စိုက်ခင်းထဲက မိတ်ဆွေးပိုးတွေကို ဘာကြောင့်ထိန်းသိမ်းသင့်သလဲ

စိုက်ခင်းထဲမှာ ဖျက်ပိုးရှိသလို မိတ်ဆွေပိုးတွေလည်း ရှိပါတယ်။ မိတ်ဆွေပိုးဆိုသည်မှာ တောင်သူဦးကြီးတို့၏ သီးနှံများကို လာရောက်စားသောက်ဖျက်ဆီးသော ဖျက်ပိုးများကို ကိုက်ဖျက်စားသောက် ကပ်ပါးပြုတတ်သော အင်းဆက်ဖြစ်၍ မိတ်ဆွေပိုးဟု ခေါ်ကြပါတယ်။ စိုက်ခင်းတွင် ဖျက်ပိုးနှင့် မိတ်ဆွေပိုး မျှချေအနေအထားတွင်ရှိပါက ပိုးသတ်ဆေးသုံးစွဲစရာမလိုဘဲ တောင်သူဦးကြီးတို့ စိုက်ပျိုးသီးနှံများ အထွက်နှုန်းကောင်းမွန်စေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

တောင်သူဦးကြီးများက စိုက်ခင်းထဲတွင် ပိုးတွေ့သည်နှင့်တပြိုင်နက် စိုးရိမ်လွန်ကာ ပိုးသတ်ဆေးများကို အလွန်အကျွံဖျန်းခြင်း၊ ပိုးသတ်ဆေးများကို စနစ်တကျသုံးစွဲမှုမရှိခြင်း၊ ပိုးသေစေရန် ဆေးနှုန်းထားကို မြှင့်၍သုံးစွဲခြင်း၊ ပိုးသတ်ဆေးများကို ရောစပ်သုံးစွဲခြင်း စသည့် နည်းစနစ်ဆိုးများကြောင့် ဖျက်ပိုးများသာမက အကျိုးပြုမိတ်ဆွေပိုးများပါ သေကြေပျက်စီးရသည်။ ထို့ပြင် ဖျက်ပိုးများသည် ရေရှည်တွင် ပိုးသတ်ဆေးကို ခံနိုင်ရည်ရှိလာပြီး ပိုးသတ်ဆေးများ ထပ်ခါထပ်ခါဖျန်းသော်လည်း ပိုးကျရောက်မှုမလျော့သွားဘဲ ထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ် တိုးလာစေပါသည်။ မိတ်ဆွေပိုးများ သေဆုံးသဖြင့် ဖျက်ပိုးများကို ကိုက်ဖျက်စားသောက်မည့် ရန်သူများမရှိသောကြောင့် ဖျက်ပိုးများ အရေအတွက်ပိုမိုများပြားလာနိုင်ပြီး အဆမတန်ပွားများလာပါသည်။ ပိုးသတ်ဆေးဖျန်းသောအခါ ဖျက်ပိုးများသည် အရွက်၊ မြေကြီး၊ သီးတောင့်များထဲတွင် ပုန်းအောင်းနေထိုင်ကြသောကြောင့် ပိုးသတ်ဆေးနှင့် ထိတွေ့မှုနည်းပါတယ်။ မိတ်ဆွေပိုးများမှာမူ ဖျက်ပိုးများကို ဖမ်းဆီးစားသောက်ရန် စိုက်ခင်းထဲတွင် သွားလာလှုပ်ရှားနေရသောကြောင့် ပိုးသတ်ဆေးနှင့် ပိုမိုထိတွေ့ရသဖြင့် မိတ်ဆွေပိုးများသည် ဖျက်ပိုးများထက် ပိုမိုသေဆုံးရပါတယ်။

ထို့ကြောင့် တောင်သူဦးကြီးများအနေဖြင့် မိမိတို့စိုက်ခင်းအတွင်း မိတ်ဆွေပိုးများ ပွားများလာအောင် ထိန်းသိမ်းပေးသင့်ပါတယ်။ တခြားနိုင်ငံများတွင် ဓာတ်ခွဲခန်းများမှ မိတ်ဆွေပိုးများကို ဝယ်ယူ၍ စိုက်ခင်းထဲသို့ လွှတ်ပေးခြင်းဖြင့် ဖျက်ပိုးနှင့် မိတ်ဆွေပိုး မျှခြေအနေအထားရှိအောင် ပြုလုပ်ပေးကြပါတယ်။ ကျွန်မတို့မြန်မာနိုင်ငံတွင်မူ ထို့ကဲ့သို့ ဇီဝနည်းဖြင့် ဖျက်ပိုးများကို ကာကွယ်နိုမ်နှင်းသောနည်းစနစ်မှာ အနည်းငယ်သာ ရှိသေးသောကြောင့် တောင်သူများအနေဖြင့် အပြင်မှ ဝယ်ယူ၍လွှတ်မည့်အစား စိုက်ခင်းအတွင်း သဘာဝအတိုင်းရှိနေသော မိတ်ဆွေပိုးများကို မလျော့ပါးသွားအောင် ထိန်းသိမ်းသင့်ပါသည်။

မိတ်ဆွေပိုးများကို ယေဘူယျအားဖြင့် ၂ မျိုးခွဲခြားနိုင်ပါသည်။ ဖျက်ပိုးများကို တိုက်ရိုက်စားသောက်သော သားရဲကောင်များ(predator)နှင့် ဖျက်ပိုးများပေါ်တွင် ဥဥ၍ ကပ်ပါးပြုနေထိုင်စားသောက်သော ကပ်ပါးကောင်(parasite)တို့ဖြစ်ပါတယ်။

မိတ်ဆွေပိုးများကို ခွဲခြားလေ့လာသိရှိခြင်း

မိတ်ဆွေပိုးများသည် စိုက်ခင်းထဲတွင် သဘာဝအတိုင်းရှိနေသော်လည်း တောင်သူဦးကြီးများအနေဖြင့် သတိမပြုမိတတ်ကြပေ။ မိမိတို့ပတ်ဝန်းကျင်တွင်ရှိနေသော ပုဇဉ်း၊ လိပ်ခုံးကျိုင်း၊ ဇာတောင်ပိုး၊ အကျိုးပြု ဂျပိုးနက်များ၊ နှံကောင်၊ ပင့်ကူ၊ ကပ်ပါးနဂျီများသည် တောင်သူများအတွက် မိတ်ဆွေပိုးများဖြစ်ပြီး ဖျက်ပိုးများကို ကိုက်ဖျက်စားသောက် ကပ်ပါးပြုခြင်းဖြင့် ကူညီပေးနေပါတယ်။ လိပ်ခုံးကျိုင်း အရွယ်ရောက်ကောင်တစ်ကောင်သည် ၁ ရက်လျှင် ပျအကောင်ရေ ၅၀ အထိ စားသောက်နိုင်သောကြောင့် မိမိစိုက်ခင်းထဲတွင် လိပ်ခုံးကျိုင်းများစွာရှိနေပါက ပိုးသတ်ဆေးသုံးစွဲစရာမလိုဘဲ သဘာဝအတိုင်း ဖျက်ပိုးကို နှိမ်နှင်းပြီးသား ဖြစ်နေမည် ဖြစ်သည်။

မိမိတို့အတွက် အရေးကြီးလှသော မိတ်ဆွေပိုးများကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ရန်

- ဓာတုပိုးသတ်ဆေးသုံးစွဲမှုကို လျှော့ချပါ။ ရွေးချယ်ပေါင်းသတ်ဆေးများကို အသုံးပြုပါ။

- တမာပိုးသတ်ဆေး၊ ဆေးရွက်ကြီးပိုးသတ်ဆေး စသော သဘာဝပိုးသတ်ဆေးများကို အစားထိုးသုံးစွဲပါ။

- မိတ်ဆွေပိုးများအတွက် အစားအစာနှင့် နေရာထိုင်ခင်း ထောက်ပံ့နိုင်ရန် သီးနှံအကြွင်းအကျန်များ ဖုံးအုပ်ပေးပါ။

- မိတ်ဆွေပိုးများကို ဆွဲဆောင်နိုင်ရန် စိုက်ခင်းပတ်လည်တွင် နေကြာ၊ ရုံးပတီ၊ ချစ်တီးပန်း စသော ပန်းပွင့်သောအပင်များကို စိုက်ပျိုးပေးပါ။

- ပန်းပွင့်သောအပင်များနှင့် သီးညှပ်စိုက်ပျိုးပါ။

Reference

https://www.finegardening.com/article/attracting-beneficial-insects

https://www.sare.org/publications/manage-insects-on-your-farm/principles-of-ecologically-based-pest-management/strategies-to-enhance-beneficials/

http://www.thisland.illinois.edu/50ways/50ways_13.html

https://www.soiltechcorp.com/blog/how-to-protect-beneficial-insects/

https://www.tallahassee.com/story/life/home-garden/2020/09/17/simple-ways-conserve-beneficial-insects-healthy-gardens/5756517002/

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...