အပင်တွေကို ရေဓာတ်ပေးစွမ်းနိုင်တဲ့ မြေဆီလွှာအတွင်းက ဆံချည်ရေပြွန်

ဆံချည်ရေပြွန်(Capillary tube )ဆိုတာဘာလဲ?

သီးနှံပင်ရဲ့ အမြစ်လေးတွေ အစိုဓာတ်ရရှိဖို့ မြေကြီးအောက်ရေလွှာကနေ မြေကြီးပေါ်ကို မြေမှုန်( soil particles)တစ်ခုနှင့်တစ်ခုကြား ဆံချည်သဏ္ဌာန် သေးငယ်တဲ့ ဒေါင်လိုက်ပြွန်လေးတွေကို ဆံချည်ရေပြွန်(water capilary tube)လို့ခေါ်ပါတယ်။

အပင်တွေအတွက် ဘယ်လိုအရေးပါတာလဲ?

ဒီလို ဆံချည်ရေပြွန်လေးတွေ မြေကြီးထဲမှာ သန်းပေါင်းများစွာရှိနေပါတယ်။ မိုးများရွာသွန်းတဲ့ကာလတွေမှာ မိုးရေများဟာ ဆံချည်ရေပြွန်ကနေတဆင့် ကမ္ဘာ့ဆွဲအားအတိုင်း မြေအောက်ကို စီးဆင်းကြရပါတယ်။

မိုးခေါင်တဲ့ကာလတွေမှာ ဆောင်းရာသီ မိုးပါးတဲ့ကာလတွေမှာတော့ ရာသီဥတုပူပြင်းလာတာနဲ့အမျှ မြေအောက်ရေတွေဟာ ကမ္ဘာ့မြေဆွဲအားကို ဆန့်ကျင်ပြီး ဆံချည်ပြွန်လေးတွေကတဆင့် မြေအပေါ်ယံလွှာဆီကို ရေငွေ့အဖြစ်တက်လာစေပါတယ်။ ဒီအနေအထားမှာ အပင်ရဲ့အမြစ်လေးတွေ အစိုဓာတ်ရရှိပြီး ရှင်သန်စေတာပါ။

တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ ဆံချည်ပြွန်လေးတွေရဲ့ အရေးပါတဲ့လုပ်ငန်းကတော့ အပင်အတွက် အာဟာရဓာတ်တွေနဲ့ အမြစ်ဇုံမှာ အသက်ရှုဖို့အောက်ဆီဂျင်ရရှိအောင် ပြုလုပ်ပေးပါသေးတယ်။

ဘယ်မြေအမျိုးအစားမဆို ဆံချည်ရေပြွန်လေးတွေက အတူတူပဲလား?

မတူပါဘူး။ မြေအမျိုးအစားကိုလိုက်ပြီး ဆံချည်ရေပြွန် အကြီးအသေး၊ မြေအောက်ရေ မြင့်တင်ပေးနိုင်စွမ်း ကွာခြားကြပါတယ်။

နုန်းမြေနဲ့ မြေစေးမြေတွေမှာ မြေမှုန်(soil particles)သေးလို့ ဆံချည်ပြွန်သေးပါတယ်။ ဆံချည်ပြွန်သေးလေ ရေမြှင့်တင်နိုင်စွမ်း မြင့်မားလေဖြစ်ပါတယ်။ (သို့သော် မြေစိုလွန်းနေချိန်မှာ ထွန်ထယ်ကိရိယာ ဝင်ရောက်ခြင်း၊ မြေစိုလွန်းချိန် စိုက်ပျိုးပါက နှမ်းဖတ်တောင့်သဏ္ဌာန် မြေမာကျောကျစ်လစ်ခြင်း(Soil compacted)ဖြစ်တတ်ပါတယ်။

ယင်း အနေအထားမျိုးဟာဆံချည်ပြွန်ပျက်စီးပြီး အမြစ်ဇုံမှာ ရေငတ်/အောက်ဆီဂျင်ပြတ်ကာ အပင်ကြီးထွားမှုရပ်တန့်စေပါတယ်။

သဲဆန်မြေတွေမှာ မြေမှုန်sizeကြီးတဲ့အတွက် မြေမှုန်တစ်ခုနဲ့တစ်ခုအကြား space ကျယ်လို့ ဆံချည်ပြွန်size ကြီးပါတယ်။

ဆံချည်ရေပြွန်ကြီးလေ ရေမြှင့်တင်နိုင်စွမ်း နိမ့်လေဖြစ်ပါတယ်။

(ဒါ့ကြောင့် သဲမြေတွေမှာ ရေနဲ့အစိုဓာတ်ထိန်းနိုင်စွမ်း နည်းပါတယ်။)

ဆံချည်ရေပြွန်လေးတွေ ရှိပါလျက်နဲ့ ဆောင်းသီးနှံတွေ ဘာကြောင့် အောက်ဓာတ်ပြတ်ရတာလဲ?

အမြစ်ဇုံမှာ အကြောင်းကြောင်းကြောင့် မြေကြပ်/ခါးကြပ်ခြင်း။

ပတ်ကြားကွဲလွယ်တဲ့ မြေ(မြေစေးမြေ)မှာ မြေစိုလွန်ချိန် ထွန်ရေးပြင်ခဲ့ခြင်း စတဲ့ အချက်တွေဟာ ဆံချည်ပြွန်လေးတွေ ပိတ်ပြီးသကာလ ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးစေပါတယ်။

ဆံချည်ပြွန်ကနေတဆင့် ရေပို့ပေမဲ့လည်း အပေါ်ယံမြေဟာနေကာ (အဖုံးပစ္စည်းမရှိသဖြင့်)အမြစ်ဇုံမှာ ရေမထိန်းနိုင်ခြင်းကြောင့်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါဆို ရေကိုဘယ်လိုထိန်းရမလဲ?

ပတ်ဝန်းကျင်အပူချိန်မြင့်ရင် မြေအောက်ရေတွေ ဆံချည်ပြွန်ကနေတဆင့် မြေပေါ်ကို ရေငွေ့ပျံလေ့ရှိပါတယ်။

(မြေကြီးပေါ်မှာ မိုးကာစကို ခင်းပြီး.တစ်ညထားကြည့်ပါ။ နောက်နေ့မနက်မှာ မိုးကာစအောက်မှာ စိုနေတာကိုတွေ့ရပါလိမ့်မယ်။)

ဒါကြောင့် အမြစ်ဇုံမှာ အစိုဓာတ် ကြာရှည်ထိန်းနိုင်အောင် ဘောင်ပေါ်ကို ပလတ်စတစ် အုပ်ပြီး စိုက်ကြတာဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံအထက်ပိုင်း မိုးနည်းဒေသတွေမှာလည်း အစိုဓာတ်ကြာရှည်ထိန်းနိုင်ဖို့ မျိုးစေ့ချပြီးရင် ဒလိမ့်တုံး/ကြမ်းတုံးနဲ့ဖိအုပ်ထားခဲ့ရပါတယ်။ ဒီနည်းသည်ဟာ ဆံချည်ပြွန်ကနေ ရေငွေ့ကို ဖမ်းထိန်းတဲ့ သဘောပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာပြည်အောက်ပိုင်း စပါးပြီး ပဲစိုက်တောင်သူများဟာလည်း စပါးသိမ်းပြီး ပဲထွန်ရေးကို စိုက်ချိန်လုရင်း မြေစိုချိန် ပဲကြဲမည့်အစား စပါးရိုးပြတ်ကြား ထယ်/ထွန်မဝင်ပဲ၊ ခုတ်ဖုံးစနစ်(ပဲကြဲပြီးနောက် စပါးရိုးပြတ်များကို မြက်ဖြတ်စက်/ရိုလာဝင်ခြင်း) နည်းနဲ့ စိုက်ပျိုးခြင်းဟာ ဆံချည်ရေပြွန်လေးများကို ထိန်းသိမ်းခြင်းနဲ့ အစိုဓာတ်ကို ရိုးပြတ်ဖုံးပြီး ဖမ်းထိန်းတဲ့ သဘောပဲဖြစ်ပါတယ်။

ပြန်ချုပ်ရမယ်ဆိုရင်

ဆံချည်ရေပြွန်(water capilary tube)တွေဟာ အပင်တွေ ရေဓာတ်ပေးစွမ်းနိုင်တဲ့ သဘာဝရေစုပ်စက်တာမျိုးလို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။

မြေဆီလွှာကို ကောင်းစွာပြုပြင်ခြင်းနည်းနဲ့ ဆံချည်ပြွန်လေးများ မပျက်စီးရအောင် ဂရုစိုက်မယ်ဆို သီးနှံပင်တွေ ရေနဲ့ အာဟာရဓာတ် ကောင်းစွာရရှိစေနိုင်တဲ့အတွက် သီးနှံတွေအထွက်နှုန်းတိုးလာစေနိုင်တာမို့ အစိမ်းရောင်လမ်းတောင်သူများအတွက် စေတနာများစွာဖြင့် ရေးသားဖော်ပြလိုက်ရပါတယ်။

ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ဟုထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...