စိုက်ပျိုးသုတ အောက်တိုဘာလ

အောက်တိုဘာလသည် လယ်မြေ၊ ယာမြေနှင့် ကိုင်းကျွန်းမြေတို့၌ ပဲမျိုးစုံသီးနှံများ နှင့် ဆီထွက်သီးနှံများကို စတင်စိုက်ပျိုးနိုင်သည့်လ ဖြစ်သည်။ လယ်မြေမှာ မိုးစပါးရိတ်သိမ်းအပြီး၊ ယာမြေမှာ မိုးသီးနှံများ ရိတ်သိမ်းအပြီး စိုက်ပျိုးခြင်းတို့ဖြင့် သီးနှံစိုက်စွမ်းအားမြင့်မားရေးကို ဆောင်ရွက်ရန် အရေးကြီးသည့်လ ဖြစ်ပါသည်။

၁။ မိုးစပါးသီးနှံ

သာမန်စိုက်ခင်းများ

စပါးခင်းနှစ်မျိုးရှိပါမည်။ (၁)မျိုးပွားပိုင်းကြီးထွားသည့်ကာလ(Reproductive Phase)ကို ရောက်ရှိသည့်စပါးခင်းနှင့် (၂)ရင့်မှည့်သည့်ကာလ(Ripening Phase)သို့ ရောက်ရှိသည့် စပါးခင်းတို့ ဖြစ်ပါသည်။

မျိုးပွားပိုင်းကြီးထွားသည့်ကာလသည် စပါးတစ်နှံတွင်ပါဝင်သော အစေ့အရေ အတွက် (Grains per panicle)အတွက် အရေးကြီးသည်။

ရင့်မှည့်သည့်ကာလဖြစ်နေမည့် စိုက်ခင်းများသည် အောင်မြင်ရင့်မှည့်သည့်စပါးစေ့ရာခိုင်နှန်း (filled grains percent)နှင့် အစေ့(၁၀၀၀)အလေးချိန်(1000 grains weight) တို့အတွက် အရေးကြီးသည်။ တစ်ဧကစပါးအထွက်မြင့်မားရေးအတွက် အထူးဂရုစိုက်ရမည့် အချိန်ကာလများ ဖြစ်ပါသည်။

မျိုးပွားပိုင်းကြီးထွားသည့်ကာလစပါးခင်းများတွင် ရေအစိုဓာတ်မပြတ်စေရေးနှင့် နိုက်ထရိုဂျင်အာဟာရလိုအပ်မှုမရှိစေရေးတို့ကို အထူးဂရုစိုက်ရန် ဖြစ်ပါသည်။

ရင့်မှည့်သည့်ကာလတွင်ရှိသည့် ရိတ်သိမ်းချိန်ရောက်သည့်စပါးခင်းများကို အလေအလွင့်နည်းပါးစေရေးအတွက် စပါးအနှံများရှိစပါးစေ့များ၏ ၈ဝ မှ ၈၅ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ရိုးရောင်ဖြစ်ပေါ်ချိန်တွင် ရိတ်သိမ်းရန်နှင့် ရိတ်သိမ်းပြီးလျှင်ပြီးချင်း အမြန်ချွေလှေ့ရန် ဖြစ်ပါသည်။

မျိုးစေ့ထုတ်စပါးစိုက်ခင်းများ

စီးပွားဖြစ်မျိုးသန့်မျိုးစေ့(Certified Seed)မျိုးစေ့ထုတ်စိုက်ခင်း၊ ကိုယ့်အား ကိုယ်ကိုယ်ကိုးမျိုးသန့်(Good Seed)မျိုးစေ့ထုတ်စိုက်ခင်းများစသည့် မျိုးစေ့ထုတ် စိုက်ခင်း (Seed Production Field)များတွင် မျိုးကွဲများ တစ်နှံမျှမကျန်ရှိအောင် နှုတ်ပယ်ရန် အရေးကြီးသည်။

ပန်းပွင့်ချိန်မှသည် မရိတ်သိမ်းမီအချိန်ဖြစ်ပါက မျိုးစစ်မှန်သောစပါးအနှံနှင့် ကွဲပြားခြားနားသောစပါးနှံများ၊ ရောဂါကျရောက်သောအပင်/အနှံများတို့ကို ကုန်စင် အောင် အကြိမ်ကြိမ်နှုတ်ပယ်ရန် ဖြစ်ပါသည်။

၂။ ယာသီးနှံများ

နေကြာသီးနှံ

မိုးစပါးရိတ်သိမ်းအပြီး မြေအစိုဓာတ်လုံလောက်စွာရှိသည့် လယ်မြေများတွင် ဆောင်းနေကြာကို စတင်စိုက်ပျိုးရန် ဖြစ်သည်။ ထယ်ရေးနက်နက် ထွန်ရေးညက်ညက် မြေပြုပြင်ပြီး တစ်ဧကတွင် အပင်ဦးရေ (၂၉,၀၀၀) ရရှိအောင် တန်းကြား(၂) ပေ ၊ ပင်ကြား(၉ လက်မ)ထားကာ၊ တစ်ကျင်းလျှင် မျိုးစေ့(၂ စေ့)နှုန်း၊ မျိုးစေ့ကို(၁.၅ လက်မ) မှ (၂ လက်မ)အနက်မှာ စိုက်ပျိုးရန် ဖြစ်ပါသည်။

အသုံးပြုသင့်သည့်မျိုးမှာ စိုက်ပျိုးရေးသုတေသနဦးစီးဌာနက ထုတ်ဝေထားသည့် ရေဆင်းစပ်မျိုးနေကြာ−၁ (သို့မဟုတ်) ဆင်းရွှေကြာ-၂ မျိုး ဖြစ်ပါသည်။

အပင်သက်တမ်း ၁၅ ရက်သားအတွင်း တစ်ကျင်းလျင် တစ်ပင်ချန်၍ အပြီး သားခွဲရန် ဖြစ်ပါသည်။

ပဲတီစိမ်းသီးနှံ

မိုးနှောင်းပဲတီစိမ်းကို စတင်စိုက်ပျိုးရန် ဖြစ်သည်။ အဝါရောင်မိုစေ့ရောဂါဒဏ်ခံနိုင်သည့် မျိုးများကို အသုံးပြုရန် ဖြစ်သည်။ စိုက်ပျိုးရေးသုတေသနဦးစီးဌာနက ထုတ်ဝေထားသော ပဲတီစိမ်းရေဆင်း-၁၁၊ ပဲတီစိမ်းရေဆင်း-၁၄၊ ပဲတီစိမ်းရေဆင်း-၁၅၊ ပဲတီစိမ်းရေဆင်း-၁၆ တို့ကို ရွေးချယ်နိုင်ပါသည်။

စိုက်ပျိုးသည့်အခါ တစ်တန်းနဲ့တစ်တန်း ၁ ပေခွဲ ထားပြီး အတန်းအတွင်းမှာ တစ်ပင်နဲ့တစ်ပင် ၄ လက်မမှ ၆ လက်မ ထားရှိ စိုက်ပျိုးသင့်ပါသည်။

အပင်ပေါက်ပြီး ၇ ရက်သားခန့်မှာ အပင်သားခွဲရန် လိုပါသည်။

မြေပဲသီးနှံ

မိုးနှောင်းမြေပဲကို စတင်စိုက်ပျိုးရန် ဖြစ်သည်။ နုံးမြေနှင့်သဲနုံးမြေတို့သည် မြေပဲစိုက်ပျိုးရန် အသင့်တော်ဆုံးမြေအမျိုးအစားများ ဖြစ်သည်။

တန်းကြား၊ ပင်ကြား (၁၅" x ၄") နှင့် တစ်ဧကအပင်ဦးရေ တစ်သိန်းခန့်ဝင်ဆန့်အောင် စိုက်ပျိုးရန် ဖြစ်ပါသည်။

စိုက်ပျိုးရေးသုတေသနဦးစီးဌာနက ထုတ်ဝေထားသော ဆင်းပဒေသာ-၇၊ ဆင်းပဒေသာ-၁၁၊ ဆင်းပဒေသာ-၆၊ ဆင်းပဒေသာ-၁၂၊ မကွေး-၁၁) မြေပဲမျိုးများကို ရွေးချယ် စိုက်ပျိုးနိုင်ပါသည်။

ချည်မျှင်ရှည်ဝါသီးနှံ

မိုးလယ်ချည်မျှင်ရှည်ဝါသီးနှံစိုက်ခင်းများတွင် ဝါပင်သက်တမ်း(၂)လအတွင်း ကြားထွန်ဝင်ခြင်းကို (၁၅)ရက်တစ်ကြိမ်လုပ်ရန် လိုသည်။ ထို့ပြင် ရေသွင်းပြီးချိန်နှင့် မိုးကြီးရွာသွန်းပြီးချိန် တို့တွင်လည်း ကြားထွန်ဝင်ရန် ဖြစ်ပါသည်။

အထူးဂရုပြုစေလိုသည်မှာ နေကြာ၊ ပဲတီစိမ်း၊ မြေပဲ၊ ချည်မျှင်ရှည်ဝါစသည့် ယာသီးနှံစိုက်ခင်းများ ရေဝပ်မပျက်စီးစေရေး ဖြစ်သည်။ တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် ဖြစ်ပေါ်သော တိုင်ဖွန်းမုန်တိုင်းများမှ ပြတ်ထွက်လာသော တိမ်တိုက်များကြောင့် မိုးအဆက်မပြတ်ရွာခြင်း၊ မိုးကြီးခြင်းများဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်ဖြစ်ရာ စိုက်ခင်းများတွင် ရေထုတ်မြောင်းများ စနစ်တကျ ဆောင်ရွက်ထားရှိရန် ဖြစ်ပါသည်။

ဆောင်းပါးရှင်ဆရာမှ အစိမ်းရောင်လမ်းဆော့ဝဲသို့ ပေးပို့ထားသော အစိမ်းရောင်လမ်း၏ မူပိုင်ဆောင်းပါးဖြစ်သဖြင့် ဆောင်းပါးများ၊ သတင်းများ ကူးယူဖော်ပြလိုပါက “အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်ဟု” ထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...