ငါးမွေးကန်ပြင်ဆင်ခြင်း

ကန်ဘောင်နှင့် ကန်အောက်ခြေပြင်ဆင်ခြင်း ( ငါးသားပေါက်မထည့်သွင်းခင်နှင့် ထည့်သွင်းနေစဉ်စီမံခန့်ခွဲမှု)

၁။ ရေမှော်/ ဒိုက်ပင်များထိန်းချုပ်ခြင်း

ရေမှော်ပင်/ဒိုက်ပင် ကန်အတွင်းရှိနေခြင်းဖြင့်

• နေရောင်ခြည်ထိုးဖေါက်မှုကိုတားဆီးသဖြင့်သဘာဝအစားအစာဖြစ်ပွားမှုကိုအဟန့်အတားဖြစ်စေပါသည်။

• ကန်ရေရှိအာဟာရများနှင့်မြေသြဇာများကိုစုပ်ယူစေသည်။

• ရေမှော်ပင်များသည် ဓါတ်ပြုပြိုကွဲခြင်းမှ အဆိပ်ဓါတ်ငွေများထုတ်လွှင့်မှုကြောင့် ကန်ရေညစ်ညမ်း ပြီး၊ ငါးများကိုရောဂါများဖြစ်ပွားစေနိုင်ပါသည်။

ရေမှော်ပင်များကို ထိန်းချုပ်နိုင်သည့် နည်းလမ်းများ

ရေမှော်ပင်များကို မိမိကိုယ်တိုင်လက်ဖြင့် ရှင်းလင်းနိုင်ပါသည်။

မှတ်ချက် - ကန်နှင့် ကန်ဘောင်များ တွင် စိုက်ပျိုးပြီး ကြီးထွားစေနိုင်သည့် အပင်များ ဥပမာ- ကန်စွန်းရွက် နှင့် အခြား ဟင်းသီးဟင်းရွက်အပင်များအား မြေသားကန်(သို့) တာပေါ်လင်ကန် ရေမျက်နှာပြင်၏ သုံးပုံတစ်ပုံခန့် ဖုံးလွမ်းစေသည့်အထိ စိုက်ပျိုးစေပါ။

၂. ငါးကန်ဘောင်(တမံ) ပြန်လည်ပြုပြင်ခြင်း

အကယ်၍ငါးကန်ဘောင်ကျိုးပါက-

• မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းခြင်း(သို့) ရေကြီးရေလျှံစဉ်ကာလအတွင်း ငါးကန်ရေမြုပ်ပါက ငါးအားလုံး ထွက်သွားနိုင်ပါသည်။

• အသားစားငါးများနှင့် မွေးမြူရေးငါးမဟုတ်သည့် ပြင်ပမှငါးများ မိမိငါးကန်အတွင်း ဝင်ရောက်လာပါက မိမိတို့မွေးမြူထားသည့်ငါးများကို အန္တရာယ်ပေးနိုင်ပါသည်။

ငါးကန်ဘောင်ပြန်လည်တည်ဆောက်ခြင်း နည်းလမ်းများ

ခြောက်သွေ့သော ရာသီတွင်၊ ငါးကန်အောက်ခြေရှိ ရွှံ.မြေများကို စက်ဖြင့် (သို့) လုပ်အားဖြင့် ဖယ်ထုတ်ပြီး ငါးကန်ဘောင်(တမံ)ကိုကောင်းစွာပြင်ဆင်နိုင်ပါသည်။

၃။ ငါးကန်ဟောင်းအောက်ခြေရှိ ရွှံ့နှုန်းအနည်အနှစ်များကိုဖယ်ရှားခြင်း နှင့် ကန်ကို အခြောက်ခံခြင်း

ကန်အောက်ခြေတွင်ရွှံ့နှစ်၊အနည်များ သာမန်ထက်အလွန်များပြားခြင်းသည်

• ကန်ရေတွင် အဆိပ်ဓါတ်ငွေ့များဖြစ်ပေါ်စေသည်။

• ရေထုထဲတွင်အောက်စီဂျင်ပါဝင်မှုလျော့နည်းလာမည်။

• ဆွဲပိုက်ဖြင်ငါးဖမ်းရာတွင်အခက်အခဲဖြစ်စေနိုင်သည်။

ရွှံ့နှစ်၊ အနည်များကိုငါးကန်အောက်ခြေမှ ဖယ်ရှားခြင်း နည်းလမ်း

ငါးကန်ဟောင်း၏အောက်ခြေမှ ပိုနေသည့့် ရွှ့ံ့နှစ်အနည်းများကို ညီညာစွာဖယ်ရှားပါ၊လက်ကျန်

ရွှံ့နှစ်၊အနည်များကိုဖယ်ရှားပြိးနောက် အောက်ခြေနေဇီဝသက်ရှိများ ပေါက်ဖွားရှင်သန်နိုင်ရန် ၆လက်မခန့် ကန်၏အောက်ခြေတွင် ရွံ့နှစ်ကို ချန်ထားရမည်။

မှတ်ချက် - ဆောင်းရာသီကုန်ဆုံးပြီးပါကကန်အောက်ခြေရှိ ရွံ့နှစ်၊အနည်များကို ၂ နှစ် တစ်ခါ (သို့) ၃ နှစ် တစ်ခါ မကြာခဏ ဖယ်ရှားခြင်းဖြင်.ကန်ကိုအခြောက်ခံပါ။

၄။ အသားစားငါများနှင့် မွေးမြူရေးငါးမဟုတ်သည့်ပြင်ပမှငါးများ(သို့)သဘာဝငါးများကို ထိန်းချုပ်ခြင်း

အကယ်၍ မွေးမြူရေးငါးများကို စားသုံးမည့် အသားစားငါး ( ငါးရိုင်း) ကန်အတွင်းရှိနေပါက

• မွေးမြူရေးငါးသားပေါက်များသည် အသားစားငါးများ၏စားသောက်ခြင်းကိုခံရပါမည်။

သားစားငါးတစ်ကောင် အတွက် ၁ ကီလိုဂရမ် (၆၃ကျပ်သား) ကြီးစေရန် မွေးမြူထားသောငါးသားပေါက်များ ၁၀-၁၂ ကီလိုဂရမ် (၁၀ ပိသာမှ ၁၂ ပိသာ) ခန့် စားသုံနိုင်သည်။ ( ဥပမာ - ငါးရံ ၊ ငါးခူ၊ ကကတစ် )

• မွေးမြူငါးများနှင့် အစာယှဉ်ပြိုင်မှုရှိနိုင်သည်။ မွေးမြူငါးများ စားသုံးမည့်အစာ ( ဖြည့်စွက်စားများနှင့် သဘောဝအစာများ) ကို ၎င်းငါးများက စားသုံးနိုင်သည်။

• မွေးမြူရေးငါးများတွင် ရောဂါ ကူးစက်ပြန့်ပွားနိုင်သည်။

အသားစားငါးများများနှင့် မွေးမြူရေးငါးမဟုတ်သည့် ပြင်ပမှငါးများကိုဖယ်ရှားနည်း

ဆွဲပိုက်ကိုသုံးပြီးကန်ထဲမှ အထက်ပါငါးများကို အကြိမ်ကြိမ်ဖမ်းဆီးခြင်း (သို့) ကန်အခြေက်ခံခြင်း (သို့)

လ္ဘက်စေ့ကြိတ်ဖတ် (သို့) ဟုမ်းမြစ် သုံးခြင်း( နောက်ဆုံးအဆင့် အနေဖြင့်သာအသုံးပြုရန်)

၅။ ငါးရိုင်းသတ်ဆေးအသုံးပြုခြင်း ( နောက်ဆုံးအဆင့်အနေဖြင့်သာ အသုံးပြုရန်)

ရိုတီနုန်းဆေးအသုံးပြုခြင်း နည်းစနစ်များ

အသုံးပြုမည်. ရိုတီနုုန်းဆေး၏သုံးပုံတစ်ပုံကိုဆေးလုံးများအသွင်ပြုလုပ်ပြိး၊ ကျန်သုံးပုံနှစ်ပုံကိုရေဖြင့်ဖျော်ပါ၊

ဆေးလုံးများကိုကန်အတွင်းနေရာအနှံ့ တစ်လုံးချင်းပစ်ထည့်ပါ။ ထို့နောက်အထက်ပါဆေးဖျော်ရည်ကို

ကန်ရေပြင်ပေါ်အနှံ့ဖျန်းပေးပါ၊ ဆေးဖြန်းထည့်/ဖြန်းပြီး၂၀-၂၅မိနစ်ကြာပါက ငါးရိုင်းများကိုအလွယ်တကူလျင်မြန်စွာ

ဖမ်းယူနိုင်ပါသည်။ မြန်မြန်မဖမ်းယူနိုင်လျှင် ငါးရိုင်းများသည် ပြန်လည် အသက်ရှင်နိုင်ပါသည်။

ရိုတီနုုန်းဆေး (ငါးရိုင်းသတ်ဆေး) အသုံးပြုနိုင်သည့် အချိုးအဆ

ကန်ရေအနက်တစ်ပေ၊ ကန်ဧရိယာ (စတုရန်းပေ ၄၀၀ခန့်) တစ်ဒက်စီမယ်လျှင် ရိုတီနုုန်းဆေး(အဆ)

(၂၅-၃၀) ဂရမ် (၂ ကျပ်သားခန့်) လိုအပ်ပါသည်။ အဆိပ်အာနိသင်ကာလမှာ(၇)ရက်ဖြစ်ပါသည်၊

မှတ်ချက် - (ရိုတီနုန်း)ငါးရိုင်းသတ်ဆေးကိုငါးကန်တွင်ထည်သွင်းခြင်းဖြင့်အသားစားငါးများနှင့် မွေးမြူရေးငါးမဟုတ်သည့် ပြင်ပမှငါးများ (သို့) သဘာဝငါးများကို ဖယ်ရှားနိင်ပါသည်။ အဆိုပါ ငါးရိုင်းသတ်ဆေးအသုံးပြုခြင်းဖြင့် သေဆုံးသွားသည့် ငါးများကိုမူစားသုံးနိုင်ပါသည်။

၆။ ငါးကန်ပြုပြင်ကာလထုံးထည့်ခြင်း

ငါးကန်ထဲထုံးထည့်ခြင်းဖြင့်

• ကန်ရေနှောက်ကျိမှုကို လျှော့နည်းစေသည်

• ချဉ်ဖန်နှုန်းတိုးလာမည်၊

• မြေသြဇာ၏အကျိုးအာနိသင်ကိုတိုးစေပါသည်၊

• ကပ်ပါးကေါင်များ၊အဏူဇီဝပိုးများနှင်ဘက်တီးရိးယားပိုးများကိုပျက်ဆီးစေနိုင်ပါသည်၊

ထုံးထည့်ပုံ နည်းစနစ်များ

ရေနှင့်ဖျော်ပြီးငါးကန်၏အောက်ခြေကြမ်းပြင်နှင့် ငါးကန်ဘောင်(တမံ) နှင့် ငါးကန်ရေပြင်ပေါ် (သို့) မတ်ခွက်(သို့)ဇလုံကိုအသ့ုံးပြု၍ဖြန်းပေးပါ၊ ရိုတီနှုန်းထည့်ပြီး (၁-၂) ရက်အကြာတွင်၎င်းထည့် နိုင်ပါသည်။ ငါးကန်ပြင်ဆင်ချိန် ကာလအတွင်း ဝ.၀၁ ဧက ကန်အတွက် ထုံးကို ၁ ကီလိုဂရမ် ( ၆၃ကျပ်သားခန့်) ဖြူးပေးပါ။

၇။ ငါးကန်ပြင်ဆင်ချိန်ကာလအတွင်း မြေသြဇာ အသုံးပြုခြင်း

မြေသြဇာကျွေးခြင်းဖြင့်

• သဘာဝငါးစာဖြစ်သည့်ရေညှိ၊ အင်းဆက်ငယ်များ၊ တီကောင်ငယ်များ၊ သံကောင်နှင့် ပိုးကောင်းများ ငါးကန်အတွင်းကြီးထွားဖြစ်ထွန်းစေပါသည်။

မြေသြဇာထည့်သွင်းအသုံးပြုပုံ နည်းစနစ်များ

• တီဆူပါကို တစ်ညသိပ်ရေစိမ်ထားပါ။

• နောက်တစ်နေ့နံနက်နံနက်(၁၀-၁၁)နာရီခန့်တွင် ပုလဲဓါတ်မြေသြဇာကို ရေဖျော်၍ ညသိပ်ရေစိမ်ထားသော တီဆူပါနှင့် ရောစပ်၍ ကန်ရေပြင်အနှံ့ နှံစပ်အောင်ဖြန်းပေးပါ။

ငါးကန်ပြင်ဆင်ချိန်ကာလမြေသြဇာကျွေးမည့် ပမာဏ

• သစ်ရွက်ဆွေး (သို့) နွားချေးခြောက်- ဝ.၀၁ ဧက ကန်အတွက် (၆-၁၀ ကီလိုဂရမ်) ၃ ပိသာ ၇၅ကျပ်သားမှ ၆ ပိသာခန့်

• ယူရိးယား(ပုလဲ) - ဝ.၁ဧက ကန်အတွက် (၁၅၀ဂရမ်-၂၀၀ ဂရမ်/ ၁၀ ကျပ်သားခန့်- ၁၂ကျပ်ခွဲသားခန့်)

• တီဆူပါ ၇၅-၁၀၀ ဂရမ် (၅ ကျပ်သားခန့် - ၆ ကျပ်သားခန့်)

၈။ ငါးကန်ထဲတွင်ရှိသဘာဝအစားအစာကို လက်ကိုအသုံးပြုပြီး သုံးသပ်ခြင်း

• လက်ကိုကန်ရေပြင်ထဲသို့ဒေါင်လိုက်အနေထားဖြင့် တစ်တောင်ဆစ်မြုပ်သည်အထိ စိုက်ထည့်ထားပြီး လက်ဖဝါးကိုဖြန့်ကြည့်ပါ။ လက်ဖဝါးကိုရေပြင်ပေါ်မှ မမြင်ရပါက ရေသြဇာပြည့်ဝနေပြီဟု မှတ်ယူရမည်။ အကယ်၍ လက်ဖဝါးကို မြင်ရပါက ကန်ရေသြဇာနည်းနေပြီဖြစ်ကြောင်း သတ်မှတ်ရပါမည်။ ယင်းသို့ ဖြစ်ပါကမြေသြဇာကိုငါးကန်ထဲသို့ထည့်ပေးသင့်ပါသည်။

မိသားစုတစ်ပိုင်တစ်နိုင်ငါးမွေးမြူခြင်း စီမံခန့်ခွဲမှှု အိတ်ဆောင်စာစောင် ( farmer guide book 1)

MYCulture Project

WorldFish-Myanmar

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...