ပြည်ပနိုင်ငံများမှ GAqP စနစ်ဖြင့်မွေးမြူသော မြန်မာ့ရေထွက်ပစ္စည်းများသာ တင်ပို့ရန် တောင်းဆိုလာ

မြန်မာနိုင်ငံမှ ရေထွက်ပစ္စည်းများကို တင်ပို့ရာတွင် ကောင်းမွန်သော ရေသတ္တဝါမွေးမြူရေးကျင့်စဉ် (GAqP) စနစ်ဖြင့် မွေးမြူထားသည့် မွေးမြူရေးပစ္စည်းများကိုသာ တင်ပို့ရန်အတွက် ပြည်ပနိုင်ငံများ တောင်းဆိုလာပြီဖြစ်ကြောင်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနမှ သိရသည်။

အဆိုပါ GAqP စနစ်ကို ပြည်တွင်းရှိ လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ကျင့်သုံး မွေးမြူထုတ်လုပ်နိုင်ပါက ပြည်ပဈေးကွက်ဝယ် လိုအား တိုးတက်လာနိုင်သည့်အပြင် ပြည်တွင်း ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများလည်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

"မွေးမြူထားတဲ့ငါးက GAqP စနစ်နဲ့ မဟုတ်ပဲ ဖြစ်သလိုပေါ့။ ရေသွင်းတာရော ရေထုတ်တာရော တစ်နေရာထဲမှာ အသုံးပြုမယ်ဆိုရင် ဒီရေက သန့်ရှင်းမရှိဘူး။ သန့်ရှင်းမှုမရှိဘူးဆိုရင် ငါးတွေမှာ ရောဂါရှိလာနိုင်တယ်။ အဲ့လိုရောဂါရှိတဲ့ငါးကို ဘယ်သူကဝယ်မှာလဲ။ ကျွန်တော်တို့လည်း ရောဂါကင်းတာပဲ လိုချင်တာပဲ။ အဲ့လိုပဲ Customer တွေကလည်း သူတို့နိုင်ငံသူ၊ နိုင်ငံသားတွေအတွက် ရောဂါကင်းတဲ့ ငါးကိုပဲ လိုချင်တဲ့အတွက် GAqP လက်မှတ်ရှိတဲ့ ကန်ကငါးတွေပဲ တင်ပို့ဖို့ နောက်ဆုံးပိတ် တောင်း ဆိုလာတဲ့ အတိုင်းအတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကတော့ Customer အားလုံးပါပဲ။" ဟု ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာန ဒုတိုင်းဦးစီးမှူး ဦးလှဌေးက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ပြည်ပသို့ ရေထွက်ကုန်များ တင်ပို့လျက်ရှိသော လုပ်ငန်းများနှင့် ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်နေသည့် ငါးကန်အချို့တွင် GAqP စနစ် ကျင့်သုံးဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနသည် GIZ နှင့် ပူးပေါင်း၍ GAqP စနစ်ကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ကျင့်သုံးဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

"နိုင်ငံတကာက Customer တွေက တောင်းနေပြီ။ အခု ဆော်ဒီက လာမယ်ဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ ပြရမယ့်ကန်တွေက GAqP ရပြီးသား ကန်တွေကို ပြရမယ်။ ဒါက ကျွန် တော်တို့ ဆောင်ရွက်နေတဲ့ အတိုင်းအတာပါ။ သူတို့ကလည်း မေးမှာပဲ၊ ဒီကန်တွေက GAqP Certificate ရှိသလား။ ဒါကိုပြန်ဖြေဖို့ ကျွန်တော်တို့ ကြိုးစားနေရတယ်။" ဟု ဦးလှဌေးက ပြောသည်။

မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် GAqP အစစ်ဆေးခံချင်ပါက ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနမှ ပထမဦး ဆုံး GAqP သင် တန်းပေးမည်ဖြစ်ပြီး ယင်း GAqP လုပ်ငန်းစဉ်အတိုင်း ဆောင်ရွက်ထားသော မွေးမြူရေးကန်များသို့ ကွင်းစစ်ဆေး၍ သတ်မှတ်စံချိန်စံညွှန်းနှင့် ကိုက်ညီပါက GAqP Certificate ထုတ်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

"အခုနောက်ပိုင်း နိုင်ငံတော်တော်များများက export နဲ့ ပတ်သက်ပြီး သတ်မှတ်ချက်တွေ များလာတယ်။ လက်ရှိမှာ ဆော်ဒီဆိုရင်လည်း food safetyနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပိတ်ထားတယ်။ ဆော်ဒီနိုင်ငံ SFDA အဖွဲ့က မြန်မာ့ရေထွက်ပစ္စည်း တင်ပို့မှုကို ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ဧပြီလထဲကနေပြီး ဒီကနေ့အချိန်ထိ ပိတ်ထားတာပါ။ မွေးမြူရေးကန်တွေမှာ GAqP စနစ် အကောင်အထည်ဖော်ထားတာရှိ မရှိကို စစ်ဆေးခံပြီးတော့မှ ပြန်လည်တင်ပို့ခွင့် ရှိမှာဖြစ်တယ်။ အီးယူကို သွားမယ်ဆိုရင်လည်း GAqP စနစ် ကျင့်သုံးတဲ့ မွေးကန်တွေကငါးတွေပဲ သွားလို့ရမှာ။ ဒါကြောင့် GAqP စနစ်က ပြည်တွင်း ငါးမွေးကန်အားလုံးမှာ ကျင့်သုံးနိုင်အောင် ဆောင်ရွက်ဖို့ လိုပါတယ်။ ဒါမှလည်း မြန်မာ့ရေထွက်ကုန် ကို လွယ်လွယ်ကူကူ အစစ်ဆေးခံနိုင်ပြီးတော့ တင်ပို့နိုင် မှာဖြစ်တယ်။" ဟု ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းနှင့် ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင် ဦးခင်ဇော်က ပြော သည်။

ထို့အပြင် ပြည်ပသို့ ရေထွက်ပစ္စည်းများ တင်ပို့ရာတွင်လည်း လက်ရှိတွင် ငါးမြစ်ချင်းငါး တစ်မျိုးတည်းကိုသာ အဓိကတင်ပို့နေရခြင်းဖြစ်ပြီး လက်ရှိတစ်နှစ်အတွင်း ငါးမြစ်ချင်းဈေးကွက် ပျောက်ဆုံးနေခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်း ငါးမွေးမြူ ရေးလုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများက စားသုံးမှုများ ပြားသော ငါးအမျိုးအစားများကိုသာ ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

အေးအေးမြင့်(ABM)

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...