မြန်မြန်ပေးရမည်။

ကယ်ဆီယမ် (calcium gluconate, calcium borogluconate. . .) ထောက်ပံ့မှုပေးရမည်။

ရောဂါ ပြင်းထန်မှုအခြေအနေပေါ်မူတည်၍ ကယ်ဆီယမ်ကို

- ပါးစပ်မှပေးခြင်း (Oral treatement)

- အရေပြားအောက်သို့ပေးသွင်းခြင်း (Subcutaneous administration)

- သွေးကြောထဲသို့ပေးသွင်းခြင်း (Intravenous injection) စသည်ဖြင့် ပေးနိုင်ပါသည်။

**သွေးကြောထဲသို့ပေးသွင်းရာတွင် သွေးခုန်နှုန်း/နှလုံးခုန်နှုန်းနှင့် ဆက်စပ်မှုရှိသောကြောင့် တိရစ္ဆာန်ဆေးကုဆရာဝန်နှင့် ကုသသင့်သည်။

- မဂ္ဂနီဆီယမ်သည်လည်း ကယ်ဆီယမ်ထုတ်လုပ်မှုတွင် အရေးပါသည်။

ကာကွယ်ခြင်း

🔸နွား၏ ခန္ဓာကိုယ်အနေအထားသည် မဝလွန်း မပိန်လွန်းဖြစ်ရပါမည်။ ဝသောနွားသည် နို့ရှိန်ဖျားခြင်းဖြစ်နိုင်ခြေပိုများသည်။

🔸နို့ပေးကာလတွင် နွားနို့ထုတ်ပေးနေရသောကြောင့် အစာမှ ကယ်ဆီယမ်လုံလောက်စွာမရခြင်းကို ကာမိစေရန်အတွက် Di-calcium phosphate (DCP) ကို အစာတွင် ထည့်ကျွေးရသော်လည်း နို့နားကာလတွင် DCP ကိုမကျွေးရပါ။ နို့နားကာလတွင် နို့ထုတ်လုပ်ခြင်းမရှိသောကြောင့် ကယ်ဆီယမ်လိုအပ်ချက်သည် နို့ပေးကာလလောက်မလိုအပ်ပေ။

- နို့နားကာလတွင် DCP ကျွေးလျှင် ရရှိသည့်ကယ်ဆီယမ်သည် လိုအပ်ချက်ထက်များနေသောအခါ အူမှ ကယ်ဆီယမ်စုပ်ယူမှုနှင့် ကိုယ်တွင်းကယ်ဆီယမ်ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်းစဉ်ကို လှုံ့ဆော်မှု အားနည်းသွားသည်။ နို့နားကာလမှ နွားကလေးမွေးပြီး နို့ပေးကာလသို့ ရုတ်ချည်းကူးပြောင်းချိန်တွင် ထိုအချက်သည် ထိခိုက်မှုဖြစ်စေသည်။

အကယ်၍ နွား၏ ခန္ဓာကိုယ်အခြေအနေနှင့် နို့ထွက်နှုန်းမြင့်စေချင်လျှင် နွားအဝလွန်တာလည်း မဖြစ်စေရန် energy ကိုအခြေခံပြီး ကျွေးရမည်။

နွားကလေးမွေးပြီးပြီးချင်းနှင့် နောက်ပိုင်းချိန်များတွင် Calcium feed supplements (DCP) ပေးခြင်းဖြင့် အထောက်အကူဖြစ်စေသည်။ (ထိုအချိန်များမတိုင်ခင် စောစွာမပေးရပါ။ နို့နားကာလတွင် မပေးရပါ။ အစာကျွေးမှုကိုကောင်းစွာစီမံပါ။)

MDEP

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...