ဓာတ်ဖိုနဲ့ ဓာတ်ဖိုဖလှယ်နိုင်စွမ်းအားဆိုတာ ဘာတွေလဲ

ဒါကတော့ မြေကြီးနဲ့ ဆိုင်ပါတယ်။ အပင်လေးတွေ အာဟာရတွေကို ဘယ်လိုစားသလဲဆိုတာ ဓာတုဗေဒနည်းအားဖြင့်ကြည့်ရင် ဓာတ်ဖို ဓာတ်မလေးတွေကို ဖလှယ်ပြီးတော့ စားတာပါ။ အဲ့လို ဖလှယ်ယူထားတာကိုမှ စုပေါင်းပြီး နောက်ထပ်ပစ္စည်းအသစ်တစ်ခု ထုတ်လုပ်ပါတယ်။ သကြားဆို သကြား အသားဆို အသားပေါ့။ အဲ့လို နည်းအားဖြင့် အပင်လေးတွေက ကြီးထွားလာကြပါတယ်။ အစာအာဟာရကို စားသုံးပါတယ်။

ဓာတ်ဖို ဆိုတာဘာလဲ

အိမ်မှာ မီးထွန်းတဲ့ ဆိုင်ကယ်ထဲထည့်တဲ့ ဘက်ထရီငုတ်လေး (၂) ငုတ်ကိုကြည့်လိုက်ရင် အပေါင်းဖက်တစ်ခု အနှုတ်ပြထားတဲ့ ငုတ်လေးတစ်ခုဆိုပြီး ၂ ခုပါပါတယ်။ တစ်အိုးမှာ အဲ့လို စုံလိုက်အတွဲပါမှ သုံးလို့ရတဲ့ ဘက်ထရီတစ်လုံးဖြစ်တာပါ။ ခု အပင်တွေကိုကျွေးနေတဲ့ အာဟာရဓာတ်တွေဆိုလည်း အဲ့လို အပေါင်းလေးနဲ့ အနှုတ်ကလေး တွဲထားပါတယ်။ ဥပမာဆိုရင် လယ်ထဲမှာ အများဆုံးသုံးတဲ့ ပုလဲကို တစ်ချက်ကြည့်ရအောင်။ ပုလဲရဲ့ ဓာတုနည်းအရ ဖော်ပြချက်က - CH4N2O ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒါကို တစ်ခုချင်းစီ ပြန်ခွဲချလိုက်ရင်

C - ကာဗွန်ဖြစ်ပြီးတော့ သူက ဓာတ်ဖိုဖြစ်ပါတယ်။ ဓာတု နဲ့ဆို C2+ ဖြစ်ပါတယ်။

H - ဟိုက်ထရိုဂျင်ပါ ဓာတ်ဖို ဖြစ်ပြီး H+ လို့ ဖော်ပြနိုင်ပါတယ်။

N - နိုက်ထရိုဂျင်ပါ ဓာတ်မဖြစ်ပြီးတော့ N2- လို့ ဖော်ပြပါတယ်။

O - အောက်စီဂျင် ဖြစ်ပြီး O2- နဲ့ ဖော်ပြပါတယ် ဓာတ်မပါ။

အနှုတ်လက္ခဏာနဲ့ဆို ဓာတ်မဖြစ်ပြီး အပေါင်းလက္ခဏာနဲ့က ဓာတ်ဖိုဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့မှာပါနေတဲ့ ဂဏာန်းသေးသေးလေးက သူနဲ့ပေါင်းစပ်မယ်ဆိုရင် လိုအပ်တဲ့ပမာဏကို ဖော်ပြတာဖြစ်ပါတယ်။ နိုက်ထရိုဂျင် နဲ့ အောက်စီဂျင်ကိုကြည့်ပါ။ အဲ့မှာဆို ဂဏန်းလေးက (၂) ဆိုပြီးပါနေပါတယ်။

ဆိုလိုတာက သူတို့ဟာ ဓာတ်မပါ။ သူတို့နဲ့ပေါင်းဖို့ ဓာတ်ဖို (၂) လုံး လိုပါတယ်လို့ပြောတာဖြစ်ပါတယ်။ တကယ်လို့များ အပင်တွေက နိုက်ထရိုဂျင်ကို ဖလှယ်ပြီး စားမယ်ဆိုရင် သူတို့ဆီမှာရှိတဲ့ အနှုတ်လက္ခဏာရှိတဲ့ ဓာတ်မ ၂)ခုကို ထုတ်လိုက်မယ်။ ပြီးတော့မှ အနှုတ်လေးဖြစ်တဲ့ နိုက်ထရိုဂျင်ကို ပြန်စုပ်ယူပါမယ်။ အဲ့လိုနည်းအားဖြင့် အပင်တွေကနေ ထည့်လိုက်တဲ့ ပုလဲကနေ နိုက်ထရိုဂျင်တွေကို စားသုံးနိုင်ကြပါတယ်။

ဓာတ်ဖို ဖလှယ်နိုင်စွမ်းဆိုတာကဘာလဲ

မြေကြီးကနေ ဓာတ်ဖိုတွေကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်တဲ့ စွမ်းအားကို ဓာတ်ဖို ဖလှယ်နိုင်စွမ်းအားလို့ခေါ်ပါတယ်။

အော်ဂဲနစ်မြေသြဇာတွေမှာဆိုရင် ဓာတ်ဖိုဖလှယ်နိုင်စွမ်းအားမြင့်ပါတယ်။ မြေသားဆီမှာ ဓာတ်ဖို ဖလှယ်နိုင်စွမ်းအား ကောင်းလေလေ မြေသြဇာတွေ သိုလှောင်သိမ်းဆည်းနိုင်မှုအား များလေလေဖြစ်ပါတယ်။ သဲဆန်တဲ့မြေတွေမှာဆိုရင် အဲ့လို အာဟာရတွေ သိုလှောင်နိုင်စွမ်းအားတိုးတက်အောင်လို့ အော်ဂဲနစ် မြေဆွေးဖြစ်ဖြစ်၊ မြေသြဇာဖြစ်ဖြစ် ထည့်ပေးကြတာဖြစ်ပါတယ်။

အဲ့လို ထည့်ပေးလိုက်တာကြောင့်မို့ မြေသားကြီး တစ်ခုလုံးမှာ အနုတ်လက္ခဏာဖြစ်လာပြီးတော့ အပေါင်းလက္ခဏာဖြစ်တဲ့ ဓာတ်ဖိုလေးတွေကို အများကြီးစုပ်ယူထိန်းသိမ်းထားနိုင်ပါတယ်။ အဲ့လို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်လေလေ အပင်ကနေ စုပ်ယူနိုင်တဲ့ အာဟာရတွေကို များများရနိုင်လေလေဖြစ်ပါတယ်။

ဓာတ်ဖိုဖြစ်တဲ့ အပင်တွေစုပ်ယူတဲ့ အာဟာရတွေဆိုတာကတော့ ကယ်လ်စီယမ် Ca2+ ပိုတက်စီယမ် K+ နဲ့ မဂ္ဂနီစီယမ် Mg2+ နဲ့ ဆိုဒီယမ် Na+ တွေ ဖြစ်ပါတယ် အများဆုံးနဲ့ အခြေခံဖလှယ်ကြတဲ့ ဓာတ်ဖိုတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။

အဲ့လိုဆိုတော့ လေ့လာစရာများတဲ့လောကကြီးမှာ ဆက်ပြီးတော့ လေ့လာရဦးပါမယ်။ ခုတော့ အပင်တွေစုပ်ယူတဲ့ပုံစံက အပေါင်းတွေလား အနှုတ်တွေလားဆိုတာရယ် ဓာတ်ဖို ဖလှယ်နိုင်စွမ်းအားဆိုတာဘာလဲ ဆိုတာရယ်နဲ့ ကျေနပ်ကြရအောင်။

တောင်သူကြီးများ အကျိုးစိးပွား ပိုမိုတိုးတက်အောင်မြင်ကြပါစေ။

ထွန်းဝင်းကျော်

http://www.soilquality.org.au/factsheets/cation-exchange-capacity

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...