ရေကိုစီမံခန့်ခွဲခြင်း (၂)

အစိုဓာတ်

မြေကြီးထဲမှာ အစိုဓာတ်တွေရှိတာပေါ့။ မြေကြီးအနက်ဘယ်လောက်မှာ ရေဘယ်လောက်မီလီမီတာရှိတယ်ဆိုတာမျိုးနဲ့ ဖော်ပြပါတယ်။ ဥပမာ - တစ်မီတာမှာ ရေအလွှာက (၁၅၀)မီလီမီတာရှိတယ် ဆိုတာမျိုးပါ။ ဒီမှာ မီလီမီတာဆိုတာ

ထုထည်နဲ့မဟုတ်ပဲ ရေအလွှာလိုက် တွက်ပါတယ်နော်။ နောက်တစ်ခုက ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ဖော်ပြချက်ပါ။ သူက တစ်မီတာပတ်ပတ်လည်ထုထည်မှာ ရေဘယ်လောက်ရှိတယ်ဆိုတာကို ဖော်ပြတဲ့ဖော်ပြချက်ပါ။ အလျား တစ်မီတာ x အနံ တစ်မီတာ x အမြင့် တစ်မီတာ ဆိုတဲ့ ထုထည်အတွင်းမှာ ရေဘယ်လောက်ရှိနေတယ်ဆိုတာကို ဖော်ပြပါတယ်။ အဲ့လိုဆိုရင် ခုနက ရေ (၁၅၀)မီလီမီတာကို ပြန်တွက်ကြည့်ကြရအောင်

အရင်ဆုံး မီလီမီတာနဲ့ မီတာတို့ ဆက်သွယ်ချက်ကို သိရပါမယ်။ (၁)မီတာမှာ (၁၀၀၀)မီလီမီတာရှိပါတယ်။ (၁၅၀)မီလီမီတာကို မီတာနဲ့ဖော်ပြချင်ရင်တော့ (၁၅၀)ကို (၁၀၀၀)နဲ့ပြန်စားရပါတယ်။ အဲ့တော့ (၀.၁၅၀) မီတာဖြစ်သွားပါတယ်။ အဲ့ဒါကိုမှ ရာခိုင်နှုန်းကို လိုချင်ရင်တော့ (၁)မီတာမှာ (၁၀၀)ရာခိုင်နှုန်း၊ (၀.၁၅၀)မှာ ဘယ်လောက်ရှိသလဲဆိုတာမျိုး (၃)ချက်တွက်နည်းနဲ့ အနည်းလို အများစားခြေ တွက်လိုက်တဲ့အခါမှာ (၁၅)ရာခိုင်နှုန်း ရပါတယ်။

မြေကြီးမှာရှိတဲ့ မြေအစိုဓာတ်ကို အဲ့လိုဖော်ပြတဲ့နည်း (၂)နည်းရှိပါတယ်။ တစ်ခုတော့ရှိပါတယ်။ မြေအစိုဓာတ်တွေကို တိုင်းတာတာက အချိန်နဲ့လိုက်ပြီး ပြောင်းလဲနိုင်ပါတယ်။ အမြဲတမ်း တသမှတ်တည်းတော့ ရှိနေမှာမဟုတ်ပါဘူး။

ပြည့်ဝခြင်း

မြေကြီးထဲမှာ မြေကြီးမှုန့်တွေက တစ်ဝက်ကျော်ပဲပါတာပါ။ ကျန်တဲ့တစ်ဝက်လောက်က လေနဲ့ ရေဝင်လို့ရတဲ့ လေဟာနယ်အပေါက်တွေဖြစ်ကိုဖြစ်နေရပါမယ်။ အဲ့လိုမြေကမှ စိုက်ပျိုးဖို့ ကောင်းတဲ့မြေကြီးမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ မြေကြီး ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံနဲ့တကွ ပြောင်းလဲနိုင်တယ်ဆိုပေမဲ့ အဲ့လို လေဟာနယ်လေးတွေက ရှိကိုရှိပါတယ်။

မိုးရွာတာပဲကြောင့်ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ရေစိုသွားလို့ မြေကြီးထဲကို ရေတွေ ဖြတ်စီးတယ်။ အဲ့လိုနဲ့ မြေကြီးတွေကြားထဲက အပေါက်လေးတွေ မှာ ရေတွေ နဲ့ပြည့်သွားတဲ့အခြေအနေကို ပြည့်ဝတယ်လို့ခေါ်ပါတယ်။ အဲ့လိုချိန်မှာ မြေကြီးကို လက်နဲ့ကလော်ကြည့်ရင်တော့ လက်ထဲကနေ ရေတွေ နည်းနည်းစီးကျတာကို ခံစားရမှာပါ။

အဲ့လိုအခြေအနေမျိုးဆိုတာ အပင်တွေကြိုက်ပါ့မလားဆိုတော့ ဘယ်ကြိုက်မလဲ၊ အမြဲတမ်းရေတွေနဲ့ ရှိနေတာရယ်။ လေမရှိပဲ ရေစိမ်နေရတာကြောင့် အပင်တွေမှာ ထိခိုက်မှုတွေဖြစ်တတ်ပါတယ်။ အပင်တော်တော်များများက အဲလိုအခြေအနေမှာ (၂)ရက်ကနေ (၅)ရက်လောက်ထိပဲ နေနိုင်ကြပါတယ်။

ရေထုတ်နိုင်အား ဆိုတာကတော့ ခုနကလို မြေကြီးထဲက ပြည့်ဝနေတဲ့ရေတွေက အောက်ဖက်က လေထုအပေါက်တွေစီကို စီးဆင်းပြီးတော့ ရေတွေ ထွက်သွားတာကို ဆိုလိုတာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါကိုတွေ့ရှိပြီးတော့ လူတွေက ရေပိုက်တွေ မြေအောက်ထဲမှာထည့်ပြီးတော့ စိုက်ပျိုးမြေတွေကို ရေထုတ်စွမ်းအားကောင်းအောင် ပြုပြင်ကြပါတယ်။ သဲမြေတွေဆို

အပေါက်တွေက အရမ်းကြီးတယ်။ ပြီးတော့ များလည်းများတယ်ဆိုတော့ ရေကလည်း အောက်ဖက်ကို မြန်မြန်စီးကြပါတယ်။ အရမ်းမှုန့်တဲ့ မြေကြီးမှုန်လေးတွေမှာဆိုရင် ရေတွေ ပြန်ဆင်းဖို့ (၂) ရက်ကနေ (၃)ရက်လောက်အထိ ကြာတတ်ပါတယ်။ ဒီအချက်ကလည်း ရေကို စီမံခန့်ခွဲတဲ့ပညာတစ်ခုပါပဲ။

Field Capacity (ရေရှိ လေရှိ အခြေအနေ)

ပြည့်တာကလည်း ပြည့်ဝပြီးပြီ။ ရေကလည်း ထုတ်ပြီးပြီ။ အဲ့ကနေ မြေကြီးရယ်၊ ကျန်တဲ့လေဟာနယ် အပေါက်ကလေးတွေမှာ လေက တစ်ဝက် ရေကတစ်ဝက်ဆိုတဲ အခြေအနေကို Field Capacity လို့ခေါ်ပါတယ်။ အဲ့လိုအခြေအနေကတော့ အပင်တွေနေထိုင်ဖို့အတွက် အကောင်းဆုံးအခြေအနေဖြစ်ပါတယ်။

Permanent Wilting Point

အပင်တွေက ရေများတာဖြစ်ဖြစ်၊ ရေနည်းတာဖြစ်ဖြစ်၊ နေပြင်းတာဖြစ်ဖြစ် ညိုးနွမ်းကြတယ်။ ပြီးရင်တော့ ပြန်ကောင်းသွားကြတယ်။ အဲ့လိုမျိုးဖြစ်တာကနေ အမြဲတမ်းညိုးသွားတာမျိုးဖြစ်စေတဲ့ နေရာတစ်ခုရှိပါတယ်။ အဲ့နေရာ အဲ့အမှတ်ကို ထာဝရအပင်ညိုးမှတ် လို့ခေါ်တာပါ။

မြေကြီးထဲကိုရေတွေလောင်းလိုက်တယ်။ အောက်ကိုဆင်းသွားတာမျိုးရှိမယ်။ အပင်တွေကနေ စုပ်ယူလိုက်တာရှိတယ်။ ပြီးတော့ အငွေ့ပျံသွားတာမျိုးတွေလည်းရှိမယ်။ အဲ့လိုဆိုရင် မြေကြီးထဲကို ရေတွေ ပြန်ဖြည့်ပေးရမယ်။ ပြန်မဖြည့်ပေးနိုင်ရင် အပင်တွေညိုးမယ်။

မဖြည့်ပေးမိဘူး မြေကြီးထဲက အပင်တွေအတွက် ရေတွေ လည်းမရှိတော့ဘူး။ ကုန်နေပြီဆိုရင် အပင်တွေက ပြန်လန်းလာမဲ့ ညိုးခြင်းမဟုတ်ပဲ သေတဲ့အထိ ဖြစ်သွားမှာပါ။ အဲ့လိုအချိန်ဆိုတာ မြေကြီးထဲမှာ ရေလုံးဝမရှိတော့တာမဟုတ်ပါဘူး၊ အပင်တွေက စုပ်ယူဖို့ ခက်ခဲသွားတာဖြစ်ပါတယ်။

ကဲ ရေကို စိမံခန့်ခွဲရတာ ခက်သလား။ ကျန်ပါသးတယ်နော်။

ထွန်းဝင်းကျော်

http://www.fao.org/3/r4082e/r4082e03.htm

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...