သက်ခိုင်မွေးမြူရေးကဏ္ဍမှာ ထူးခြားတဲ့ မွေးမြူထုတ်လုပ်ပုံ နည်းစနစ်တွေပေါ်မူတည်ပြီး အဲဒီမွေးမြူနည်းတွေကို နာမည်ပေးလေ့ ရှိကြပါတယ်။ အခုနောက်ပိုင်း နိုင်ငံတကာမွေးမြူရေးလောကမှာ လူပြောများလာတဲ့ မွေးမြူနည်း စနစ် သုံးခု ရှိနေပါတယ်။
အဲဒီ စနစ်သုံးခုဟာ လက်ရှိမှာရော၊ အနာဂတ်မွေးမြူရေးကဏ္ဍမှာပါ မရှိမဖြစ် အသုံးပြုလာကြရမှာမို့ မိတ်ဆက်တင်ပြပေးလိုပါတယ်။ အဲဒီ သုံးနည်းစလုံးဟာ ပဋိဇီဝဆေးယဉ်ပါးမှုကို တိုက်ဖျက်ဖို့ အဓိက ရည်ရွယ်ထားတဲ့ မွေးမြူနည်းစနစ်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
အဲဒါတွေကတော့
- Raised Without Antibiotics (RWA)
- No Antibiotics Ever (NAE)
- No Human Antibiotics (NHA) တို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
(၁) Raised Without Antibiotics (RWA)
RWA နည်းလမ်းကတော့ တိရစ္ဆာန်လေးတွေ မွေးမြူရေးခြံကို စတင်ရောက်ရှိချိန်ကစတင်ပြီး အသားအဖြစ် ထုတ်လုပ်တဲ့အချိန်အထိ မွေးမြူထုတ်လုပ်နေတဲ့ကာလတလျှောက်လုံး ပဋိဇီဝဆေးဝါး ပိုးသတ်ဆေး (Anti-biotics) တွေကို လုံးဝမသုံးစွဲဘဲ မွေးမြူထုတ်လုပ်တဲ့ နည်းစနစ် ဖြစ်ပါတယ်။
ဥပမာအားဖြင့် အသားတိုးကြက်တွေ မွေးမြူမယ်ဆိုရင် ရက်သားကြက်ပေါက်ဘဝကနေ ဈေးကွက်တင်ပြီး ထုတ်ရောင်းချိန်အထိ ပဋိဇီဝဆေးဝါး လုံးဝ တိုက်ကျွေးခြင်း၊ ထိုးနှံခြင်း မပြုဘဲ မွေးမြူတာပါ။ အစာထဲမှာလည်း ပဋိဇီဝဆေးဝါး ထည့်သွင်းအသုံးပြုခြင်း မရှိပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ကြက်ကလေးရဲ့ မိဘတွေကို မွေးမြူထားတဲ့ မျိုးခြံ နဲ့ ဖောက်စက်တွေမှာတော့ လိုအပ်ရင် ပဋိဇီဝဆေးဝါးတွေကို အသုံးပြုမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ဒီနည်းလမ်းနဲ့ ထုတ်လုပ်နိုင်မယ်ဆိုရင် ပဋိဇီဝဆေးယဉ်ပါးမှုကို လျှော့ချပြီး တဖြည်းဖြည်း တိုက်ဖျက်လာနိုင်မှာ ဖြစ်သလို အသား၊ နို့၊ ဥ တွေထဲမှာ ပဋိဇီဝဆေးကြွင်းတွေ ကျန်ရှိပြီး စားသုံးသူတွေကို ဒုက္ခပေးနိုင်တဲ့ အန္တရာယ်လည်း လျော့ကျသွားမှာ သေချာပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာ မွေးမြူသူတွေအနေနဲ့ ပဋိဇီဝဆေးဝါးတွေအတွက် ကုန်ကျစရိတ်ကို လျော့ချနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ တဖက်မှာလည်း မွေးမြူရေးတိရစ္ဆာန်တွေဆီ ရောဂါပိုးမွှားတွေ ကျရောက်လာတဲ့အခါ ပဋိဇီဝ ဆေးဝါးအကူအညီ မရနိုင်တာမို့ ဆုံးရှုံးမှု ပိုများနိုင်တဲ့ စိန်ခေါ်မှုက ရှိနေပြန်ပါတယ်။
နောက်ပြီး ပိုဆိုးတာက ဒီနည်းလမ်းကို အသုံးပြုတဲ့အခါ ပဋိဇီဝဆေးဝါး လျှော့ချသုံးစွဲတဲ့ အလေ့အကျင့် ကောင်းကို ထုတ်လုပ်သူ အဆင့်တစ်ဆင့်ကပဲ လိုက်နာကျင့်သုံးရသလို ဖြစ်နေတာက သိပ်ပြီး မမျှတလှဘူးလို့ ဆိုရမှာပါ။ မျှမျှတတနဲ့ RWA နည်းလမ်းကို အသုံးပြုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ဒီနည်းနဲ့ မွေးမြူတဲ့ တိရစ္ဆာန်တွေက ရရှိတဲ့ အမြတ်အစွန်းကို ခွဲဝေရာမှာ RWA ကို တကယ်လိုက်နာရတဲ့ မွေးမြူသူတွေအတွက် အမြတ်အစွန်းပိုမိုရရှိစေဖို့ လို အပ်ပါတယ်။
(၂) No Antibiotics Ever (NAE)
NAE စနစ်မှာတော့ တိရစ္ဆာန်လေးတွေရဲ့ သက်တမ်းတလျှောက်လုံးမှာ ပဋိဇီဝ ပိုးသတ်ဆေးတွေကို လုံးဝ (လုံးဝ) အသုံးမပြုဘဲ မွေးမြူထုတ်လုပ်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
မွေးမြူရေးထုတ်ကုန်ရဲ့ တန်ဖိုးကွင်းဆက် တလျှောက်လုံးမှာ ပါဝင်တဲ့အဆင့်တိုင်းဟာ ပဋိဇီဝဆေးဝါးတွေကို လုံးဝ အသုံးမပြုရပါဘူး။ မျိုးခြံကစတင်လို့ ကြက်သားဖြစ်ပြီး စားသုံးသူတွေ ပါးစပ်ထဲ ရောက်တဲ့အချိန်အထိ ပဋိဇီဝဆေးဝါးကို လုံးဝ အသုံးမပြုတဲ့ နည်းလမ်း ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီနည်းလမ်းဟာ ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံတွေအတွက် ဖြစ်နိုင်ချေရှိပေမဲ့ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေမှာတော့ စိန်ခေါ်မှု ကြီး မားတဲ့ နည်းလမ်းတစ်ရပ် ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ အဓိကတော့ ကုန်စည် တန်ဖိုးကွင်းဆက် တလျှောက်လုံးကို စောင့်ကြည့် ကြပ်မတ် ထိန်းကျောင်းပေးမယ့် အာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ ဓာတ်ခွဲစမ်းသပ်မှုတွေ၊ စနစ်တွေ၊ ငွေကြေးအရင်းအနှီးတွေ လုံလုံလောက်လောက်နဲ့ ဆောင်ရွက်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
နောက်ပြီး မွေးမြူရေးခြံတစ်ခြံချင်း အတိုင်းအတာနဲ့ ဆောင်ရွက်လို့မရဘဲ ဒေသတစ်ခုချင်း၊ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံချင်း စသည်ဖြင့် စနစ်တစ်ခုလုံး ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဆောင်ရွက်မှ လက်တွေ့ကျတဲ့ ရလဒ်ကို ရရှိနိုင်မှာပါ။
(၃) No Human Antibiotics (NHA)
NHA နည်းလမ်းကတော့ ကုန်စည်ကွင်းဆက်ရဲ့ ဘယ်အဆင့်မှာ ဖြစ်နေနေ လူသားတွေမှာ အသုံးပြုနေတဲ့ ပဋိဇီဝဆေးဝါးတွေကို အသုံးမပြုတဲ့ နည်းလမ်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ တကယ်တော့ ဒါဟာ ဘယ်နိုင်ငံမဆို အခုချက်ချင်း စတင်အကောင်အထည်ဖော်ရမယ့် မွေးမြူနည်းစနစ်တစ်ရပ် ဖြစ်ပါတယ်။
လူသားတွေအသုံးပြုနေတဲ့ ပဋိဇီဝဆေးဝါးတွေကို မွေးမြူရေးမှာ အသုံးပြုနေခြင်းအားဖြင့် အဲဒီ ပဋိဇီဝ ဆေးဝါးတွေအပေါ် ရောဂါပိုးမွှားတွေက ယဉ်ပါးလာကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီ ဆေးယဉ်ပါးမှု ဆိုတဲ့ အစွမ်းသတ္တိတွေဟာ လူသားတွေမှာ ကူးစက်တဲ့ ပိုးမွှားတွေဆီကိုလည်း ရောက်ရှိသွားနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် လူသားတွေကိုပါ ပဋိဇီဝ ဆေးဝါးတွေနဲ့ ကုသရ ခက်ခဲလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် NHA နည်းလမ်းရဲ့ အဓိက ရည်ရွယ်ချက်က မွေးမြူ ရေးသုံး ပဋိဇီဝ ဆေးဝါးနဲ့၊ လူသုံး ပဋိဇီဝ ဆေးဝါးကို ခွဲခြားသတ်မှတ်လိုက်ပြီး၊ လူမှာသုံးတဲ့ ပဋိဇီဝဆေးဝါးတွေကို မွေးမြူရေးမှာ မသုံးစွဲဖို့ တားမြစ်နိုင်အောင်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါက မဖြစ်မနေ စလုပ်သင့်တဲ့ အနေအထားပေမယ့် လူသုံးပဋိဇီဝဆေးဝါးအားလုံးကို မွေးမြူရေးမှာ လုံးဝ အသုံးမပြုဖို့ ဆိုတာကလည်း သိပ်တော့ မလွယ်ကူလှပါဘူး။ ဒါကြောင့် နိုင်ငံအတော်များများက NHA ကိုပဲ နည်းနည်း အဆင့်လျော့ပြီး ကျင့်သုံးကြပြန်ပါတယ်။ လူတွေမှာ အလွန်အရေးကြီးပြီး မဖြစ်မနေ အသုံးပြုရတဲ့ ပဋိဇီဝ ဆေးဝါးတွေ၊ အသက်ကယ်ဖို့ အလွန်အရေးကြီးတဲ့ ပဋိဇီဝဆေးတွေကိုပဲ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ အသုံးမပြုဖို့ စတင်ပြီး တားမြစ်လာကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း အဲဒီစနစ်ကိုပဲ ကျင့်သုံးနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
အနှစ်ချုပ်
မွေးမြူရေးကဏ္ဍဟာ ပဋိဇီဝဆေးယဉ်ပါးမှုကို တိုက်ဖျက်ဖို့ အဓိကကျတဲ့ ကဏ္ဍတစ်ရပ်ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီလို ဆေးယဉ်ပါးမှုကို တိုက်ဖျက်ရာမှာ ပဋိဇီဝဆေး လျှော့ချသုံးစွဲမှုကလည်း အဓိကနေရာက ပါဝင်နေပါတယ်။ ပဋိ ဇီဝဆေး လျှော့ချသုံးစွဲမှုဟာ မွေးမြူရေးကဏ္ဍအနေနဲ့ မဖြစ်မနေ လျှောက်လှမ်းရမယ့် ခရီးပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီ ခရီး ကို အရှိန်နဲ့ ပန်းတိုင်ရောက်အောင်သွားဖို့ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ တဆင့်ချင်းစီ လျှောက်လှမ်းရမှာပါ။
လတ်တလောမှာတော့ အရေးကြီး လူသုံးပဋိဇီဝဆေးဝါးတွေကို မွေးမြူရေးကဏ္ဍမှာ အသုံးမပြုဘဲ ရှောင်ရှားတဲ့ အဆင့်ကို ရရှိထားပါတယ်။ အဲဒီကနေမှတဆင့် No Human Antibiotics (NHA) ကို မဖြစ်မနေ တက်လှမ်း ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ အဲဒီကနေ RWA ကို ဆက်ပြီး တက်လှမ်းနိုင်အောင် ကြိုးစားရမှာပါ။ နောက်ဆုံးမှာတေ့ NAE ကို မဖြစ်မနေ အရောက်သွားကြရမှာပါ။
ဒီအတွက် မွေးမြူရေးသမားတွေသာမက၊ မွေးမြူရေးကဏ္ဍကြီးတစ်ခုလုံးအပြင် အာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်း တွေက တက်တက်ကြွကြွ ဆောင်ရွက်ကြဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
ဆောင်းပါးများ/သတင်းများ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြလိုပါက "အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်" ကို ထည့်ပေးပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါသည်။
မာလာမြိုင် ကုမ္ပဏီ ကြော်ငြာ
ဆွေးနွေးချက်များ
-
{{ comment.user.name }} - {{ formatDate(comment.created_at) }}
{{ question.title }}