စိုက်ပျိုးသုတ ဒီဇင်ဘာလ

မုတ်သုန်မိုးဆုတ်ခွာတာ ကြာသည်နှင့်အမျှ မြေအမျိုးအစားပေါ်မူတည်ပြီး မြေတွင်းအစိုဓာတ် တဖြည်းဖြည်းလျော့နည်းသွားတော့မည်။ စိုက်ပျိုးခြင်း မပြုရသေးသည့် ဆောင်းသီးနှံများကို လျင်မြန်စွာ စိုက်ပျိုးသင့်သည့်လ ဖြစ်သည်။ သီးနှံအထွက်မြင့်မားဖို့ဆိုတာ သီးနှံစိုက်ပျိုးသင့်သည့်အချိန်တွင် စိုက်ပျိုုးနိုင်ဖို့လိုပါသည်။

ဆောင်းသီးနှံများ

နိုဝင်ဘာလအတွင်းက အများစုစိုက်ပျိုးခဲ့ကြသော ပဲတီစိမ်းနှင့် မတ်ပဲသီးနှံများအား ပိုးမွှားရောဂါမကျရောက်စေရန်၊ ကျရောက်ပါက ထိရောက်စွာနှိမ်နှင်းရန်ဖြစ်သည်။ အထူးဂရုပြုရမှာက အဝါရောင်မိုစေ့ရောဂါဖြစ်သည်။ အဝါရောင်မိုစေ့ရောဂါက မတ်ပဲနှင့် ပဲတီစိမ်းသီးနှံနှစ်မျိုးလုံးမှာ ကျရောက်နိုင်တာ ဖြစ်ပါသည်။

စိုက်ခင်းကို မျက်ချေမပြတ် ကြည့်ရှုသင့်သည်။ အရွက်အနုပေါ်မှာ အဝါရောင်အစက်အပြောက်တွေ ပေါ်နေသလား။ အရွက်တွေသည် အဝါရောင်နှင့် အစိမ်းရောင် ပုံမမှန်ကွက်ကြားတွေ ဖြစ်ပေါ်လာပြီလား။ အပင်တွေ ကြီးထွားမှုနှေးလာသလား။ ဒါတွေ သတိထားကြည့်ရှုဖို့လိုပါသည်။

ရောဂါကျရောက်နေသော အပင်တွေတွေ့လျှင် ချက်ချင်းနှုတ်ယူမီးရှို့ပစ်ရမည်။ အဝါရောင်မိုစေ့ရောဂါသည် ရောဂါဖြစ်စေသော သက်ရှိဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့်ဖြစ်ရသည်။ ရောဂါပြန့်နှံ့ရခြင်းသည် ယင်ဖြူ (White Fly) မှတစ်ဆင့် ကူးစက်ခြင်းဖြစ်သည်လို့ သိရသည်။ ထို့ကြောင့် ချက်ချင်းပိုးသတ်ဆေးဖျန်းဖို့ လိုပါသည်။

ဆက်လက်စိုက်ပျိုးမည့် ဆောင်းသီးနှံများအတွက် ပြောလိုသည်မှာ မျိုးကောင်းမျိုးသန့်ကို မဖြစ်မနေအသုံးပြုပါ။ အပင်ပေါက် (၈၀)ရာခိုင်နှုန်း အထက်ရှိသင့်သည်။ ရေမြေဒေသနှင့်ကိုက်ညီရမည်။ စျေးကွက်ရှိရမည်။ သက်လျင်အထွက်ကောင်းမျိုး ဖြစ်သင့်သည်။ စိုက်ချိန်နောက်ကျပါက အပင်ကြီးထွားမှုနှေးပြီး အထွက်နှုန်းကိုပါ ထိခိုက်စေမည်ဖြစ်ပါသည်။

စိုက်ပျိုးနည်းစနစ်မှန်ကန်ရေးကို ဂရုပြုသင့်သည်။ လယ်မြေ သို့မဟုတ် ယာမြေ၏ မြေသားဖွဲ့စည်းတည်ရှိမှုအရ ပုံမှန်ထွန်ရေးပြုပြင်စိုက်ပျိုးခြင်း(Conventional tillage)၊ ထွန်ရေးအနည်းငယ်သာ ပြုပြင်စိုက်ပျိုးခြင်း(Minimum tillage)၊ ထွန်ရေးမဲ့စိုက်ပျိုးခြင်း (Zero tillage)-စသည်တို့ကို သင့်လျော်သလို ဆောင်ရွက်ရန်ဖြစ်ပါသည်။

အရေးကြီးသည်မှာ သီးနှံပင်သက်တမ်းတစ်လျောက်တွင် မြေတွင်းအစိုဓါတ် ထိန်းသိမ်းတည်ရှိနေစေနိုင်မည့် ထွန်ရေးပြုပြင်မှုကို ပြုလုပ်စိုက်ပျိုးရန်ဖြစ်ကြောင်း အသိပေးလိုပါသည်။

ပဲမျိုးစုံသီးနှံများနှင့် မြေပဲသီးနှံတို့တွင် မျိုးစေ့ကို ပဲမြစ်ဖုဇီဝမြေသြဇာနှင့် လူးနယ်စိုက်ပျိုးသင့်သည်။ အပင်ငယ်စဉ်တွင် ကျရောက်တတ်သည့် မှိုရောဂါ၊ အပင်ပေါက်ပြီး တစ်ပတ်သားတွင် ကျရောက်တတ်သည့် ပင်စည်ထိုးပိုး (Stem Fly)တို့အတွက် ကြိုတင်ကာကွယ်သင့်ပါသည်။

နွေစပါးသီးနှံ

မြန်မာနိုင်ငံအောက်ပိုင်းဒေသများတွင် နွေစပါးစိုက်ပျိုးသင့်သည့် စိုက်ချိန်မှန်ဖြစ်သည်။အပင်ပေါက်(၈၀)ရာခိုင်နှုန်းအထက်ရှိသည့် မျိုးသန့်စပါးတစ်မျိုးမျိုးကို အသုံးပြုရန်ဖြစ်သည်။ ရေမြေဒေသ ကိုက်ညီဖြစ်ထွန်း စျေးကွက်ရှိသည့် သက်လျင်အထွက်ကောင်းစပါးမျိုး(HYV)ဖြစ်သင့်ပါသည်။

နွေစပါးစိုက်လာတာကြာပြီ။ ၁၉၉၂-၁၉၉၃ ခုနှစ်ကစသည် ဆိုပါစို့။ ယခု အများစု စိုက်ပျိုးလျက်ရှိသော စပါးမျိုးမှာ သီးထပ်ရင်ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှာပါ။ ဒေသအလိုက် အကြိုက်နှင့် ဖြစ်ထွန်းမှုအရ ရွှေသွယ်ရင်စပါးမျိုးကို မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးတွင် စိုက်သည်။ ရတနာတိုးစပါးမျိုးကို မကွေးတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတွင် စိုက်သည်။ ရက်-၉၀ စပါးမျိုးကိုတော့ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးနှင့် မွန်ပြည်နယ်တို့တွင် စိုက်သည်။ အခြားတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များတွင်လည်း ဒေသအလိုက် အကြိုက်စပါးမျိုးများကို စိုက်ပျိုးလျက်ရှိတာ လေ့လာသိရှိရပါသည်။

စပါးမျိုးသစ်များကို စဉ်ဆက်မပြတ် သုတေသနပြုဖေါ်ထုတ်လျက်ရှိရာ ယခုအခါ သက်လျင်အထွက်ကောင်းစပါးမျိုးသစ်များ တစ်မျိုးပြီးတစ်မျိုး ပေါ်ထွန်းလာလျက်ရှိသည်။ လက်ရှိစိုက်ပျိုးနေကြ စပါးမျိုးများနေရာတွင် ပို၍ပို၍ကောင်းမွန်သည့် အရည်အချင်းများနှင့် ပြည့်စုံသောမျိုးများကို ပြောင်းလဲစိုက်ပျိုးရမည်သာဖြစ်သည်။ မိမိဒေသ ရေမြေတွင် ဖြစ်ထွန်းအထွက်ကောင်းသည်နှင့်အမျှ ကျယ်ပြန့်စွာ ဆက်လက်စိုက်ပျိုးရန်ဖြစ်ပါသည်။

ရွေးချယ်စိုက်ပျိုးသော မျိုးသစ်သည် ဒေသအတွင်း ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားရန် စျေးကွက်ဝင်သော ဆန်အရည်အသွေးရှိခြင်း၊ ဆန်ထွက်ကောင်းခြင်း၊ ပိုးမွှားရောဂါနှင့် ပေါင်းမြက်ဒဏ်ကိုခံနိုင်ခြင်း၊ အပင်ယိုင်လဲလွယ်မှုမရှိခြင်း၊ လေလွင့်ဆုံးရှုံးမှုနည်းပါးခြင်း-စသည့် မျိုးကောင်းအင်္ဂါရပ်များနှင့် ကိုက်ညီပါက လယ်သမားများ လက်မလွတ်တမ်း စိုက်ပျိုးသင့်သည့်မျိုးဟု ဆိုနိုင်ပါသည်။

စိုက်နည်းစနစ်အနေဖြင့် စိုက်ပျိုးရေကို ချွေတာရာရောက်ပြီး ကုန်ကျစရိတ် သက်သာလွယ်ကူကာ လျင်မြန်စွာပြီးစီးနိုင်သော စိုက်ပျိုးနည်းစနစ် ဖြစ်သင့်ပါသည်။

တိုက်ရိုက်မျိုးစေ့ချ ကြဲပက်စိုက်ပျိုးမည်လား၊ အတန်းလိုက်မျိုးစေ့ချမည်လား၊ မျိုးစေ့ချကရိယာအသုံးပြုမည်လား၊ ပျိုးထောင်ကောက်စိုက်မည်လား၊ သင့်တော်ရာကို ရွေးချယ်နိုင်သည်။ မည်သည့်စနစ်က မိမိလယ်မြေအတွက် ကောင်းသည်၊ မကောင်းသည်ကို လယ်သမားကိုယ်တိုင် သုံးသပ်ဆုံးဖြတ် ရွေးချယ်ရန်ဖြစ်သည်။ စိုက်ပျိုးနည်းစနစ်တိုင်းမှာ အားသာချက်နှင့် အားနည်းချက်များရှိသည်ကိုတော့ သိထားသင့်ပါသည်။

ဆင်းသီဟ

ဗွေဆော်ဦး ကြော်ငြာ

ကိုယ်မွေးထားတဲ့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ မြန်မြန်ကြီး၊ များများရှင်စေချင်တယ်ဆိုရင်... အားဆေးကောင်းလေးတွေ ရှိနေပါတယ်ရှင့်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ အားရှိသန်မာထွားကျိုင်းသွားစေမဲ့ Aqua Calcium, Aqua Booster, Aqua Mix ဆိုတဲ့ ဆေးလေးတွေပါနော်.. Aqua Calcium ဆိုတာက.. နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ငါး၊ ပုစွန်တွေအတွက်လိုအပ်တဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များ ခဲပျစ်ပါဝင်နေတဲ့ အရည်မျိုးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင်စီလည်း ပါဝင်ပါတယ်ရှင့်..။ ဒါလေးထည့်ပေးလိုက်ရင် ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကြီးထွားနှုန်း၊ အရွယ်အစားနဲ့ အသက်ရှင်နှုန်းတို့ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကန်ထဲမှာလည်း နိုက်ထရိတ်များလျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှာပါနော်..။ Aqua Booster ဆိုတာကတော့… ဘတ်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်၊ ပရိုတိုဇိုအာတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ပိုရှိစေမဲ့ အရေးပါတဲ့ ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အာဟာရအားတိုးဆေးမျိုးပါ။ သူ့မှာက သြဂဲနစ်အက်စစ်အမျိုးမျိုး၊ glycan နဲ့ အမိုင်နိုအက်ဆစ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေလို့ ငါး၊ ပုစွန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကော ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုကော ကူညီထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်ရှင့်။ ဒါ့အပြင် အာဟာရစုပ်ယူနိုင်စွမ်းမြင့်စေပြီး အစာခြေအင်ဇိုင်းများကို လှုံ့ဆော်ပေးသလို ဘက်တီးရီးယားဒဏ်ကို လည်း ခံနိုင်ရည်ရှိစေလို့ ကြီးထွားနှုန်းနဲ့ ရှင်သန်နှုန်း မြင့်တက်စေမှာပါနော်။ နောက်တစ်ခု... Aqua Mix ကကောဆိုရင်တော့.. သူက ကယ်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ် ပါဝင်တဲ့ အရောအ‌နှောဖြစ်လို့ ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေရဲ့ အသက်ရှင် နှုန်းကို တိုးမြင့်စေပြီး အစာခြေစနစ်ကိုလည်း တိုးတက်စေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကြွက်သားများ ကျုံ့ခြင်းတင်းခြင်းများကိုလျော့စေကာ အရေခွံလဲနှုန်းမြင့်စေပြီး အခွံများကို ပိုမာကြော လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့...မဟုတ်သေးဘူး...ကြီးထွားနှုန်းလည်း ပိုကောင်းလာပြီး ဖမ်းဆီးချိန်မှာ အသွေးအရောင် လည်း ပိုလှနေစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။ ဆိုတော့ ဒါလေးတွေကို သုံးပေးမယ်ဆိုရင်... ငါး၊ ပုစွန်လေးတွေ ရှင်သန်ကြီးထွားနှုန်းမြင့်မားလာနိုင်တာဆိုတော့... ဝင်ငွေပိုတိုးလာမယ်ဆိုတာက ပြောနေစရာတောင် လိုမှာမဟုတ်ပါဘူးနော်.. ဒါလေးတွေလိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ‘ဗွေဆော်ဦး’ မှာ ရနေပါပြီရှင့်...